Ebeveynler genelde çocuklar?na burunlar?n? kar??t?rmamalar?n? ö?ütler. Zira burun kar??t?rman?n gerçekten de büyük sa?l?k riskleri mevcut.
Washington Üniversitesi T?p Fakültesi'nden Prof. Dr. Paul Pottinger’a göre burnunu kar??t?ran ki?iler daha sonra dokunduklar? yüzeylere kendi mikroplar?n? bula?t?rmakla kalm?yor, parmak uçlar?na yap??an mikroplar? da do?rudan burnuna aktar?yor.
Bu da burnunu kar??t?ran ki?ilerin koronavirüsü ba?kalar?na yayabilece?i veya onunla birlikte grip virüsü gibi di?er mikroplar? do?rudan vücuduna aktarabilece?i anlam?na geliyor.
Zira burun, a??z ve gözle birlikte mikroplar?n vücuda girebilece?i üç ana yoldan biri. Ancak patojenlerin giri?ini engellemek için burun k?llar? ve mukoza salg?s? gibi savunma sistemlerine sahip.
BURNUNU KARI?TIRAN K???LER...
Independent'ten Ça?la Üren'in haberine göre, Pottinger, burnun nemli astar?n?n, "yabanc? istilac?lara kar?? mukus salg?layabilen mikroskobik küçük bezler bar?nd?rd???n?" ifade ediyor. Bu istilac?lar aras?nda polen, kir ve toz gibi büyük parçac?klarla birlikte bakteri ve virüsler gibi mikroskobik maddeler de dahil.
Ancak bu mukus tabakas? kuruduktan sonra yakalad??? parçac?klarla birlikte, sümük diye bilinen maddeye dönü?üyor. Ve burnunu kar??t?ran ki?iler i?te bu maddeyle temas ediyor.
Ayr?ca burun içindeki derinin çok hassas olmas?, yine ciddi bir sa?l?k riski yarat?yor. Daha önce ABD’deki Jackson Eyalet Üniversitesi'nde biyoloji profesörlü?ü yapan moleküler virolog Cedric Buckley, burun kar??t?rman?n, burnun içindeki hassas epitel dokuda küçük kesikler olu?turabilece?ini belirtiyor:
"Bu bariyer a??ld???nda viral parçac?k enfeksiyonu için bir kanal haline gelen k?lcal bir yata?a girersiniz."
??te bu ihlal, eldeki mikroplar?n kan dola??m?na ta??nma riskini art?r?yor.
ALI?KANLI?I KIRMAK
Burun kar??t?rma, pandemi s?ras?nda her zamankinden daha fazla kaç?n?lmas? gereken bir eylem. Ancak al??kanl?klardan, özellikle de dü?ünmeden yap?lan al??kanl?klardan vazgeçmek zor olabilir.
Psikoloji uzmanlar? burun kar??t?rmay?; t?rnak yeme, dudak çi?neme ve saç yolma davran??lar? gibi "vücut odakl? tekrarlayan bir davran??" diye niteliyor. Kaliforniya Stanford Üniversitesi'nde klinik psikiyatri profesörü Dr. Elias Aboujaoude, bu al??kanl?klar?n, bireylerin ki?isel veya profesyonel ya?am?na zarar vermesi durumunda klinik bir duruma dönü?ebilece?ini söylüyor.
Bu al??kanl?klar? b?rakmak isteyen bireyler, bir bili?sel davran??ç? terapi biçimi olan “al??kanl??? tersine çevirme terapisi” alabiliyor. Bu terapi, psikiyatristlerin beden odakl? tekrarlayan davran??lara sahip ki?ilere yard?mc? olmak için ba?vurdu?u bir yöntem.
Aboujaoude’ye göre bu tedavi, bireylerin davran??lar?na ve bunlar?n sonuçlar?na yönelik fark?ndal???n? art?r?yor ve al??kanl??a dönü?en davran???n yerine örne?in stres topu s?kmak gibi zarars?z bir davran?? koyuyor.
Bu noktada yüz maskeleri de özellikle yararl? olabilir. Zira koronavirüslerin hava yoluyla bula?mas?n? önleyebilen maskeler, bilinçsizce yap?lan parmak-burun hareketlerini de engelleyerek bu al??kanl???n terk edilmesine yard?mc? olabilir.
Pottinger, konuyla ilgili dü?üncelerini ?öyle ifade ediyor:
"E?er burun kar??t?rma al??kanl???n? b?rakmaya hevesliyseniz bu insanl?k tarihindeki en büyük f?rsat. Zira herkesin yüzünü kapatmas? gereken bir dönemdeyiz."