Projelerin çevreye etkilerini gösteren ve uygulamada denetim imkan? veren ÇED (Çevresel Etki De?erlendirmesi) kararlar?n?n halka ula?mas?n? önleyen Çevre Bakanl??? uygulamas?na mahkeme 4 y?l sonra ‘dur' dedi. Çevre Mühendisleri Odas?'n?n ba?vurusunu inceleyen Dan??tay ?dari Dava Daireleri Kurulu, Çevre Bakanl???'n?n ÇED kararlar?n? 15 günün sonunda ilandan kald?rma uygulamas?n?n mevzuata ayk?r? oldu?una karar verdi. Çevre Mühendisleri Odas? Ba?kan? Baran Bozo?lu, Çevre Bakanl???'n?n mahkeme karar?na uyup, 2015'ten bu yana ilandan kald?r?lan tüm ÇED raporlar?n?n süresiz ilan etmesi gerekti?ini söyledi.
15 GÜNLÜK ?LAN YETER
Çevre ve ?ehircilik Bakanl??? 30 Nisan 2015'te 81 ilin valisine bir yaz? göndererek ÇED raporlar?na ili?kin duyuru ve ilanlar?n art?k süresiz de?il, sadece 15 gün süreyle yay?nlanmas?n? istedi. Bakanl?k gönderdi?i yaz?da, ÇED karar?n?n, söz konusu faaliyetten en fazla etkilenmesi muhtemel olan yöre halk?n?n yetkili temsilcili?ine tebli? edilmesi, karar?n hem ask? hem de internet üzerinden yap?lan ilan?n?n ise 15 günün sonunda kald?r?lmas? gerekti?ini bildirdi.
Çevre Bakanl???, valiliklere gönderdi?i yaz?n?n hemen ard?ndan, hem 2015'e kadar olan hem de 2015'ten sonras? için ÇED olumlu karar? olan projelerin ÇED raporlar?n?n tümünü bakanl?k internet sitesinden kald?rd?. Bunun üzerine harekete geçen Çevre Mühendisleri Odas?, önce bakanl?k bürokratlar?yla görü?üp yanl???n düzeltilmesini talep etti. Ancak taleplerine kar??l?k bulamayan oda, sonunda hukuka ba?vurdu. Odan?n ba?vurusunu inceleyen Dan??tay 14'üncü Dairesi yürütmenin durdurulmas? istemini reddetti. Bunun üzerine gidilen Dan??tay ?dari Dava Daireleri Kurulu ise ba?vuruyu hakl? bulup yürütmenin durdurulmas?na, yani ÇED kararlar?n?n 15 gün sonra ilandan kald?r?lamayaca??na hükmetti.
ÇA?DI?I UYGULAMA
Çevre Mühendisleri Odas? Ba?kan? Baran Bozo?lu, bakanl???n uygulamas?yla vatanda??n bilgi edinme hakk?n?n elinden al?nmak istendi?ini söyledi. Bakanl???n bu uygulamayla halk?n ÇED sürecine kat?l?m?n? zorla?t?ran, vatanda??n projelerin in?aat ve i?letme dönemlerinde ÇED raporuyla uygulamay? kar??la?t?rma imkan?n? engelleyen ça?d??? bir yakla??m? hayata geçirdi?ini belirten Bozo?lu, “Sa?l?kl? çevrede ya?ama hakk? ancak kat?l?mc?l?kla, vatanda??n çevresel etkileri gözlemlemesi ve kamu kurumlar?na bildirim yapmas? ile mümkündür. ÇED raporlar? bu önemli görev için vaz geçilmez bir araçt?r” dedi. Bozo?lu, 2015 y?l?na kadar zaten var olan ?effafl?k uygulamas?n?n art?k mahkeme karar?yla uygulanaca??na i?aret ederken, Bakanl???n mahkeme karar?na uyup geçmi?ten bugüne kadar tüm ÇED raporlar?n? eksiksiz olarak internet sitesinde yay?nlamas? gerekti?ini de söyledi.
ÇED NED?R?
Çevre Bakanl??? sitesinde ÇED ?öyle anlat?l?yor: “Gerçekle?tirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için al?nacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek de?erlendirilmesinde ve projelerin uygulanmas?n?n ‘izlenmesi ve kontrolünde' sürdürülecek çal??malar bütünüdür. Projelerin çevreye olabilecek sürekli veya geçici potansiyel etkilerinin ilgili tüm taraflar?n görü? ve önerilerini de dikkate alarak i?letme öncesi, i?letme dönemi ve i?letme sonras?n? da içine alarak de?erlendirilmesinin, izlenmesinin ve denetlenmesinin yap?ld??? bir süreçtir.”