Gazi Üniversitesi T?p Fakültesi Halk Sa?l??? ö?retim üyesi ve Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Seçil Özkan, koronavirüs salg?n?n?n ba?lamas?ndan 1 ay sonra Sa?l?k Bilimleri Üniversitesi Dr. ö?retim üyesi Hülya ?irin ile beraber internet üzerinden el hijyeni konusunda çal??ma yapt?klar?n? anlatt?.
Çal??mayla 8 bin 500 ki?iye ula?t?klar?n? belirten Özkan, "Toplumumuz el hijyenini yüzde 90'lar?n üzerinde önemsiyor. Ama maske ve maskeyi uygun kullanmada bu oran yüzde 70’lere kadar dü?üyor. Bu çal??mada ?unu gördük ki, toplumumuzun en önemsedi?i konu el hijyeni. Bu çok sevindirici bir ?ey, el y?kamaya çok odakl?lar ve bu konuyu önemsiyorlar. Di?er konularda sosyal mesafe, maskenin do?ru kullan?m? konusunda yanl?? davran??lar? var. Bunlar? da zamanla a?aca??m?z? dü?ünüyorum" diye konu?tu.
'TOPLUMDA 2 UÇ NOKTA OLU?TU'
Salg?n sürecinde toplum davran??lar?n?n çok önemli oldu?unu vurgulayan Özkan, "Bizim '2E-2M' dedi?imiz formülle 'mümkünse evde kal', 'el hijyenine dikkat et', 'sosyal ya da fiziki mesafeye uy', 'yüz burun ve a??z için koruyucu maske kullan'? ifade ediyoruz. Bu davran??lar? '?öyle yap?n, böyle yap?n' diye habire öneriyoruz ama toplumda bu süreçte de?i?ik bir yap? olu?tu. Ben buna 2 uç nokta diyorum.
Bunlardan bir tanesi 'Masay? sildim mi', 'Kap? kolunu sildim mi' gibi obsesif kompulsif davran??lar göstermeye ba?lama, bir tanesi de bu önlemlerden yoruldu?u için bu pandemide komplo teorileri üretip 'Yalan bir ?ey bunlara inanm?yorum' diyen di?er uç nokta. Bu iki uç nokta çok tehlikeli" dedi.
'2 UÇ NOKTADA KALIRSAK 2’NC? DALGAYI YA?AYAB?L?R?Z'
"Yeni normale geçti?imizde bu 2 uç noktada kal?rsak tekrar 2’nci bir dalga ya?ayabiliriz" diyen Prof. Dr. Özkan, uç noktalardan ortaya gelinmesi gerekti?ini söyledi. Özkan, ?unlar? kaydetti:
"Ne saat ba?? kap? kollar?n? temizleyelim ne de çok umursamaz olal?m. Bu 2 uç noktadan uzakla?mam?z gerekiyor. Öbür uç noktada yorulaca??z. Biz buna 'önlem yorgunlu?u' diyoruz. O yönden dezavantaja dü?ece?iz ya da psikolojik sorunlar?m?z ç?kacak. Bu noktada ise 'bana bir ?ey olmaz' psikolojisi ile de yine 2'nci bir dalgaya neden olabilece?iz. Marketten yo?urt ald?n, kab?n? sabunlu bir bezle silip dolab?na yerle?tirirsin, tekrar al?rken silmezsin ya da po?etleri tek tek temizlemezsin.
Evinizde riskli grup varsa biraz daha dikkatli olabilirsiniz ama asla bu kadar çok obsesif davranmamak gerekiyor. 'Bana bir ?ey olmaz' davran??? ise bizim bula??c? hastal?klarda da di?er hastal?klarda hep ba??m?z? yemi?tir. Maskeyle nefes almak, elimizi y?kamak zor gelebilir, antiseptik ta??mak zor gelebilir ama bunu normal ve uygun düzeyde yaparsak sa?l???m?z? korumu? olaca??z.
Sonradan 'of, ah' dememek için gereken kurallara uymal?y?z. Psikolojimizi bozmamak için ve insanlar? da bunaltmamak için gereken kurallara da gerekti?i kadar uymam?z? önerece?im."
DÜ?ÜN SALONLARI NE ZAMAN AÇILIR?
CNN Türk'te Ba?ak ?engül'ün evlenecek çiftlerin merakla bekledi?i "Dü?ün sezonu ne zaman aç?lacak?" soruna da yan?t veren Özkan, "Normalle?me takviminin 8. haftas? yani 11 Temmuz'dan sonra da bu tür toplu dü?ün organizasyonlar? yap?labilir. Bunlar yap?l?rken de maske, hijyen ve sosyal mesafe kural?na uyulmal?. Ancak bu söylemlerimin hepsi rakamlara ba?l?." dedi.
"SÖYLED???M HER ?EY SALGININ SEYR?YLE ?LG?L?"
Bilim Kurulu Üyesi Profesör Doktor Seçil Özkan, "Bilim Kurulu'nda temel olarak ?unu konu?tuk. Bilimsel yay?nlara dayal? olarak ilk normalle?me ad?mlar?n?n ard?ndan ad?m ad?m neler aç?labilir onu konu?tuk. Ancak bu söyleyeceklerim salg?n seyrinin a?a?? yönlü hareketiyle mümkün. Her ?ey yolunda gider ve salg?n e?risi a?a?? yönlü giderse normalle?me takviminin ba?lad??? tarihten itibaren ilk 4 hafta sonunda 50 ki?ilik organizasyonlar yap?labilir."