?zmir Büyük?ehir Belediyesi kentin tarihi ve kültürel miras?na sahip ç?k?yor. ?zmir Büyük?ehir Belediyesi taraf?ndan, Türk Kad?nlar Birli?i ?zmir ?ubesi ile ?zmir Kalk?nma Ajans? (?ZKA) ortakl???yla hayata geçirilen “Basmane’de Yeniden Basma Atölyesi” projesi ba?lad?. Pazaryeri Mahallesi’nde bulunan ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’ne ait Fatma–Mustafa Hasdemir Binas? gerekli dönü?ümle bir basma deneyim atölyesine dönü?türüldü. Atölyede, bölgede ya?ayan çocuklara ve annelerine basma sanat? anlat?ld?. Kad?n ve çocuklar, basma sanat? deneyimini ya?ad?. Ad?n? bölgede kurulan basma üretim tesislerinden alan Basmane bu projeyle yeniden tarihi kimli?ine kavu?urken kad?nlar?n ekonomik ba??ms?zl?klar?n? kazanmalar?na katk? sa?lanmas?, bölgedeki yerel ekonominin ve turizmin canland?r?lmas?, ekolojik ve yenilikçi üretim modellerinin geli?imine öncülük edilmesi amaçlan?yor.
“?zmir’in desenlerine sahip ç?kmak istiyoruz”
?zmir Büyük?ehir Belediyesi Kent Tarihi, Tan?t?m? ve Turizm Dairesi Ba?kanl??? Kültürel Miras?n Yönetimi ve Tan?t?m? ?ube Müdürü Ay?egül Güngören, Basmane semtine ismini veren basma üretiminin 18. yüzy?l ortalar?nda ba?lad???n? belirtti.
Osmanl? döneminde aile i?i olarak ba?layan sonra loncalar halinde devam eden üretimin o yüzy?lda al?nm?? bir fermanla büyük bir üretim kapasitesine sahip oldu?unu aktaran Güngören, ?unlar? söyledi:
“Osmanl? belgelerinde ba?örtüsü, yazma, çember ?eklinde üretimler yap?lm??. Bir yerde de ince basma diye geçiyor. Biz bu ince basman?n pe?ine dü?tük. Yurt d???nda da baz? Smyrna kuma?lar?n?n, özellikle Paris’te 18. yüzy?l?n sonu 19. yüzy?l?n hemen ba??nda ra?bet gördü?ünü ö?rendik. Bizim amac?m?z kültürel miras?n yönetimi kavram? üzerinden; miras?n ögelerinin ortaya ç?kar?lmas?, haf?za, bellek olu?turulmas?, bunun sosyal ekonomik kültürel kalk?nmas?na yönelik bir i?leve sahip olmas?. Buna da önce Basmane’den ba?layal?m dedik. Bu kültürün yayg?nla?mas? için de burada deneyim atölyesi olu?tural?m istedik. Biz burada bu kültürü yayg?nla?t?rmak, üretim biçimleri ile ilgili deneyim elde etmek, yöre halk?n?n fark etmesini sa?lamak, üretim için yol haritas? çizmek, ?zmir’in desenlerine sahip ç?kmak, ?zmir için bir üretim modelinin yayg?nla?mas?na vesile olmak istiyoruz.”
“Köklü miras yeniden do?acak”
?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nde uzun dönemdir atölyeler yürüten heykelt?ra? Esen Kesecio?lu, “Basman?n hikayesi ?zmir’de uzun y?llara dayan?yor. Atölyelerde yeniden geleneksel yöntemlere eri?meyi hedefliyoruz. Böyle bir miras?n yeniden burada var olmas?n? sa?lamak gibi hedefimiz var. Güncel tasar?mc?larla ve sanatç?larla çal??arak basmay? yeniden nas?l bu hayatta var olabilir hale getirebiliriz onu çal??aca??z” dedi.
Basma deneyim atölyesine dönü?tü
Basma Deneyim Atölyesi farkl? konulardaki çal??ma gruplar?n?n üretimle iç içe çal??malar?n? gerçekle?tirecekleri bir kültür, e?itim ve payla??m merkezi haline geldi. Ustalar?n, zanaatkârlar?n, bilim insanlar?n?n, sanatç?lar?n gençlerin ve merakl?lar?n bir araya gelece?i bu mekân, hem üretim kültürünü ya?atacak hem de geçmi?in renkli hikâyelerini gelece?e ta??yacak.
?zmir için önemi
Basmane semti, ad?n? bölgede kurulan basma üretim tesislerinden ald?. 18. ve 19. yüzy?llarda ?zmir’in ticaret hayat?nda önemli bir yere sahip olan bu üretim tesisi ve çevresindeki atölyeler, hem kentin yerel ekonomisini güçlendirdi hem de ?zmir’in Avrupa’da o y?llarda basma kuma?lar?yla an?lmas?n? sa?lad?. Günümüzde Basmane Gar?’n?n bulundu?u alan ve çevresi, o dönemde bu üretim tesislerinin yo?unla?t??? bölge oldu. Basmane’de do?an geleneksel basmac?l???n, Cumhuriyet’in planl? sanayile?me hamlesiyle ?ekillenen Sümerbank çat?s? ve yerel ölçekte Nazilli Fabrikas? hatt?nda evrilmesi, hem yerel üretim kültürünün dönü?ümünü hem de ulusal ekonomik politikalar?n?n yerele yans?mas?n? göstermesi aç?s?ndan dikkat çekici hale geldi.
Proje, ?zmir Büyük?ehir Belediyesi Kent Tarihi ve Tan?t?m? Dairesi Ba?kanl???’na ba?l? Kültürel Miras?n Yönetimi ve Tan?t?m? Müdürlü?ü yürütücülü?ünde, Sosyal Hizmetler ile Kad?n ve Aile Hizmetleri, Kültür ve Sosyal Hizmetler daire ba?kanl?klar?n?n ilgili birimleri, Türk Kad?nlar Birli?i ?zmir ?ubesi ile ?zmir Kalk?nma Ajans? (?ZKA) ortakl???yla hayata geçiriliyor.