Küresel ekonomi üzerinde kara bulutlar dolaşırken, Lübnan ve Sri Lanka’nın ardından bir ülke daha iflasın eşiğine geldi.
Pakistan'ın para birimi rupi, bu hafta dolar karşısında yüzde 7,6'lık değer kaybıyla Ekim 1998 sonrasındaki 24 yılın en kötü haftalık performansına imza attı.
Dolar/rupi kurunda yılbaşından bu yana artış yüzde 30'a ulaşırken, rupi bu yıl TL ile birlikte dolar karşısında en çok değer kaybeden para birimleri arasında yer aldı.
DIŞ BORÇLARINI ÖDEYEMEYEBİLİR
İngiliz Financial Times (FT) gazetesinde dün yayımlanan “Temerrüt korkuları artarken Pakistan rupisi hızlı düştü” başlıklı haberde, Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) 1,2 milyar dolarlık yeni kredisinin ülkenin ödemeler dengesi krizine girmesini önlemeyeceğine dönük artan kaygıların para biriminin değer kaybında etkili olduğuna işaret etti.
Haberde ayrıca, dış borçlarını ödeyemeyerek mayıs ayında temerrüde düşen Sri Lanka'nın ardından Pakistan'ın temerrüde düşen bir diğer gelişmekten olan ülke olabileceği riskine dikkat çekildi.
FITCH UYARDI
ABD merkezli kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, bu hafta Pakistan'ın kredi not görünümünü durağandan negatife düşürmüş, ülkenin dış likidite pozisyonunda ve finansman koşullarında belirgin kötüleşme olduğuna işaret etmişti.
Fitch, Pakistan'ın döviz rezervlerinin haziranda 10 milyar dolara kadar gerilediğini, bunun da ülkenin dış ödemelerinin sadece bir aylık kısmına denk olduğunu dikkat çekti.
Pakistan Merkez Bankası, 7 Temmuz'daki kararında para birimindeki değer kaybını yavaşlatmak, dövize talebi azaltmak ve enflasyonu frenlemek için politika faizini 125 puan artışla yüzde 15'e yükseltmişti.
İFLASLAR ÜST ÜSTE GELİYOR
Ekonomisi çöken Sri Lanka'da halk iki hafta önce başkanlık sarayını basmış, Singapur'a kaçan devlet başkanı Gotabaya Rajapaksa istifasını e-posta yoluyla iletmişti.
Dünya genelinde artan emtia fiyatları ve ABD başta olmak üzere artan faizler, gelişen ülke para birimlerinde sert değer kayıplarını ve dış borç ödemelerinde artan maliyet kaynaklı zorlukları beraberinde getirmişti.
Geçtiğimiz yıl temerrüde düşen Lübnan’da ekonomik ve siyasi kaos devam ediyor.
Rusya ise ödeme sistemlerinin engellenmesi nedeniyle geçtiğimiz haftalarda 1918 yılından bu yana ilk kez temerrüde düşürülmüştü.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, bu hafta Belarus’un uzun vadeli döviz değerlemesini C’den “sınırlı temerrüde” indirmişti.
Bu adım Belarus’un 2027 vadeli eurobond kupon ödemelerini dolar yerine Belarus rublesi ile ödemeyi talep etmesi ve 29 Haziran’da yapması gereken ödemeyi yapmamasının ardından atılmıştı.
SONUÇLARI ÇOK DAHA CİDDİ OLACAK
22 milyon nüfuslu Sri Lanka'nın ardından 230 milyon nüfuslu Pakistan'ın krize girip borçlarını ödeyememesinin çok daha büyük sonuçlarının olması bekleniyor.
FT de Pakistan'ın stratejik konumuna ve nükleer silah sahibi olduğuna dikkat çekerek krizin Sri Lanka'ya göre çok daha ciddi sonuçlar üretebileceğini yazdı.
Pakistanlı analist Hasan Askari Rizvi, “Bence Pakistan’da ekonomik bir çöküşün yol açacağı aleni bir felaketten kaçınmak isteyecek birçok dış güç var” değerlendirmesinde bulundu.
İKTİDARDAN DÜŞEN IMRAN KHAN GERİ DÖNEBİLİR
Başta enerji olmak üzere ülkede hızla artan fiyatlar, halkın iktidara dönük tepkilerini artırırken, ülkenin nüfus olarak en büyük eyaleti olan Pencap eyaletinde geçen haftaki seçimi, nisanda görevden alınan Imran Khan'ın partisi kazanmıştı.
Bu seçim zaferinin ardından erken genel seçim çağrısı yapan Khan, Pakistan'ın ekonomik çöküşe doğru gittiğini söylemişti.
Khan, Çin ve Rusya ile kurduğu yakın ilişki kurduğu gerekçesiyle ABD'nin hedefindeydi