ABD Büyükelçili?i'nin 27 Ocak'ta yay?mlad??? güvenlik uyar?s?n?n ard?ndan önde gelen Avrupa ülkeleri de benzer aç?klamalar yapt? ve ?stanbul'da özellikle Taksim civar?nda bulunan konsolosluklar?n? geçici olarak kapatma karar? ald?. Güvenlik uyar?s?n?n yabanc? misyonlar?, kilise ve sinagoglar ile turistik noktalar? hedef alabilecek bir terör eylemine ili?kin “ciddi ve spesifik” bir istihbarata dayand??? ve Türk makamlar? ile i?birli?i yap?ld??? yap?lan aç?klamalara yans?d?.
?çi?leri Bakanl??? da yapt??? aç?klamada, yap?lan uyar?lar?n titizlikle incelendi?ini aç?klam??t?. Bakan Soylu ise konsolosluklar?n? kapatan ülkeleri Türkiye'ye kar?? “psikolojik harp” uygulamakla suçlad?. ?çi?leri Bakan? Süleyman Soylu'nun sert ele?tirilerine neden olan güvenlik uyar?lar? ve konsolosluklar?n kapat?lmas? süreci geçen hafta önce ABD Büyükelçili?i'nce yap?lan daha sonra da Fransa, ?ngiltere ve Hollanda taraf?ndan yap?lan takip edilen aç?klamalarla ba?lad?.
?sveç'te ba?layan ve daha sonra di?er Avrupa ülkelerine de yay?lan Kuran yakma olay?na misilleme olabilece?i uyar?s?n? 27 Ocak'ta yapan ABD Büyükelçili?i, vatanda?lar?n? yabanc?lar?n s?kl?kla gittikleri yerler ve ibadet yerlerinden uzak durmaya ça??rd?.
Elçilik, 30 Ocak'ta güncelledi?i uyar?da, ABD hükümetinin vatanda?lar?n? ?stanbul'un özellikle Beyo?lu, Galata, Taksim ve ?stiklal civar?nda her an olabilecek bir terör sald?r?s?na kar?? uyard???n? ve Türk makamlar?n?n bu konuyu soru?turduklar?n? bildirdi.
Fransa ve Almanya 27 Ocak'ta, ?ngiltere 29 Ocak'ta yapt?klar? aç?klamalarla, vatanda?lar?n? uyard?.
Bu ülkelerin yan? s?ra Hollanda ve konsolosluk binas? ?stiklal Caddesi civar?nda olan ?sveç de uyar? yay?mlad? ve konsolosluk faaliyetlerini geçici süreyle durdurduklar?n? ilan etti. Fransa, Pierre Loti Lisesi'ndeki e?itime iki gün ara verildi?ini de aç?klad?. ?sviçre de bugün Levent'teki ba?konsoloslu?unu ikinci bir duyuruya kadar kapatt???n? aç?klad?. Güvenlik önlemlerinin al?nmas?na neden olan istihbarat?n daha çok Beyo?lu bölgesiyle ba?lant?l? olmas? nedeniyle ABD'nin Tarabya'da bulunan ba?konsolosluk binas?n? kapatmad??? kaydedildi.
Güvenlik uyar?s? ile ilgili olarak NTV'nin sorular?n? yan?tlayan ABD ?stanbul Ba?konsolosu Julie Eadeh, “Amerikan vatanda?lar?n?n güvenli?i bizim bir numaral? önceli?imiz. Herhangi bir tehdit ile ilgili istihbarat ald???m?zda, vatanda?lar?m?z? uyarma sorumlulu?umuz var. Avrupa’da Kuran yak?lmas?ndan ve olas? misilleme sald?r?lar?ndan büyük endi?e duyuyoruz” dedi.
Eadeh güncelleme uyar?s?n?n da “kiliselere, sinagoglara ve diplomatik misyonlara, ibadethane gibi çok say?da yabanc?n?n topland??? yerlere yönelik endi?eleri” yans?tt???n? kaydetti.
B?LG? PAYLA?IMI YAPILDI
Bu ülkeler taraf?ndan yap?lan aç?klamalarda, güvenlik uyar?lar?n?n hangi istihbarata dayand??? aç?klanmad?.
Ancak BBC Türkçe'ye bilgi veren diplomatik kaynaklar, güvenilir ve spesifik bir istihbarat?n söz konusu oldu?unu, bu çerçevede güvenlik önlemleri al?nd???n? kaydediyorlar.
?stihbarat?n ABD taraf?ndan elde edildi?i ve Türk emniyet birimleri ile di?er Bat?l? ülkelerle payla??ld??? belirtiliyor.
Türkiye'de yerle?ik büyükelçiliklerin zaman zaman elde ettikleri ve hassasiyet içeren bilgiler ve olas? terör eylemlerine ili?kin istihbarat? Türk makamlar?na iletmeleri bilinen bir uygulama.
Özellikle Suriye iç sava?? sürecinde I??D ve benzeri örgütlere üye yabanc? sava?ç? kapsam?na giren ki?ilerin hareketleriyle ilgili yo?un istihbarat i?birli?i Türk ve yabanc? bas?nda s?kça yer ald?.
2012 sonundan itibaren güçlenerek Irak ve Suriye'de devlet kurdu?unu ilan eden örgüt, Türkiye ve Avrupa ba?kentlerinde birden fazla terör eylemi gerçekle?tirmi? ve yüzlerce ki?inin ölümüne neden olmu?tu.
Elçiliklerin yapt??? güvenlik uyar?lar?nda isim verilmese de kastedilenin I??D, El Kaide veya onlarla ba?lant?l? a??r? ?slamc? gruplar?n oldu?u hem genel tehdit durumundan hem de Türkiye'nin yapt??? aç?klamalardan anla??l?yor.
?Ç??LER?: DOST ÜLKELERDEN ?ST?HBARAT ALDIK
Bat?l? ülkelerden arka arkaya yap?lan güvenlik uyar?lar?n?n ard?ndan ?çi?leri Bakanl???, 30 Ocak'ta bir aç?klama yaparak durumla ilgili de?erlendirmeyi kamuoyuyla payla?t?.
?sveç, Hollanda ve Danimarka'da Kur'an-? Kerim'e yönelik yap?lan eylemlerden sonra güvenlik önlemlerinin en üst noktaya ç?kar?ld???n? kaydeden bakanl?k, “Bu kapsamda, DEA? ve EL-Kaide gibi terör örgütlerinin de söz konusu menfur olaylar? gerekçe göstererek, pek çok ülkede eylem aray???nda oldu?una yönelik bilgiler de de?erlendirilmi?tir” dedi.
Söz konusu ülkelerden Türkiye'ye iletilen istihbarat bilgilerinin titizlikle incelendi?ini belirten ?çi?leri Bakanl???, “Daha önce dost bir ülkeden de gelen ve söz konusu ülkenin güvenlik uyar?s? notunda da ad? geçen ?ah?slar gözalt?na al?nm??t?r. Yap?lan aramalarda herhangi bir silah, mühimmat ve eylem emaresine rastlanmam??t?r. Ancak soru?turma, dijital materyal incelemeleri dahil olmak üzere tüm yönleriyle titizlikle sürdürülmektedir” bilgisini verdi. Bakanl?k aç?klamas?ndan hangi dost ülkeden bu istihbarat?n al?nd??? anla??lm?yor.
SOYLU: I??D HAD?SES?
?çi?leri Bakan? Soylu da bugünkü aç?klamas?nda, dolayl? olarak ABD'yi suçlad? ve di?er ülkelere konsolosluklar? kapatmas? telkininde bulundu?u iddias?nda bulundu.
Soylu geli?meleri anlat?rken, “??in hikayesi ?udur: Farkl? bir ülkenin bir istihbarat eleman? Türkiye’de DEA? mensubu olabilece?i dü?ünülen birkaç ki?iye elemanl?k teklif etmi?, Türkiye Cumhuriyeti Devleti o an? da net bir ?ekilde izlemi?, elemanl?k teklif ettikleriyle birlikte birkaç gezinti gerçekle?mi?, ard?ndan Türkiye’yi bu istihbarat eleman? terk etmi?” dedi ve ekledi:
“Bu istihbarat eleman? sonuç alamay?nca ilk reaksiyonu ve bilgiyi veren ülkeye bu bilgileri pazarlam??, ondan sonra da Türkiye’de bir DEA? sald?r?s? olabilecek anlay???yla beraber Türkiye’ye bir psikolojik harp yürütülmektedir.”
?çi?leri Bakan?, psikolojik harp olarak nitelendirdi?i olayda kendilerine verilen istihbarat üzerine 15 ki?inin gözalt?na al?nd???, bunlardan be?inin tutukland??? bilgisini de verdi.
Bununla birlikte Soylu, bu son geli?meleri 2021 y?l?nda 10 Bat?l? büyükelçinin Osman Kavala'n?n serbest kalmas? için yapt?klar? ortak aç?klamaya benzeterek, “Yani istedikleri ki?iyi hapisten ç?karamay?nca metnin alt?na imza atan büyükelçiler, Türkiye’ye bir hukuk operasyonu yapmaya çal??an büyükelçiler, ?imdi malum büyükelçinin operasyonuyla Türkiye’ye bir güvenlik aç???, bir terör operasyonu gerçekle?tirmeye çal???yorlar. Çok net ve aç?kt?r her ?ey” de?erlendirmesini yapt?.