Hazine ve Maliye Bakanl???, eylül ay?na ili?kin bütçe uygulama sonuçlar?n? aç?klad?. Buna göre, eylülde bütçe gelirleri, geçen y?l?n ayn? ay?na göre yüzde 25.1 artarak 78 milyar 916 milyon lira, bütçe giderleri yüzde 34.4 art??la 108 milyar 580 milyon lira oldu.
Ocak-eylül döneminde ise bütçe gelirleri, geçen y?l?n ayn? dönemine k?yasla yüzde 11.6 yükselerek 729 milyar 422 milyon liray?, bütçe giderleri yüzde 17.6 artarak 870 milyar 13 milyon liray? buldu. Böylece merkezi yönetim bütçesi eylülde 29 milyar 665 milyon lira ve ocak-eylül döneminde 140 milyar 591 milyon lira aç?k verdi.
Merkezi yönetim bütçesinden ocak-eylül döneminde 870 milyar 13 milyon lira harcama gerçekle?tirilirken, bütçe gelirleri 729 milyar 422 milyon liraya ula?t?.
Hazine ve Maliye Bakanl???, eylül ay?na ili?kin bütçe uygulama sonuçlar?n? aç?klad?:
Buna göre, merkezi yönetim bütçe giderleri, Eylül 2019'da 80 milyar 814 milyon lira iken geçen ay yüzde 34,4 art??la 108 milyar 580 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2020 y?l?nda merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 1 trilyon 95 milyar 461 milyon lira ödene?in yüzde 9,9'u kullan?lm?? oldu.
Faiz hariç bütçe giderleri eylülde geçen y?l?n ayn? ay?na göre yüzde 34,5 art??la 92 milyar 371 milyon liray? buldu. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekle?me oran? yüzde 9,7 olarak hesapland?.
Eylülde personel giderleri, geçen y?l?n ayn? ay?na göre yüzde 19,4 artarak 25 milyar 697 milyon lira olurken, personel giderleri için bütçede öngörülen 282 milyar 488 milyon lira ödene?in yüzde 9,1'i kullan?ld?.
Sosyal güvenlik kurumlar?na devlet primi giderleri, eylülde geçen y?l?n ayn? ay?na göre yüzde 14 art??la 4 milyar 104 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 48 milyar 120 milyon lira ödene?in yüzde 8,5'i kullan?lm?? oldu.
Söz konusu dönemde, mal ve hizmet al?m giderleri için bütçede öngörülen 75 milyar 550 milyon lira ödene?in yüzde 10'u harcand?. Eylülde yüzde 49,9 artan mal ve hizmet al?m? giderleri 7 milyar 575 milyon lira olarak gerçekle?ti.
Cari transferler, eylülde geçen y?l?n ayn? ay?na göre yüzde 37,8 artarak 44 milyar 605 milyon liraya ç?kt?. Bütçede öngörülen 451 milyar 122 milyon lira ödene?in yüzde 9,9'u kullan?ld?.
Eylülde 6 milyar 875 milyon lira sermaye gideri, 654 milyon lira sermaye transferi yap?ld?, borç verme giderleri ise 2 milyar 862 milyon lira oldu. Faiz giderleri eylülde geçen y?l?n ayn? ay?na göre yüzde 33,3 art??la 16 milyar 209 milyon lira olarak kay?tlara geçti.
BÜTÇE GEL?RLER?
Merkezi yönetim bütçe gelirleri, Eylül 2019'da 63 milyar 102 milyon lira iken geçen ay yüzde 25,1 artarak 78 milyar 916 milyon liraya yükseldi. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin eylül ay? gerçekle?me oran? 2019'da yüzde 7,2 olarak kay?tlarda yer al?rken, bu y?l eylülde yüzde 8,2 oldu.
Vergi gelirleri tahsilat?, geçen ay 2019'un ayn? ay?na göre yüzde 29,9 artarak 68 milyar 311 milyon liraya ç?kt?. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekle?me oran? ise yüzde 8,7 olarak tespit edildi.
Bu dönemde genel bütçe vergi d??? di?er gelirleri yüzde 2,3 artarak 8 milyar 565 milyon liraya ula?t?. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 1 milyar 577 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumlar?n gelirleri 462 milyon lira olarak belirlendi.
Vergi türleri bak?m?ndan eylülde geçen y?l?n ayn? ay?na göre, dahilde al?nan katma de?er vergisi yüzde 33,6, özel tüketim vergisi yüzde 30, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 103,7, ithalde al?nan katma de?er vergisi yüzde 57,1, damga vergisi yüzde 21,4, harçlar yüzde 34,5 ve di?er vergiler 56,6 art?? gösterirken, gelir vergisi yüzde 4,3, kurumlar vergisi yüzde 41,7 geriledi.
OCAK-EYLÜL DÖNEM? GERÇEKLE?MELER?
Merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak-Eylül 2019 döneminde 739 milyar 626 milyon lira iken, bu y?l?n ayn? döneminde yüzde 17,6 art??la 870 milyar 13 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2020 y?l?nda merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 1 trilyon 95 milyar 461 milyon lira ödene?in yüzde 79,4'ü kullan?lm?? oldu.
Faiz hariç bütçe giderleri ocak-eylül döneminde geçen y?l?n ayn? dönemine göre yüzde 15,8 artarak 762 milyar 189 milyon liraya ula?t?. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekle?me oran? yüzde 79,7 olarak hesapland?.
Personel giderleri, ayn? dönemde yüzde 16,7 artarak 220 milyar 448 milyon lira olurken, personel giderleri için bütçede öngörülen 282 milyar 488 milyon lira ödene?in yüzde 78'i kullan?ld?.
Sosyal güvenlik kurumlar?na devlet primi giderleri, bu dönemde geçen y?l?n ayn? dönemine göre yüzde 12,8 art??la 36 milyar 310 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 48 milyar 120 milyon lira ödene?in yüzde 75,5'i harcand?.
Ocak-eylül döneminde mal ve hizmet al?m giderleri için bütçede öngörülen 75 milyar 550 milyon lira ödene?in yüzde 72,8'i kullan?ld?. Bu dönemde yüzde 8,4 art??la 55 milyar 16 milyon lira mal ve hizmet al?m? gideri gerçekle?ti. Cari transferler yüzde 21,9 artarak 373 milyar 258 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 451 milyar 122 milyon lira ödene?in yüzde 82,7'si kullan?ld?.
Bu dönemde 51 milyar 387 milyon lira sermaye gideri, 5 milyar 506 milyon lira sermaye transferi yap?ld?. Borç verme giderleri ise 20 milyar 265 milyon lira oldu. Faiz giderleri yüzde 32,3 yükseli?le 107 milyar 824 milyon lira olarak kay?tlara geçti.
BÜTÇE GEL?RLER?
Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen y?l?n ocak-eylül döneminde 653 milyar 808 milyon lira iken bu y?l?n ayn? döneminde yüzde 11,6 artarak 729 milyar 422 milyon liraya ç?kt?. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin ocak-eylül dönemi gerçekle?me oran? 2019'da yüzde 74,3 olarak kay?tlarda yer al?rken, bu y?l?n ayn? döneminde yüzde 76,3 oldu.
Vergi gelirleri tahsilat?, söz konusu dönemde yüzde 19,3 artarak 578 milyar 729 milyon liraya ula?t?. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekle?me oran? ise yüzde 73,8 olarak tespit edildi.
Genel bütçe vergi d??? di?er gelirleri yüzde 12,2 azalarak 130 milyar 466 milyon liraya dü?tü. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 13 milyar 970 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumlar?n gelirleri 6 milyar 257 milyon lira olarak belirlendi.
Vergi türleri bak?m?ndan ocak-eylül döneminde geçen y?l?n ayn? dönemine göre, gelir vergisi yüzde 6 dü?erken, kurumlar vergisi yüzde 41,8, dahilde al?nan katma de?er vergisi yüzde 7,1, özel tüketim vergisi yüzde 34,3, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 20,1, ithalde al?nan katma de?er vergisi yüzde 19,5, damga vergisi yüzde 8,8, harçlar yüzde 37,3, di?er vergi gelirleri yüzde 33,2 artt?.