Ramazan Bayram?'na say?l? günler kalm??ken, tatil haz?rl?klar? da ba?lad?. Özel sektörde birçok ?irketin bayram tatilini tüm haftaya yaymas?, milyonlarca vatanda??n memleketlerine ya da tatil beldelerine gitme plan? yapmas?na yol açt?.
Bu durum, hem hava hem kara ula??m?nda da hareketlilik yaratt?. Bayramda özel arac? ile yolculuk yapmayacak olanlar, otobüs ve havayolu firmalar?n?n yolunu tuttu.
Fakat, bayramda yolculuk yapacak olanlar?n kar??s?na zaml? ula??m fiyatlar? ç?kt?. Özellikle karayolu ula??m?nda, bayram öncesi ve bayram haftas? aras?nda fiyatlar?n yüzde 50'nin üstünde de?i?kenlik gösterdi?ini tespit ettik.
Örne?in, ?stanbul Otogar?'ndan ?zmir'e yap?lacak bir otobüs yolculu?u 13 Nisan Per?embe günü 350 TL kadar tutarken, bayram haftas?n?n ba?layaca?? 14 Nisan Cuma günü ayn? firman?n bilet fiyat? 500 TL'ye ç?k?yor.
Yani, ayn? otobüs biletinde 1 gün arayla yüzde 40'?n üstünde fiyat de?i?imi ya?an?yor.
Yap?lacak yolculukta mesafe artt?kça 1 günlük zam oran? da katlan?yor.
Örne?in, 13 Nisan Per?embe günü ?stanbul Otogar?'ndan Bodrum'a yap?lacak bir otobüs yolcu?u yolculuk 450 TL kadar tutarken, 14 Nisan günü bu bilete yüzde 66 kadar zam geliyor ve bilet fiyat? 750 TL'ye ç?k?yor. Bu fiyatlar?n ve 1 günlük fiyat de?i?imlerinin ço?u firmada benzerlik gösterdi?ini belirtelim.
AKARYAKIT F?YATI DE???MED?
Otobüs bilet fiyatlar?nda ku?kusuz akaryak?t maliyeti büyük rol oynuyor. Dolay?s? ile, bilet zamlar?n?n arkas?nda akaryak?t fiyatlar?ndaki de?i?imlerin olup olmad??? sorusu da ak?llara gelebilir.
Fakat, otobüslerin dizel motorlu oldu?u gerçe?inden yola ç?karak motorin fiyatlar?n?n son 1 ayl?k de?i?imine bak?ld???nda, litre ba??na fiyatlar?n hemen hemen ayn? kald??? görülüyor.
Örne?in, bundan 1 ay önce, yani 14 Mart tarihinde litre fiyat? 21.63 TL olan motorin, ay içinde 19.66 TL'ye kadar ucuzlarken, 11 Nisan itibariyle 21.1 TL'ye ç?kt?. Sonuç olarak, son 1 ayda motorin fiyat?nda 50 kuru?luk bir ucuzlama geldi. Dolay?s? ile, fiyat art??lar?n?n akaryak?t maliyetli olmad??? söylenebilir.
HAVAYOLUNDA DA F?YAT ARTIYOR
Bir di?er yandan, otobüs bilet fiyatlar?n? mercek alt?na al?rken, havayolu ta??mac?l???ndan da bilet fiyatlar?na göz atmakta fayda var. Öyle ki, farkl? havayollar?nda fiyatlar incelendi?inde dikkat çeken sonuçlar dikkat çekiyor.
Örne?in, bir havayolu ?irketin 13 Nisan tarihinde ?stanbul Havaliman?-?zmir Adnan Menderes Havaliman? aras?nda yolculu?un bedeli ö?len saatlerinde bin 163 TL ?eklinde. Ayn? ?irketin 14 Nisan tarihli benzer saatlerde ayn? güzergahtaki bilet fiyat? ise 13 Nisan tarihi ile bire bir ayn? olacak ?ekilde yine bin 163 TL kadar.
Bu ?irketin, ayn? güzergahta bayram haftas?ndaki fiyatlar? ise bin 600 TL'ye kadar ç?ksa da, zam oran?n otobüs biletlerindeki oran?n alt?nda kald??? görülüyor.
Sabiha Gökçen Havaliman?'ndan ?zmir'e yap?lacak uçak yolculu?unda ise bir ba?ka havayolu ?irketi tercih edildi?inde 13 Nisan tarihinde bilet fiyat? bin 24 TL kadar. 14 Nisan tarihinde ise ayn? yolculuk bin 400 TL'ye ç?k?yor. Yani bu bilete de 1 günde yüzde 40 kadar zam geldi?i anla??l?yor.
'TAR?FEDE BEL?RLENEN ÜCRET? ALIYORUZ'
Konuya ili?kin Habertürk'e aç?klamalarda bulunan Türkiye Otobüsçüler Federasyonu (TOFED) Yönetim Kurulu Ba?kan? Birol Özcan, otobüs bilet fiyatlar?n?n firmalar taraf?ndan bakanl??a bildirilip, bakanl???n onay?n?n al?nmas? sonras?nda belirlendi?ini aktard?.
Özcan, belirlenmi? ücret tarifelerinin 4 ayl?k süre geçmeden önce art?r?lamayaca??n?, otobüs firmalar?n?n bu belirlenmi? tarifeye uymak zorunda olduklar?n? bildirerek, "Zira firmalar ula??m elektronik takip sistemi ile bakanl?kça denetim alt?nda tutulmakt?r. Tarifenin üzerinde bilet düzenleyen firmalara cezai i?lem uygulanmaktad?r. Ta??mac?l?k sektöründe yolcu say?s?n?n dü?ü? gösterdi?i dönemlerde firmalar aras?nda fiyat rekabeti ya?and???ndan, mevzuat?n izin verdi?i belirlenmi? yüzde 30'luk tarife indirim haklar?n? kullanmaktad?r. Otobüs firmalar? bayram dönemlerinde tek tarafl? (gidi? dolu-dönü? bo?) ilave sefer yapt?klar?ndan tarifede belirlenen ücreti almaktad?rlar" denildi
BAYRAM SONRASI F?YATLAR DÜ?EB?L?R
Günlük bin 200 ç?k?? yap?lan ?stanbul Otogar?'nda 14 Nisan 2023 tarihi itibariyle günlük 2 bin otobüsün sefer yapmas?n?n beklendi?ini vurgulayan TOFED Yönetim Kurulu Ba?kan? Birol Özcan, "Bayram döneminde, ülke genelinde normal sefer say?lar?n?n yüzde 50 oran?nda art?? gösterece?i öngörülmektedir. Uçaklarda oldu?u gibi yolcu biletleri dü?ük yo?unluk sezonlarda firmalar?n aras?ndaki rekabet kaynakl? sebeplerden ötürü yüzde 30 tarife indirimi yetkisi kapsam?nda dü?ebilmektedir. Yo?un sezonlarda bu yolcu talebine ba?l? olarak yüzde 30 indirim uygulanmayan firmalarda olabilmektedir, bu durum ticaret hayat?n?n ola?an ak???na uygundur. Firmalar?m?z?n hali haz?rda mevcut bilet fiyatlar? olmas? gerekenin çok alt?nda seyretmektedir. Zira akaryak?t fiyatlar? ve sektörün girdi maliyetleri bilet fiyatlar?na tam olarak yans?t?lamamaktad?r" ifadeleri kullan?ld?.
Birol Özcan, bayram sonras?nda yaz sezonunun ba?lamas?yla birlikte yolcu hareketlili?i beklendi?inden, yolcu bilet fiyatlar?nda önemli dü?ü? ya?anabilece?ini de bildirdi.