?zmir Katip Çelebi Üniversitesi (?KÇÜ) ile Mo?olistan Devlet Üniversitesi'nin ortakla?a kurdu?u Türkoloji Enstitüsü'nün aç?l??? yap?ld?. Aç?l??a AK Parti Genel Ba?kanvekili Binali Y?ld?r?m'?n yan? s?ra ?KÇÜ Rektörü Prof. Dr. Saffet Köse ile Türk Dili Konu?an Ülkeler ??birli?i Konseyi temsilcileri kat?ld?. Y?ld?r?m, aç?l?? öncesinde dombra dinletisi veren sanatç? ?emsigül Jakupova'ya çiçek verdi. ?KÇÜ Rektörü Saffet Köse ile Türk Dili Konu?an Ülkeler ??birli?i Konseyi Genel Sekreter Yard?mc?s? Sultanbai Raev'in kürsüden, Türkiye'nin Ulanbator Büyükelçisi Zafer Ate? ile Mo?olistan Devlet Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ochiryag Bayanjargal'?n video kay?t yoluyla konu?malar?n ard?ndan Binali Y?ld?r?m kürsüye ç?kt?. 'Türk Devletleri ve Akraba Topluluklar?' isimli konferans veren Y?ld?r?m, Türk dünyas? ile ilgili konu?tu.
'ADR?YAT?K'TEN MO?OL?STAN'A UZANAN B?R CO?RAFYANIN HAYAL ED?LMEL?'
Türk dünyas? deyince, Güneydo?u Avrupa'dan, Adriyatik'ten ba?lay?p Mo?olistan Sar? Irmak'a kadar uzanan bir co?rafyan?n hayal edilmesi gerekti?ini belirten Y?ld?r?m, "Tarihi ?pek Yolu'nun yüzy?llarca ticaret amaçl? kulland??? güzergah Türk dünyas?d?r. Mo?olistan asl?nda Altay dil grubu ile Türkçemiz ile ayn? yap?y? ta??yan, bir akraba ülkedir. Mo?olistan esas?nda Göktürklerin, Uygurlar?n izlerini, tarihi geçmi?ini de bar?nd?ran çok önemli bir ülkedir. Dolay?s?yla Mo?olistan ile Türk dünyas? aras?ndaki ili?kilerin her bak?mdan geli?mesi, bölgenin, co?rafyan?n refah? ve güvenli?i için hayati öneme sahiptir. 1,5 milyon kilometrekarelik geni? bir ülke. Buna ra?men 3 milyonun biraz üzerinde küçük bir nüfusu var. Ancak her taraf? buram buram tarih kokan, muazzam, bakir bir yer. Orhun Yaz?tlar?'na yapt???m?z ziyarette ülkemizin gücünü, itibar?n? bir kez daha gördük. Çünkü Orhun Yaz?tlar?'na giden ula??m?, yolu da yine Say?n Cumhurba?kan?'m?z?n riyasetinde biz gerçekle?tirdik. Bugün memnuniyetle görüyorum ki; ?KÇÜ ile kar??l?klar? olan Mo?olistan Devlet Üniversitesi'nin birlikte yapt?klar? arkeolojik kaz?lar, esas?nda ortak tarihimizi ortaya ç?karacak en önemli ad?mlar? olu?turuyor. Bunun yan? s?ra ikili ö?renci de?i?imleri, bu programlarda ülkelerimizi birbirine yakla?t?ran ve bu anlamda ortak tarihimizi ortak dilimizi, ortak kültürümüzü ihya eden önemli faaliyetlerden biri" dedi.
'M?LYARLARCA DOLAR HARCASANIZ, BÖYLE B?R ?MKAN ELDE EDEMEZS?N?Z'
Türkiye'de üniversite say?s?n? 76'dan 207'ye, ö?renci say?n?n 1,5 milyondan 8,5 milyona ç?kard?klar?n? söyleyen Y?ld?r?m, "Bugün dünyan?n her taraf?ndan ülkemiz üniversitelerinde okuyan 240 bin yabanc? misafir ö?rencimiz var. ?KÇÜ'deki 18 bin ö?renci içerisinde bin civar?nda ba?ka ülkelerden gelip, burada üniversite e?itimi alan ö?renci var. Bizim ülkemiz üniversitelerinde okuyan her ö?renci, bizim gönüllü bir elçimizdir. Ö?renim süresi boyunca bulundu?u ?ehri, bulundu?u ülkeyi, Türkiye'yi ve buran?n üniversitelerini, ?ehrini, ya?am ?eklini, kültürünü, tarihi ve do?al güzelliklerini, insan?n? tan?ma f?rsat? buluyor ve ayn? zamanda mezun olup memleketine gittikten sonra ülkemizin gönüllü bir elçisi olmaya devam ediyor. Milyarlarca dolar harcasan?z, böyle bir imkan elde edemezsiniz. O bak?mdan, bu ö?renci de?i?im programlar?n? hükümetimiz çok önemsiyor ve gittikçe yayg?nla?t?r?yor. Ayr?ca, ikili e?itim sistemi konusunda da önemli ad?mlar at?l?yor. 'Katip Çelebi' deyince hepimizin akl?na bir ?eyler gelmesi laz?m. 'Cihannüma' gibi eserleri lise y?llar?m?zda okuduk, ö?rendik. Katip Çelebi yapt??? bilimsel çal??malarla Bat? dünyas?n?n baz? iddialar?n? tamamen çürütmü?tür. Cihannüma kitab?yla da co?rafya alan?nda çok önemli bir eser ortaya koymu?tur. Bu sebep ile ?KÇÜ sadece verdi?i e?itim ile de?il ismiyle de çok önemli bir anlam ta??maktad?r" diye konu?tu.
'TÜRK?YE ÜZER?NE DÜ?EN TAR?H? GÖREV? YER?NE GET?RM??T?R'
Türk Devletleri Te?kilat? ilgili bilgiler de veren Y?ld?r?m, "Türk dünyas?; Anadolu, Kafkaslar ve Orta Asya'ya uzanan bu geni? co?rafyada Türk devletleri, 70 y?ldan fazla Sovyet Sosyalist sistemin bünyesinde kald? ve ba??ms?zl?klar?n? kaybetti. 90'l? y?llar?n ba??nda, Sovyetlerin da??lmas?yla beraber tekrar ba??ms?z devletler haline geldiler. 15 ülke, Sovyetler da??l?nca yeniden ba??ms?z olarak ya?amaya ba?lad? ve bunlar aras?nda Türk devletleri de var. Bunlar Azerbaycan, Kazakistan, K?rg?zistan, Türkmenistan ve Özbekistan gibi 6 devletimizden bahsediyoruz. 91'deki ba??ms?zl?ktan sonra bu devletleri ilk tan?yan ülke Türkiye olmu?tur. Türkiye üzerine dü?en tarihi görevi yerine getirmi? ve onlar? bütün dünyaya ba??ms?zl?klar?n? tan?d???n? ilk önce ilan ederek, milletler toplulu?u içerisinde ba??ms?z devlet olarak yer almalar?n?n öncüsü olmu?tur. Aradan 30 y?l geçti, 30 y?l devletlerin ömründe çok uzun bir süre de?il. Bu süre içerisinde Türkiye olarak bo? durmad? ki; rahmetli Özal ile ba?layan ve daha sonra Cumhurba?kan? Demirel ve Recep Tayyip Erdo?an'?n öncülü?ünde Türk dünyas? ile Türk devletleri ile ili?kilerimizi bir ad?m daha ileri götürmek için gayret ettik. Nahç?van Antla?mas? ile 2009'da Türk Konseyi te?kil edildi ve bugün 7 üyeye sahip. Macaristan ve Türkmenistan gözlemci üye. Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, K?rg?zistan ve Özbekistan da as?l üye olarak yoluna devam ediyor. Bu say? ileriki y?llarda artacak. Ayn? dili, ayn? kökten gelen dilleri konu?an veya bünyelerinde Türklerin ya?ad??? devletler de bu toplulu?un do?al üyesidir. Mo?olistan bunlardan biridir. Ayr?ca Balkan co?rafyas?nda Macaristan ba?ta olmak üzere Bulgaristan, Bosna Hersek, S?rbistan. Arnavutluk, Makedonya ve bütün Balkan devletleri Türk Devletleri Te?kilat?'n?n do?al bir üyesidir ve ileride bunlar da te?kilata dahil olacaklard?r. Yine Rusya ve Çin de bu toplulu?un do?al üyesidir" ifadelerini kulland?.
'AMACIMIZ FARKLILIKLARI G?DEREK ORTAK B?R GELECEK ETRAFINDA B?RLE?MEK'
Baz?lar?n?n akl?na, 'Türkler eski rüyalar?n? m? görüyorlar' gibi birtak?m sözler geldi?ini ifade eden Y?ld?r?m, "Esas itibar?yla olan ?udur; bir Birle?mi? Milletler var, bir ana ?emsiye örgütü. Onun alt?nda da bölgesel i? birlikleri var. Örne?in Arap Birli?i var, Güney Amerika'n?n, Latin ülkelerinin olu?turdu?u birlikler var. ?anghay ?? Birli?i Örgütü var, Avrupa Birli?i var ve birçok benzer örgütler var. ??te bunlar gibi bir ?ekilde Türk Devleti Te?kilat? kuruldu. Amac? bölgede i? birli?ini geli?tirmek, bölgede ya?ayan bütün insanlar?n refah?n? yükseltmek, güvenli?i kal?c? hale getirmek ve birbirlerinin aras?nda kalk?nmada, ula??mda, ileti?imde, ekonomide, ihracatta, ithalatta, kültürde ve her alanda farkl?l?klar? gidererek ortak bir gelecek etraf?nda birle?mektir. Nahç?van'da temelleri at?lan bu birliktelik, bugün 12 y?l?n? doldurmu?tur ve dönemin ba?kanl???n? ?u anda Türkiye devralm??t?r. 12 Kas?m'da yap?lan zirveyle beraber Türk Devletleri Te?kilat? olarak ad? de?i?tirilmi?tir. Bunun bünyesinde baz? organlar var. Örne?in Aksakall?lar var. Her ülkenin tayin etti?i bir Aksakal ve bir de te?kilat?n bir Aksallar Konseyi var ve onun da bir ba?kan? var. Bu görev di?er devletlerin temsilcilerinin de oluruyla bize verildi. Bu görevin verilmesiyle ilgili olarak Say?n Cumhurba?kan?'m?z Recep Tayyip Erdo?an'a ve önceki dönem ba?kan? say?n ?lham Aliyev'e ?ükranlar?m? sunuyorum. Görevin ehemmiyetinin fark?nday?m, a??r bir sorumluluk ta??d???m?n da bilincindeyim. 5 milyon kilometrekare, 170 milyon nüfus ve toplamda 450-500 milyar dolarl?k bir ihracat potansiyeline sahip, 1,5 trilyon üzerindeki toplam gayrisafi has?laya sahip bu co?rafyada yapacak o kadar çok i?imiz var ki; bunlar üniversitelerin i? birli?inden tutun, kültür, ihracat, ithalat ve tüm ekonomik faaliyetlerde entegrasyonun sa?lanmas?, s?n?r geçi?lerindeki zorluklar?n ortadan kald?r?lmas? ve ortak dilin olu?turulmas?" dedi.
'HEM AVRUPALIYIZ HEM ASYALIYIZ'
Y?ld?r?m, sözlerine ?öyle devam etti:
"Her ne kadar hepimiz Türk devleti olarak kendimizi niteliyor olsak dahi bir ortak dil mevcut de?il. Ba?ka bir dille ya Rusça ya ?ngilizce gibi dillerle anla?mak zorunda kal?yoruz. Bize soruyorlar; Avrupal? m?s?n?z, Asyal? m?s?n?z. Hem Avrupal?y?z hem Asyal?y?z. ?bn-i Haldun'un dedi?i gibi; co?rafya kaderdir. Bu bizim kaderimiz. Azerbaycan, 44 gün sava??yla 30 y?lda halledemedi?i meselesini halletti. Sovyetler da??l?rken, ba??ms?z devletler olu?urken f?rsat? ganimet bilen Ermenistan, Azerbaycan topraklar?n?n yüzde 25'ini i?gal etti. 1 milyon ki?i memleketlerini, evlerini terk etmek zorunda kald?. Bu sorunlar çözülemedi, havanda su dövüldü ve bir netice al?nmad?. ??in sonunda i? ba?a dü?tü, Azerbaycan kendi topraklar?ndaki i?galcileri 44 günde att? ve bu faaliyetleri yaparken Türkiye de manen ve her türlü deste?i verdi. Say?n Cumhurba?kan?'m?z ?u aç?klamay? yapt?, "E?er, Azerbaycan'a d??ar?dan bir sald?r? olursa Türkiye Azerbaycan'?n yan?ndad?r ve gere?ini yapacakt?r. Bu asl?nda meseleye noktay? koyan kararl?l?kt?."
?KÇÜ Rektörü Prof. Dr. Saffet Köse, konferans?n sonunda Y?ld?r?m'a Orhun Yaz?tlar?'n?n minyatürünü verdi.