Yerelden ba?layarak küresel iklim gündemini ?ekillendirmeyi, yerelin sesiyle COP30’a katk? sunarak güçlü bir yerel mutabakat olu?turmay? amaçlayan ?zmir Büyük?ehir Belediyesi, Türkiye’de ilk kez yerel düzeyde bir COP organizasyonu olan “COP ?zmir” serisini ba?latt?. ‘Tek sa?l?k’ ve ‘iyi olma’ yakla??mlar? do?rultusunda Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde (AASSM) gerçekle?tirilen “COP30’a Giderken Yerelden Küreseli Görmek: ?klim Krizi Kar??s?nda G?da Güvenli?i ve Eri?imi” ba?l?kl? oturumda ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? ve Sa?l?kl? Kentler Birli?i Ba?kan? Dr. Cemil Tugay taraf?ndan aç?l?? konu?mas? yap?ld?. ?klim krizi ve etkileri üzerine önemli ba?l?klara de?inen Ba?kan Tugay, “Her uzun yol, ilk ad?mla ba?l?yor. Her yüksek merdivenin mutlaka ilk basama?? var ve bir s?f?rdan büyük. Önümüzde da?lar gibi sorunlar olabilir ama her sorunla ba?a ç?kman?n yolu önce ilk ad?m? atmak. Sadece ve sadece çal??maya ihtiyac?m?z oldu?una inan?yorum. Ne yapaca??n? planlam??, kendine hedefler koymu?, eylem planlar? yapm??, o planlar? gerçekle?tirmek için yo?un çal??an insanlar ve kurumlar olmay?z. Önümüzdeki görev bu diye dü?ünüyorum. ?zmir’e, kendisine, ülkesine, insanl??a inanan herkese te?ekkür ediyorum” diye konu?tu.
Panele ?zmir Büyük?ehir Belediyesi Genel Sekreter Yard?mc?lar? Prof. Dr. P?nar Okyay, Zeki Y?ld?r?m, ?smail Mutaf ile Genel Sekreter Yard?mc?s? ve ESHOT Genel Müdürü Övünç Özgen de kat?ld?.
“COP30, kas?m ay?nda Brezilya’da olacak”
COP ?zmir’in yeni bir anlay?? oldu?unu kaydeden Ba?kan Tugay, ?öyle devam etti: “Sa?l?kl? Kentler Birli?i Ba?kan? olarak da ?zmir’i bu konuda aktif hale getirme konusunda çok istekliyim. Çal??malar?m?z?n Türkiye’nin ve ba?ka ülkelerin ?ehirlerine emsal olacak çal??malar olmas? niyetiyle çal???yoruz. COP30, kas?m ay?nda Brezilya’da olacak. Bizler de orada Sa?l?kl? Kentler Birli?i’ni temsilen var olaca??z. Elde edece?imiz veriler, sonuçlar, raporlar orada dile getirece?imiz konular olacak.”
“Daha kötü dönemlere gidiyoruz”
Dünya ve ülke sorunlar? konu?uldu?unda her zaman iklim krizinden bahsedildi?ini ifade eden Ba?kan Tugay, “Ya?ad???m?z sorunlar?n önemli k?sm?n?n arkas?nda iklim de?i?ikli?i ve sonuçlar? var ama hepimiz biliyoruz ki daha kötü dönemlere gidiyoruz. Suyu, g?day?, enerjiyi, ya?ad???m?z çevrenin ekosistem dengesini hayati görüyoruz. Hiçbir ?ey yapmadan ya da ba?kalar?n?n bir ?eyler yapmas?n? bekleyerek ya?aman?n, hepimizi felakete sürükleyece?ini görüyoruz” sözlerine yer verdi.
“Yerel yönetimlerin aktif olmas? laz?m”
Küresel tehdit için her y?l iklim konferanslar? düzenlendi?ini, bu toplant?larda kararlar al?nsa da uygulamaya geçilmedi?ini dile getiren Ba?kan Tugay, bunun nedenlerinden birinin kendi ulusal ç?karlar?ndan vazgeçemeyen büyük ülkeler ve uygulamay? sa?layacak kamu idarelerinin merkeziyetçi yakla??m? oldu?unu söyledi. Türkiye’de de böyle bir sorun oldu?unu belirten Ba?kan Tugay, yerel yönetimlerin aktif olmas? ve çaba göstermesi gerekti?ini vurgulad?. ?zmir’in yap?s? gere?i duyarl? insanlar?n kenti oldu?unu ifade eden Ba?kan Tugay, “?zmir’in hakk?n? da vererek yerel yönetimler olarak iklim krizi ve sonuçlar? ile ilgili eylem planlar? belirlemeye ve onu uygulamaya çal???yoruz. ?klim krizi sadece karbon emisyonuna ba?l? s?cakl?k art??? de?il. Bunun sosyal, ekonomik, politik olarak herkese dokunan sonuçlar? var. Bunlar her geçen y?l daha fazla ya?an?yor” dedi.
“Topraklar can çeki?iyor”
Kurakl?k sorununa da de?inen Ba?kan Tugay, ?ehirlerin su problemiyle nas?l ba?a ç?kacaklar? konusunda ciddi kriz ya?ad???n? ifade ederek ?öyle konu?tu: “?zmir de dahil olmak üzere tar?m?n önemli oldu?u ?ehirlerde su problemi yönetilemez duruma do?ru gidiyor. Tar?mla ilgili olarak yeterli bir planlama içinde olunmad???n? görüyoruz. O nedenle bugün bu toplant?da en çok konu?mak istedi?imiz konulardan biri g?da. Sadece g?da yetersizli?i de?il, sa?l??? konusunda da konu?mam?z gerekti?inin fark?nday?z. Tar?m yapt???m?z topraklar can çeki?iyor. Tar?m yapanlar desteklenmedi?i için sa?l?ks?z g?da üretimi de h?zla yükseliyor. G?dan?n besin içeri?inin yeterli olup olmad???n? bir tarafa koyduk, insanlarda önemli hastal?klar yap?p yapmad???n? konu?uyoruz. Bunun henüz günlük hayata yans?mas?n? ya?amad?k. Yeterli veriler ortaya konmad??? için problemin nereden kaynakland???n? bilmiyoruz.”
?klim krizinin halk sa?l??? üzerine etkisi
Halk sa?l??? konusunda da de?erlendirmede bulunan Ba?kan Tugay, “?klimin do?rudan ya da dolayl? olarak insanlar?n sa?l??? üzerinde yo?un ve artan düzeyde etkileri var. Bundan 40 y?l önce daha temiz çevrede ve iklim aç?s?ndan daha iyi ?artlarda ya??yorduk. Denetimler yetersiz olsa da daha güvenli g?da üretimi vard?. Geli?im problemleri h?zla artt?. Bunun nedenlerini sorgulamama e?ilimi var, oysa bunlar hayata dokunan problemlere dönü?meye ba?lad?. Ya?am süresinin uzamas?, hastal?klar?n tedavisiyle mümkün ama ya?am kalitesi aç?s?ndan pek çok insan ciddi sa?l?k problemleriyle ya??yor. Bunda sa?l?ks?z evren ve sa?l?ks?z g?dan?n önemli etkisi oldu?unu dü?ünüyoruz” dedi.
“?zmir bu konuda çok ileri ad?mlar att?”
Toplant?ya uzaktan ba?lanan Sürdürülebilirlik ?çin Yerel Yönetimler (ICLEI) A?? Küresel Savunuculuk ekibinin yöneticili?ini yapan Yunus Ar?kan da “?klim konferanslar? her y?l düzenleniyor ama iklim krizi art?k çok katmanl? ve sadece bir bakanl???n ya da bir ülkenin sorumlulu?u alt?nda de?il, tüm payda?lar?n katk?s? ve etkin kat?l?m?yla yürütülmesi gereken bir çaba. Bu kararlar?n yerelde hayata geçmesi gerekiyor. Ülkelerde siyasi ve günlük çeki?meler iklim krizi tart??malar?n? ötelemi? durumda. Kentlerin katk?lar? ve bu katk?lar? uygulama sorumlulu?u var” diye konu?tu. Ar?kan, yereldeki aktörlerin öne ç?kt??? bir süreci ?zmir’den ba?latmak istediklerini ifade ederek “Ulusal eylem planlar? ile yerel hareketin örtü?mesini, birbirine katk? vermesini istiyoruz. ?klim süreci sadece sera gaz? sal?m? ve afetlere uyum de?il, pek çok alan? tetikleyen dönü?ümün ba?lang?c?d?r. ?zmir bu konuda çok ileri ad?mlar att?. Bu toplant?n?n yürütülecek çal??malara katk? koyaca??n? dü?ünüyorum” ifadelerini kulland?.
Di?er kentlere öncülük edecek
?zmir Büyük?ehir Belediyesi; iklim krizinin giderek a??rla?an etkileriyle mücadele etmek, fark?ndal?k yaratmak ve birlikte harekete geçmek amac?yla tüm yerel payda?larla bir çat? yap? kurmay? hedefliyor. Türkiye Sa?l?kl? Kentler Birli?i’nin ?zmir’den ba?layarak 150’yi a?k?n üye belediyesiyle bu sürece öncülük edip di?er kentlerde de yerel düzeyde COP organizasyonlar?n? te?vik etmesi, öncelikli hedefler aras?nda yer al?yor. COP ?zmir kapsam?nda, ilgili temalarda uzmanlar?n ve akademisyenlerin kat?laca?? paneller ve çok payda?l? yuvarlak masa çal??malar?n? içeren etkinlikler gerçekle?tirilecek.
“COP ?zmir” zirvesi, üç oturumla devam edecek
Aç?l?? konu?malar? sonras?nda birinci oturum, ?zmir Büyük?ehir Belediyesi Genel Sekreter Yard?mc?s? Prof. Dr. P?nar Okyay moderatörlü?ünde ?zmir’in G?da Perspektifi ba?l???nda düzenlenecek. Oturumun panelistleri ise ?zmir Büyük?ehir Belediyesi Çevre Komisyonu Ba?kan? Saadet Ça?l?n, Tar?m, Orman ve Hayvanc?l?k Komisyonu Ba?kan? Selçuk Karakülçe, ?ztar?m Genel Müdürü Öztürk Kurt ve ?zmir Ticaret Borsas? Genel Sekreteri Erçin Güdücü’den olu?uyor. ?kinci oturumun ba?l??? ise ?klim Krizi Kar??s?nda G?da Güvenli?i ve Eri?imi olacak. Dr. Bülent ??k moderatörlü?ünde yap?lacak panelde Prof. Dr. Funda Barbaros, Prof. Dr. Derya E?en ve Dr. Fatih Özden konu?mac? olarak yer alacak. Üçüncü oturum; Bitkisel Üretim, Hayvansal Üretim ve Su Ürünleri, Biyoçe?itlilik, Ye?il Ku?aklar ve Kentsel Tar?m, G?da Lojisti?i, G?da Güvenli?i, Güvenilirli?i ve Gizli Açl?k, Topraktan Çatala: Agroekoloji, Kurakl?k, Su Tüketimi ve Su Kirlili?i ba?l?klar?nda gerçekle?tirilecek yuvarlak masa çal??malar? ile devam edecek.
COP ?zmir serisi
COP ?zmir; 23 May?s’ta “?zmir’in Enerjide Ye?il Dönü?üm F?rsatlar?” ba?l??? ile ?ZFA? Fuar Alan?’nda, 30 May?s’ta “?klim Krizine Dirençli Kentler ve Topluluklar” ba?l??? ile AASSM’de, 10 Haziran’da “?zmir’in Gelece?i: Ye?il Ku?aklar” ba?l??? ile AASSM’de ve 27 Haziran’da “COP ?zmir Lansman?” ile Tarihi Havagaz? Fabrikas? Kültür Merkezi’nde yap?lacak.
Taraflar Konferans? (COP)
Küresel ?s?nmaya yönelik hükümetleraras? ilk çevre sözle?mesi olan Birle?mi? Milletler ?klim De?i?ikli?i Çerçeve Sözle?mesi’nin yürürlü?e girdi?i 1994 y?l?ndan sonra her y?l bir ülkede düzenlenen Taraflar Konferans?, k?saca “COP” ad?yla an?l?yor. 2024 y?l?n?n kas?m ay?nda Azerbaycan’da düzenlenen COP29, bu y?l kas?m ay?nda COP30 ad?yla Brezilya’da düzenlenecek.