?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Dr. Cemil Tugay, 2054 ?zmir Naz?m ?mar Plan?’n?n (?zmirN?P2054) kurumsal bilgilendirme ve de?erlendirme toplant?s?na ev sahipli?i yapt?. Geni? Uzman Arama Toplant?s? ba?l???yla Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde (AASSM) düzenlenen bulu?maya ?zmir Büyük?ehir Belediyesi bürokratlar?, ilçe belediye ba?kanlar? ve yöneticileri, belediye meclisi üyeleri, sivil toplum kurulu?lar? ve meslek odalar?n?n temsilcileri ve akademisyenler kat?ld?. Perspektif ve vizyonu ?zmir Planlama Ajans? (?ZPA) taraf?ndan belirlenen, haz?rl?k çal??malar? ?zmir Büyük?ehir Belediyesi ?mar ve ?ehircilik Dairesi Ba?kanl???’nca yürütülen 2054 ?zmir Naz?m ?mar Plan? için organize edilen tan?t?mda ?ehrin gelece?ine ili?kin önemli bilgiler payla??ld?.
“Planlama adaleti, ekonomiyi, ya?am kalitesini birlikte ele alma sanat?d?r”
?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Dr. Cemil Tugay, “Bugün burada ?zmir’in planlama tarihindeki yeni bir dü?ünme biçimini konu?mak, sizlere bunu takdim etmek, sizlerin görü?lerini almak için topland?k. ?zmir’in planlama gelene?i köklü bir geçmi?e sahip. Cumhuriyet’in ilk y?llar?nda, 1926-1930 y?llar? aras?nda görev yapan belediye ba?kan? Behçet Uz, kentin büyük yang?n sonras? yeniden yap?lanma ihtiyac?n? görerek, Frans?z ?ehir planc?s? René Danger’i ?zmir’e davet etmi?ti. Danger’in haz?rlad??? plan, ?zmir’in ilk modern ?ehir plan? olarak kentin mekânsal geli?imini onlarca y?l yönlendirdi. 1950’lerin sanayi planlar?, 1970’lerin bölgesel ölçekli yakla??mlar?, 1990’lar?n çevre düzeni planlar?, bunlar?n hepsi kendi döneminin ko?ullar?nda bir gelecek tahayyülü kurdu. Bugün bu çal??malar?n üzerine, ça??n gerçeklerine uygun yeni bir zemin koyma hedefindeyiz. Çünkü art?k biliyoruz ki, planlama yaln?zca fiziksel mekân?n düzenlenmesi de?ildir. Planlama; ekolojik dengeyi, toplumsal adaleti, ekonomik üretkenli?i ve ya?am kalitesini birlikte ele alma sanat?d?r” dedi.
“Dünü anlamak, bugünü çözümlemek, yar?n? tasarlamak istiyoruz”
?zmir’in h?zla de?i?en bir kent oldu?una vurgu yapan Ba?kan Tugay, “?klim krizi, göç, teknoloji, ula??m biçimleri, üretim yöntemleri ve hatta gündelik ya?am al??kanl?klar?m?z da ?ehirle birlikte de?i?iyor. Mevcut planlar?m?z, bu dönü?ümün h?z?na art?k cevap veremez durumda. O nedenle bugün yürüttü?ümüz 1/25.000 ölçekli Naz?m ?mar Plan?, yaln?zca bir revizyon de?il; kentin gelece?ini yeniden okuma giri?imidir. Bu plan, ?zmir’in topra??na, suyuna, havas?na, ekonomisine ve kültürüne bütüncül biçimde bakmay? hedeflemektedir. Yaln?zca yeni yollar, konut alanlar?, sanayi bölgeleri önermiyor; ayn? zamanda ya?am?n? yeniden tan?ml?yor. Bu süreci biz üç zamanl? bir yakla??mla kurgulad?k; dünü anlamak, bugünü çözümlemek, yar?n? birlikte tasarlamak. Dünden ö?reniyoruz; çünkü bu kentte al?nan her karar, bir sonrakinin zeminini haz?rl?yor. Bugünü inceliyoruz; çünkü veriye dayal? karar vermek, hatadan dönmenin en k?sa yoludur. Ve yar?n? hayal ediyoruz; çünkü planlama dedi?imiz ?ey, asl?nda gelece?in adaletini bugünden kurma çabas?d?r” dedi.
Ba?kan Tugay, ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin imar birimleri ve ?zmir Planlama Ajans?’n?n birlikte, bu plan? daha güçlü ve daha güvenilir bilgiler üzerine in?a etmek için çal??t?klar?n? belirterek “Bu plan?n arkas?nda yaln?zca teknik bir çal??ma de?il, bilimsel veriye dayal?, kat?l?mc? ve ö?renen bir yakla??m var” diye konu?tu.
“N?P2054 lansman? bir biti? de?il ba?lang?çt?r”
Plan çal??ma sürecinin “Tohum-Ürün-Hasat” döngüsüyle ilerledi?ini belirten Ba?kan Tugay, “Bu plan?n vizyonu yaln?zca 2054 y?l?yla s?n?rl? de?il. 2030 taahhüdümüz, 2054 plan?m?z ve 2074 vizyonumuz birbiriyle ba?lant?l? üç ufuk olu?turuyor. 2030 ufku, kentte somut dönü?üm ad?mlar?n? belirliyor; 2054, uzun vadeli mekânsal stratejileri kuruyor; 2074 vizyonu ise ?zmir’in Akdeniz’de iklimle, do?ayla ve insanla uyumlu bir model ?ehir olma hedefini tan?ml?yor. Bu plan?n merkezinde, büyüme de?il, iyi olma hâli kavram? var. Kenti yaln?zca ekonomik göstergelerle de?il; sa?l?k, kültür, e?itlik, eri?ilebilirlik ve ekolojik dengeyle ölçüyoruz. ?zmir’in gelece?ini do?ayla uyumlu, adil, üretken ve dayan?kl? bir kent modeli üzerine in?a ediyoruz. Naz?m ?mar Plan? 2054’ün lansman?, bir biti? de?il, bir ba?lang?çt?r. Bu çal??ma, ?zmir’in uzun soluklu yolculu?unda ortak bir pusula i?levi görecek. Biz bu plan? bir belge olarak de?il, ya?ayan bir sözle?me olarak görüyoruz. ?zmir’in 2054’e, 2074’e uzanan yolculu?u ba?lad?. Bu yolculuk, hepimizin yolculu?udur. Hay?rl? olmas?n? diliyorum” ifadelerini kulland?. Süreci vizyoner olarak gördü?ünü belirten Ba?kan Tugay, emek veren herkese te?ekkürlerini sundu.
?ZPA Ba?kan? Velibeyo?lu’dan detayl? sunum
Sunumuyla birlikte kentin hem geçmi?ine hem de tasarlanan gelece?ine dair bilgiler veren ?ZPA Ba?kan? Prof. Dr. Koray Velibeyo?lu, “?zmir üç kere kurulmu? bir kent. Bu süreklilik çok önemli. Kentin dirençlili?i kentin tarihinden kaynaklan?yor. Sava?lar, salg?nlar, hastal?klar, iklimsel olaylar etkilemi?. Kentin tüm bunlara ra?men ayakta kalmas? bugün bizim övündü?ümüz ?zmir’in 8 bin 500 y?ll?k tarihinin ne kadar çetin oldu?unu gösteriyor” dedi.
Yak?n tarihteki mevzuat de?i?iklikleriyle hizmet alanlar?n?n geni?lemesine de?inen, güç dönemlerin ya?anmas?na ra?men kentin bütününe ili?kin söz söyleme imkan?na sahip olunmas?n? hat?rlatan Velibeyo?lu ayr?ca, “?zmir Körfez ve etraf?ndan, geni?leyen bir karakter kazanan boyuta geçmi?. Kentin b?rakt??? ayak izi konusunu önemsememiz gerekiyor. Kentle?me için do?al alanlar? yap?la?m?? alanlara dönü?türüyoruz. Bir stok olu?turuyoruz. 80 y?ll?k periyotta 17 kat büyüdü?ünü görüyorsunuz kentin ayak izinin. 45 y?lda ise etkisi çok daha yüksek 40 kata kadar geni?ledi?ini görüyorsunuz. Bu bizim için üzerinde dü?ünmemiz gereken bir ?ey. Hizmet noktas? var. ?zmir sadece ?zmir de?il. Manisa, Ayd?n, Bal?kesir’le günlük ili?kileri olan bir ?ehir. Bugünün plan? bugünün problemlerini ve gelece?in sorunlar?n? görmek ve ?ekillenmek zorunda. Yeni planda sadece fiziki de?il zihinsel ve ekonomik dönü?üme ihtiyac?m?z var diye dü?ünebiliriz” ifadelerini kulland?.
"Kolektif bir dil olmas? gerekiyor"
?zmir’in bölgesinde lider konumda oldu?unu belirten ve de?i?im için cesarete ihtiyaç duyuldu?unu aktaran Velibeyo?lu ufukta planlanan 2030,2054,2074 dönemlerinin önemine dikkat çekti. Velibeyo?lu, “Nas?l bir ?ehircilik anlay???yla hareket ediyoruz? ?yi ya?am ?ehircili?ini hedefliyoruz. ?klim konusu da kaç?n?lmaz olarak hayat?m?z?n bir taraf?nda duruyor. Dirençli olabilmek de mesele olarak kar??m?zda duruyor. Kar??l?kl? anla?mam?z için ortak dil olu?turmam?z gerekiyor. Bu benim dilim olarak de?il kolektif bir dil olmas? gerekiyor. Kent alfabesi diye araç olu?turduk. Bu neyi söylüyor? A’dan Z’ye ?zmir’de bu plan? olu?tururken nas?l bir ya?ama biçimiyle buna bakaca??z, ona bakaca??z. Yapaca??m?z plan da bunlar? içerir ?ekilde olacak. Bu çal??may? bu toplant?dan sonra yayg?nla?t?raca??z. Konut için, ula??m için sanayi için bütün kent için bir alfabe yapabiliriz. Üzerine konu?aca??m?z ortak bir dil olu?turmam?z gerekiyor” diye konu?tu.
“Vizyonumuz; iyi olma halidir”
Kat?l?mc? bir süreç i?letildi?ini belirten ve haz?rl?klara de?inen ?mar ve ?ehircilik Dairesi Ba?kanl??? Mekansal Planlama ?ube Müdürü Dilek Ali?an, “Yakla??k 1 y?l? a?k?n süredir çal??malar?m?z? sürdürüyoruz. Veri toplama kapsam?nda sanc?l? bir süreçten geçtik. Ama verilerimizi toplad?k ve analizlerimizi yapt?k. Kentimizin daha ya?anabilir ve dirençli bir hale gelmesi için yeni bir plana ihtiyaç duyduk. Vizyonumuzu iyi olma hali olarak aç?kl?yoruz. Sadece insan odakl? de?il. Bunu insan, hayvan ve çevre olarak tasarl?yoruz. Koruma kullanma dengesi içinde ya?am kalitesinin yükseltilmesini ve çoklu krizlere dirençli olunmas?n? istiyoruz. Adil e?it bir ortamda, kat?l?mc? bir anlay??la, kentimizin tüm aktörleriyle, payda?lar?yla haz?rlayarak naz?m imar plan?m?za ula?may? hedefliyoruz” dedi.
“Kat?l?mc?l?k ekosistemi olu?turmak mecburiyetindeyiz”
Plan kat?l?mc?l?k çerçevesi hakk?nda konu?an ?zmirN?P54 Dan??man? Prof. Dr. Sava? Zafer ?ahin ise “Biz ?u an ?zmir’le ilgili yap?lacak bir planlama sürecinde nas?l bir yakla??m? belirlemeliyiz aray??? içindeyiz. Bu aray??ta ?zmirliler nerede? ?nsanlar bu sürecin bir parças? haline nas?l gelecekler? Bu çok önemli” aç?klamas?nda bulundu. ?ahin ayr?ca, “Kat?l?m bir ya?am biçimi. Bizim planlamam?zda kaç?n?lmaz yeni bir boyut olu?turuyor. Gelecek çok katmanl?, karma??k, nas?l planlayaca??m?z? bilmiyoruz. S???naca??m?z liman insanlardaki bu kat?l?m iste?idir. Ama güven çok önemli. ?nsanlar birbirine güvenmezse kat?l?mda varlar ama sonuçta yoklar. Koca ?zmir metropol alan?ysa söz konusu olan kat?l?m ne boyutta nas?l olacak? ?zmir’de dört temel boyutun tart???lmas? gerekiyor. ?ehircilik stratejisi olarak, kent yönetimi yakla??m? olarak, iyi olma hali stratejisi olarak, bir yurtta?l?k ve toplumsalla?ma projesi olarak kat?l?m bir anlam ta??yor mu? Kat?l?mc?l?k ekosistemi olu?turmak mecburiyetindeyiz. Ak?nt?ya kar?? kat?l?m?n ölçe?ini büyütmek ve kapsam?n? ?zmirlile?tirmek gerekiyor diye dü?ünüyoruz” ifadelerini kulland?.
Toplant? kat?l?mc? görü?lerinin al?nmas?n?n ve Plan Dan??ma Kurulu üyelerinin serbest kürsü etkinli?inin ard?ndan sonland?.
?zmirN?P2054’ün önemi nedir?
Toplumsal ve çevresel sorumluluklar?n ön planda tutularak kentin gelece?ini ?ekillendirecek, sürdürülebilir geli?im vizyonu do?rultusunda bir rehber niteli?inde haz?rlanan "?zmir Büyük?ehir Belediyesi 2025-2029 Stratejik Plan?" kapsam?nda yer alan, ?zmir il bütününü kapsayan yeni bir 1/25000 Ölçekli Naz?m ?mar Plan? ve Revizyonu Yap?lmas? faaliyeti kapsam?nda, "2054 ?zmir Naz?m ?mar Plan?" çal??mas?na ba?land?. 2054 ?zmir Naz?m ?mar Plan?, kentin uzun vadeli geli?imini planlamak, çevresel sürdürülebilirli?i sa?lamak, sosyal ve ekonomik kalk?nmay? desteklemek ve ya?am kalitesini art?rmak hedefleriyle haz?rlan?yor. Plan, kentin tüm dinamiklerini dikkate alarak, ilçe belediyeleri ve di?er kurum ve kurulu?larla yak?n i? birli?i içinde, kapsay?c? ve kat?l?mc? bir yakla??mla ?ekillendiriliyor. Bu süreçte ilgili kurumlar?n deneyim, bilgi birikimi ve yerel perspektifleri, plan?n ba?ar?yla hayata geçirilmesi için vazgeçilmez bir önem ta??yor.