?zmir k?rsal?nda 5 y?l boyunca çal??ma yapan ekip, endemik (yaln?zca belli bölgede ya?ayan), nadir görülen ve tehdit alt?ndaki 188 bitki taksonuna ait herbaryum ve 75 tohum materyali toplad?. Yap?lan ara?t?rmada, Türkiye floras? için yeni türlere rastlan?rken, kay?p 4 tür de yeniden ke?fedildi. Ara?t?rmalarda ayr?ca, 'Bornova Lalesi'nin, do?ada tükendi?i belirlendi. Proje kapsam?nda ?zmir'de bulunan endemik, nadir görülen ve tehdit alt?ndaki 188 bitki taksonuna (tür ve tür alt?) ait herbaryum (kurutulmu? bitki örneklerinin belli bir sistemle düzenlenerek sakland??? yer) ve 75 tohum materyali topland?. Bu materyaller, Ege Tar?msal Ara?t?rma Enstitüsü bünyesinde bulunan Ulusal Tohum Gen Bankas?'nda gelecek nesillere aktar?lmak üzere, muhafaza alt?na al?nd?. Yap?lan ara?t?rmada, Türkiye floras? için yeni bitki türlerine rastlan?rken, kay?p 4 tür de yeniden ke?fedildi. Yap?lan arazi çal??malar? sonucunda tespit edilen taksonlar Dünya Do?a ve Do?al Kaynaklar? Koruma Birli?i (IUCN) taraf?ndan belirlenen tehdit kriterlerine göre yeniden s?n?fland?r?ld?. Buna göre daha önce Bornova'n?n Atatürk Mahallesi'nin da?l?k alanlar?nda yeti?ti?i belirlenen Bornova Lalesi'nin do?ada tükendi?i ortaya ç?kt?. Yine 6 türün de tükenme tehlikesi ile kar?? kar??ya oldu?u kaydedildi.
'3 YEN? TÜR BEL?RLEND?'
Proje lideri Dr. Erdinç O?ur, yapt?klar? çal??malarda, yak?n zamanda bilim dünyas?na tan?t?lacak 3 türün belirlendi?ini söyledi. Yap?lan ara?t?rmalarda ayr?ca yine Türkiye'de daha önce kayd? bulunmayan Orchidaceae (Salepgiller) familyas?ndan 4 türe ula??ld???n?, bu türler yay?nland?ktan sonra ?zmir ve Türkiye floras?na eklenece?ini aç?klayan O?ur, ?unlar? söyledi:
"Son y?llarda gerçekle?tirilen çal??malarla birlikte, lokal endemik say?s?nda da art?? oldu. ?u anki literatüre göre toplam 29 taksonun sadece ?zmir'de yay?l?? gösteren lokal endemikler oldu?u bilinmekte. Bunlar Allium liliputianum, Alyssum fulvescens, Asperula daphneola, Astragalus consimilis, Bromus macrocladus, Campanula mugeana, Campanula teucrioides, Centaurea zeybekii, Cytisus orientalis, Cota dipsacea, Cota xylopoda, Euphorbia anacampseros var. Tmolea, Haplophyllum megalanthum, Inula oculus-christi subsp, auriculata, Jasione supina subsp, tmolea, Jurinea cadmea, Malope anatolica, Minuartia nifensis, Minuartia saxifraga subsp, tmolea, Paronychia anatolica subsp, balansae, Potentilla subleavis, Prangos hulusii, Salvia smyrnaea, Scilla luciliae, Scilla sardensis, Scilla siehei, Sideritis tmolea, Verbascum rupicola, Verbascum smyrnaeum, Peucedanum guvenianum, Campanula leblebicii."
'KONTROLSÜZ TOPLANMA NEDEN?YLE YOK OLDU'
Yap?lan ara?t?rmaya göre, ad?n? Smyrna'dan alan ve dünyada sadece Nif Da??'nda yeti?en endemik bir adaçay? türü olan ayr?ca aromatik kokusu nedeniyle bitki çay? olarak da tüketilen Salvia Smyrnaea, kontrolsüz toplanma nedeniyle yok olma tehlikesiyle kar?? kar??ya. Dr. Erdinç O?ur, "?zmir'de çok zengin endemik ve nadir bitkiler grubu var. Bunlar?n bir ço?u da yok olma tehlikesi ile kar?? kar??ya. Bunlar? korumak için strateji belirlememiz laz?m. Bornova Lalesi, do?ada tükendi. ?uanda bir kaç evin bahçesinde ve do?a severin koleksiyonunda bulunuyor. Do?a tahribat? devam ederse, tehlike alt?ndaki türler de yok olacak. Örne?in Bozda? zirvesinde yeti?en Scilla luciliae, tükenme tehlikesi alt?nda. Eflatun ve mavi renkte çiçek açan so?anl? süs bitkisi olan Scilla sardensis de yine tükenme tehlikesi alt?nda" dedi.
'TÜRK?YE ÇOK ZENG?N'
?zmir'in ve Türkiye'nin çok zengin biyoçe?itlili?e sahip oldu?unu aktaran Dr. O?ur, "?zmir 2 binin üzerinde bitki türü bar?nd?r?yor. Öte yandan tüm Avrupa k?tas?ndaki ülkelerin toplam?nda yer alan bitki türü say?s? ile Türkiye'deki bitki türü çe?itlili?i ayn?. Hatta Türkiye büyük ihtimalle yeni türlerle daha da zenginle?ecek. Ülkemizde 12 bin bitki taksonu var, Avrupa'da da 12 bin" dedi. Dr. O?ur ayr?ca yap?lan çal??malara, Ege Üniversitesi Botanik Bahçesi Herbaryum Uygulama ve Ara?t?rma Merkezi ö?retim üyeleri Doç. Dr. Serdar Gökhan ?enol, Doç. Dr. Hasan Y?ld?r?m, Dr. Volkan Ero?lu ile Nejdet Bozkurt'un destek verdi?ini söyledi.