Kanunla, çar?? ve mahalle bekçisi olarak istihdam edileceklerde aranan ?artlar, çar?? ve mahalle bekçilerinin atama ve adayl?k süreçleri, görev ve yetkileri ile çal??ma ?ekillerine ili?kin esaslar düzenleniyor.
Genel kolluk kuvvetlerine yard?mc? olmak üzere emniyet ve jandarma te?kilatlar? bünyesinde silahl? bir kolluk olarak çar?? ve mahalle bekçileri istihdam edilecek.
Emniyet ve jandarma te?kilatlar?nda istihdam edilen çar?? ve mahalle bekçilerinin amirleri meslek hiyerar?ileri içinde tespit edilecek.
Çar?? ve mahalle bekçisi olarak istihdam edileceklerde Devlet Memurlar? Kanunu'nda say?lan genel ?artlar ile ?çi?leri Bakanl???nca ç?kar?lan yönetmelikle belirlenen e?itim, ya?, sa?l?k ve fiziki yeterlilik gibi özel ?artlar?n bulunmas? gerekecek.
Çar?? ve mahalle bekçisi olarak istihdam edilmek için ?çi?leri Bakanl???nca ç?kar?lan yönetmelikte belirlenen usul ve esaslara göre yap?lacak giri? s?nav?nda ba?ar?l? olmak ?art? aranacak.
S?navlarda ba?ar?l? olan, görevini yapmaya engel te?kil edecek bir hastal?k veya engeli bulunmad??? sa?l?k kurulu raporuyla tespit edilenler emniyet veya jandarma te?kilatlar?na ?çi?leri Bakan?n?n onay?yla aday memur olarak atanacak.
Çar?? ve mahalle bekçilerinin adayl?k süresi 1 y?ldan az, 2 y?ldan fazla olamayacak. Adayl?k süresi içerisinde en az 3 ay süreyle temel ve haz?rlay?c? e?itimler verilecek.
Adayl?k süresi içinde temel ve haz?rlay?c? e?itim devrelerinin her birinde ba?ar?s?z olanlarla adayl?k süresi içinde hal ve hareketlerinde memuriyetle ba?da?mayacak durumlar?, göreve devams?zl?klar? tespit edilenlerin, ayl?ktan kesme veya kademe ilerlemesinin durdurulmas? cezas? alm?? olanlar?n memuriyetle ili?ikleri ?çi?leri Bakan?n?n onay?yla kesilecek.
Halk?n istirahat ve sa?l???n? sa?layacak
Çar?? ve mahalle bekçileri, görevli olduklar? mülki s?n?rlar içinde halk?n istirahat, sa?l?k ve selametini sa?layacak.
Bekçiler, yolda hastalanan, kazaya u?rayan, dü?üp kalan ve genel durumu itibar?yla yard?ma muhtaç olanlara yard?m edecek, yard?ma ihtiyaç duydu?u de?erlendirilen, ?iddet ma?duru veya ?iddete, istismara u?rama riski ta??yan kad?n ve çocuklar?, kimsesizleri, engellileri ve acizleri en yak?n genel kolluk birimlerine teslim edecek.
Bir semt, yer, yol veya sokak sormak için ba?vuranlara gerekli bilgiyi verecek olan bekçiler, do?um, ölüm, hastal?k, kaza, yang?n veya afet gibi önemli, acele haller sebebiyle yap?lacak yard?m isteklerinden gücü dahilinde olanlar? öncelikle yerine getirecek.
Büyük tehlike arz eden yang?n ve su bask?n? gibi afetlerde mahalle sakinlerini derhal uyarmakla görevli olan bekçiler, toplum sa?l???n? ve güvenli?ini tehdit eden bir hayvana rastlan?ld???nda verebilece?i zararlar? engellemek için ki?ileri alandan uzakla?t?racak, ilgili genel kolluk ve belediyeyi durumdan haberdar edecek.
Devriye hizmeti yürütecek
Çar?? ve mahalle bekçileri; görev saatleri içinde görevlendirildikleri bölgede devriye hizmeti yürütecek, görev bölgeleri içinde bulunan konut, i? yeri ve araçlar gibi mallar?n korunmas?nda sahipleri taraf?ndan noksan al?nan tedbirleri tamamlatt?racak, ?üpheli durum veya ki?ileri ba?l? bulunduklar? genel kolluk birimlerine bildirecek, kamu düzenini bozacak mahiyetteki gösteri, yürüyü? ve kar???kl?klar?n önlenmesi amac?yla genel kolluk kuvvetleri gelinceye kadar önleyici tedbirleri alacak.
Uyu?turucu madde imal edildi?i, sat?ld??? veya kullan?ld???ndan, kumar oynand???ndan ya da fuhu? yap?ld???ndan ?üphe edilen yerleri ba?l? bulunduklar? genel kolluk birimlerine bildirecek bekçiler, halk?n sükun ve istirahatini bozanlar? ve ba?kalar?n? rahats?z edenleri engelleyecek, sokak, geçit ve meydanlar? t?kayarak trafi?e mani olan ta??tlar? ve di?er engellerin kald?r?lmas?n? sa?layacak.
Çar?? ve mahalle bekçileri, görev bölgesi ve çal??ma saatleri ile s?n?rl? olmak kayd?yla ki?ileri ve araçlar?; bir suç veya kabahatin i?lenmesini önlemek, suç i?lendikten sonra kaçan faillerin yakalanmas?n? sa?lamak, i?lenen suç veya kabahatlerin faillerinin kimliklerini tespit etmek, hakk?nda yakalama emri ya da zorla getirme karar? verilmi? olan ki?ileri tespit etmek, ki?ilerin hayat?, vücut bütünlü?ü veya mal varl??? bak?m?ndan ya da topluma yönelik mevcut veya muhtemel bir tehlikeyi önlemek amac?yla durdurabilecek.
Durdurma için makul neden
Durdurma yetkisinin kullan?labilmesi için makul bir sebebin bulunmas? gerekecek. Süreklilik arz edecek, fiili durum ve keyfilik olu?turacak ?ekilde durdurma i?lemi yap?lamayacak.
Çar?? ve mahalle bekçisi, görevini yerine getirirken kendisinin çar?? ve mahalle bekçisi oldu?unu belirleyen belgeyi gösterdikten sonra, durdurdu?u ki?iye durdurma sebebini bildirecek, durdurma sebebine ili?kin sorular sorabilecek, kimli?ini veya bulundurulmas? gerekli di?er belgelerin ibraz edilmesini isteyebilecek. Bu ki?ilere kimli?ini ispatlamada gerekli kolayl?k gösterilecek. Belgesinin bulunmamas?, aç?klamada bulunmaktan kaç?nmas? veya gerçe?e ayk?r? beyanda bulunmas? dolay?s?yla ya da sair surette kimli?i belirlenemeyen ki?i tutularak durumdan derhal genel kolluk görevlileri haberdar edilecek.
Durdurma süresi, durdurma sebebine esas te?kil eden i?lemin gerçekle?tirilmesi için ihtiyaç duyulan makul süreden fazla olamayacak. Durdurma sebebinin ortadan kalkmas?yla ki?ilerin ve araçlar?n ayr?lmalar?na izin verilecek.
Bekçiler, durdurdu?u ki?i üzerinde veya arac?nda silah veya tehlike olu?turan di?er bir e?yan?n bulundu?u hususunda yeterli ?üphenin varl??? halinde, kendisine veya ba?kalar?na zarar verilmesini önlemek amac?na yönelik el ile d??tan kontrol dahil gerekli tedbirleri alabilecek. Bu amaçla ki?inin üzerindeki elbisenin ç?kar?lmas? veya arac?n, d??ar?dan bak?ld???nda içerisi görünmeyen bölümlerinin aç?lmas? istenemeyecek.
Genel kolluk kuvvetlerine yard?mc? olacak
Çar?? ve mahalle bekçileri, zor ve silah kullanma yetkisine sahip olacak, genel kolluk kuvvetlerine yard?mc? olacak.
TBMM Genel Kurulunda kabul edilen Çar?? ve Mahalle Bekçileri Kanunu Teklifi'ne göre, çar?? ve mahalle bekçileri, suç i?lenirken veya i?lendikten sonra, henüz izleri meydandayken; ?üphelileri yakalamak, yakalad?klar? ?üphelilerin kendilerine veya ba?kalar?na zarar vermelerini engelleyici tedbirleri almak, suç delillerinin kaybolmamas? veya bozulmamas? için gerekli muhafaza tedbirlerini almak, varsa olay?n tan?klar?n?n kimlik ve adres bilgilerini tespit ederek genel kolluk birimlerine bildirmekle görevli ve yetkili olacak.
Bekçiler, haklar?nda tutuklama veya yakalama karar? ç?kar?lm?? ki?ileri gördükleri takdirde yakalayacak ve ba?l? bulundu?u genel kolluk kuvvetlerine teslim edecek.
Çar?? ve mahalle bekçileri, zor ve silah kullanma yetkisine sahip olacak.
Çar?? ve mahalle bekçileri, kolluk hizmet ve görevleri d???nda her ne suretle olursa olsun çal??t?r?lamayacak.
Çar?? ve mahalle bekçilerinin haftal?k çal??ma süresi 40 saat olacak. Emniyet ve asayi?in gerektirdi?i durumlarda haftada bir gün istirahat verilmek kayd?yla bu süre art?r?labilecek. Günlük çal??ma saatleri, esas olarak güne?in bat??? saatinden do?u?u saatine kadar olan zaman dilimini kapsayacak ?ekilde düzenlenecek.
Çar?? ve mahalle bekçileri güvenlik veya kamu düzeni ile görevi etkileyen zorunluluk halleri haricinde, belirtilen çal??ma süresi ve saatleri d???nda çal??t?r?lamayacak.
Güvenlik veya kamu düzeni ile görevi etkileyen zorunluluk hallerine ili?kin usul ve esaslar ?çi?leri Bakanl???nca ç?kar?lan yönetmelikle belirlenecek.
Çar?? ve mahalle bekçilerinin disiplin, ödüllendirme ve performans de?erlendirme i?lemlerinde istihdam edildikleri genel kolluk kuvvetine göre emniyet ya da jandarma hizmetleri s?n?f? mensuplar?na uygulanan hükümler uygulanacak.
Çar?? ve mahalle bekçilerinin çal??ma usul ve esaslar?, alacaklar? meslek içi e?itim, giyecekleri k?yafet ve görevde kullanacaklar? teçhizatlar ile kanunun uygulanmas?na ili?kin di?er hususlar ?çi?leri Bakanl???nca ç?kar?lacak yönetmelikle belirlenecek.
Jandarma te?kilat?nda istihdam edilen çar?? ve mahalle bekçileri, Jandarma Hizmetleri S?n?f?'na dahil edilecek.
Çar?? ve mahalle bekçilerinin emeklilik ya? haddi 60 olacak.