Ankara Üniversitesi T?p Fakültesi Enfeksiyon Hastal?klar? ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal? ö?retim üyesi ve Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Alpay Azap, havalar?n so?umas? ve k?? aylar?yla birlikte tüm dünyada koronavirüsteki olgu say?lar?n?n h?zla artmas?n? beklediklerini söyleyerek, “Tüm dünyada olgu say?lar? h?zla t?rman?yor. Her gün yeni rekorlarla kar??la??yoruz. Amerika, Fransa, ?spanya, ?talya pek çok kuzey yar?m küre ülkesi bu sorunu ?imdi ya??yor. Bizim ülkemizde de ayn? ?ekilde yetkililerin de en üst düzeyde yapt?klar? uyar?lar da bunun bir göstergesi. Olgu say?lar?n?n h?zla t?rmanmakta oldu?unu, önümüzdeki haftalarda daha da artaca??n? bekliyoruz” dedi.
‘KORUYUCULUK 2 KAT ARTIYOR’
Prof. Dr. Azap, en ba?tan beri söyledikleri kurallar?n geçerli oldu?una dikkat çekerek, “Bu salg?n?n dünya üzerinde dola?t??? 9 ay boyunca bizim yapt???m?z öneriler s?nanm?? oldu ve etkili bir ?ekilde koruma sa?lad??? da gösterilmi? oldu. Nedir o öneriler; fiziki mesafeyi koruyaca??z. Kapal? mekanlarda fiziki mesafeyi, 1 metrelik mesafeyi daha da art?rmak gerekir. Bu önlemler bizim kar??la?t???m?z virüs miktar?n? belirliyor. Biz ne kadar çok önlem al?rsak o kadar az bir virüsle kar??la??r?z, vücudumuza az virüs girmi? olur ve o kadar da hafif hastal?k geçiririz veya hiç hastalanmay?z. Örne?in fiziki mesafeyi 1 metreden 2 metreye ç?kartt???n?zda koruyuculuk iki kat art?yor. Yani bu mesafe ne kadar artarsa o kadar iyi” diye konu?tu.
‘1 SAAT ?ÇER?S?NDE 6 DEFA HAVALANDIRIN'
Kapal? ortamda havaland?rman?n çok önemli oldu?unu vurgulayan Prof. Dr. Azap, “En güzeli asl?nda do?al havaland?rma dedi?imiz pencereleri, kap?lar? açarak oday? havaland?rmak. Mümkünse 1 saat içinde 6 defa 5'er dakika pencere kap? aç?p havaland?rmay? sa?lamak gerekiyor. Ama ne kadar yap?labilirse o kadar kar??la?aca??m?z virüsü azaltacakt?r. Hep mant???m?z?n o olmas? laz?m; kar??la?t???m?z virüsü azaltma yönünde davranaca??z. O yüzden ne kadar havaland?rabiliyorsak ko?ullar?m?z buna ne kadar izin veriyorsa o kadar?n? yapaca??z. Merkezi havaland?rma olan yerlerde o kurallar çok net belirlendi. D??ar?dan yüzde yüz temiz hava al?n?p içeriye verilecek, içerideki kirli hava d??ar?ya ç?kar?lacak. Bunlara dikkat edildi?i ölçüde virüs bula?m?yor” dedi.
‘Ç?FT MASKEY? ÖNERM?YORUM’
Ayn? ?eyin maske için geçerli olmad???na dikkat çeken Prof. Dr. Azap, çift maske ile ilgili önerileri de?erlendirdi.
Prof. Dr. Azap, “?u an için elimizde çift maske kullan?m?n? destekleyecek bir bilimsel bilgi yok, bunun daha iyi korudu?unu söyleyen bir bilgi yok. Önemli olan kulland???m?z tek maskenin, t?bbi maskenin 3 katl? arada bir geçirmez tabaka olan kurallara uygun üretilmi? maske olmas?. Böyle bir maske takmak zaten etkili bir koruma sa?l?yor. Yüzde 65 ile 85 oran?nda sadece bu maske virüsün bula?mas?n? engelliyor. 2'nci maske takman?n ?öyle bir zararl? durumu olabilir; bu tek maske bile çok kay?yor ve ikide bir düzeltmek zorunda kalabiliyoruz. O yüzden de elimizi yüzümüze götürmek zorunda kal?yoruz. E?er 2 maske olursa bu çok daha fazla olacak. 2 maske birbirinin üzerinden daha çok kayacak, gözümüze de?ecek daha çok düzeltmek zorunda kalaca??z. O yüzden kendi ellerimizle kendimize enfekte etme riski var. Ben bu i?le u?ra?an bir klinisyen olarak kesinlikle çift maskeyi ?imdiki bilimsel bilgilere dayanarak da önermiyorum. Tek ve do?ru bir maske kullan?m? etkili koruma sa?layacakt?r” ifadelerini kulland?.
‘AYLARDIR HASTALANMADIM’
Prof. Dr. Azap, her gün koronavirüs hastalar?n?n odas?na girdi?ini, onlar? muayene etti?ini ve bunu yaparken maske takt???n?, 1 metreden fazla yakla??yorsa gözlük kulland???n? anlatt?.
Prof. Dr. Azap, “Sadece gözlük ve maske kullanarak aylard?r hasta bak?yorum ve hastalanmad?m. Bu asl?nda biz kurallara dikkat edersek çok da kolay bula?an bir virüs de?il. Yapaca??m?z tek ?ey, maske, fiziki mesafe, havaland?rma kurallar?na dikkat etmek. El temizli?i çok önemli, cans?z yüzeylerin ilk ba?ta dü?ündü?ümüz kadar riskli olmad???n? ö?rendik; ama el temizli?ine dikkat etmemiz çok önemli. Bir de genel sa?l?k kurallar? çok kritik. Çünkü e?er ba????kl?k sisteminiz biraz zay?f dü?erse vücudunuza giren az say?da virüs sizi hasta edebilir. O yüzden ba????kl?k sistemini güçlendirecek ya da en az?ndan güçlü tutacak kurallara dikkat edece?iz. ?yi uyuyaca??z; çünkü uykusuzluk özellikle virüsle sava?an hücreleri zay?flat?yor. Dengeli beslenece?iz, ekstra bir d??ar?dan besin almaya gerek yok dengeli beslenmek yeterli. Fizik egzersiz yapaca??z. Ben de bunlar? yapmaya çal???yorum. Dengeli beslenme, iyi uyuma ve fizik egzersiz yapmak k?? aylar?nda daha da önem kazan?yor” ifadelerini kulland?.