SONKALE?ZM?R-Ege Belediyeler Birli?i ve ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer, ?zmir Körfezi'ndeki koku ve kirlili?in sebeplerini ara?t?r?p çözüm üretmek amac?yla Gediz Nehri boyunca ba?latt??? bin 800 kilometrelik "Temiz Gediz, Temiz Körfez" turunu tamamlad?.
Ba?kan Soyer, Kütahya Murat Da??'ndan do?up Ege Bölgesi'ndeki pek çok ?ehir ve ilçeden geçen 401 kilometre uzunlu?undaki Gediz Nehri'deki incelemenin sonuçlar?n? Foça Eski Gediz A?z?'nda aç?klad?. Ba?kan Soyer'in aç?klamas?nda ilçe belediye ba?kanlar?, sivil toplum kurulu?lar?n?n temsilcileri, siyasiler ve yurtta?lar haz?r bulundu.
"4 ÖNEML? FELAKETLE KAR?ILA?TIK"
Türkiye tar?m?n?n yüzde 10'unu üreten Gediz Havzas?'n?n sadece ?zmir için de?il Türkiye için büyük öneme sahip oldu?unu vurgulayan Soyer, tur boyunca 4 felaketle kar??la?t?klar?n? belirterek ?öyle konu?tu:
"?lki iklim de?i?ikli?i yani küresel ?s?nma. ?nsan bedeni 37 derecede nas?l sa?l?kl?ysa 38 derece olunca vücut hasta ise yerküre de art?k hasta. Gezegenimiz 1-1 buçuk derecelik ?s?nma ile asl?nda hastaland?. Yer küre ?s?nd?kça su kaynaklar?m?z azal?yor. Marmara Gölü'nün yüzde 90'? kurumu?, içimiz parçaland?. 15 metreden su alan üretici art?k 200-300 metreden çekemez hale gelmi?. Yar?n 400-500 metrede su bulamama ihtimali var.
?kinci felaket tar?m politikalar?m?z. Ba?ka bir tar?m ürünü tasarlamak gerekirken vah?i sulama gerektiren ürünler yeti?tirmeye devam ediyoruz. Ürüne göre su de?il, suya göre ürün tasarlamak mecburiyetindeyiz.
Üçüncü felaket sulama. Kaynaklar bu kadar azal?rken m?s?r üretimi ile yüzbinlerce dekar alanda m?s?r üretiyoruz. Dördüncüsü ise Gediz'i kirletmeye ve zehirlemeye devam ediyoruz. Bu böyle devam edemez, etmeyecek. Çünkü bu güne kadar bu 4 ?ehirden süzüle süzüle giden Gediz Nehri'nin sahibi yoktu. Ben elimi ta??n alt?na sokmaya karar verdim. Murat Da??'ndan ?zmir'e kadar ne yap?lmas? gerekti?ini, ne zaman, nas?l olaca??n? bürokrat arkada?lar?m?zla beraber belirledik. Yeni bir sayfa açaca??z. Temizlemek için ne gerekiyorsa yapaca??z."
"MEYVE SEBZE TARLALARINI ZEH?RLE SULUYORLAR"
Kurakl?k ve yoksullukla mücadele edeceklerini dile getiren Tunç Soyer ?öyle devam etti:
"Bu karanl?k tablo kader de?il. Yepyeni bir ürün deseniyle bu bolluk üreten topraklar?n eski haline getirilmesi ve gelece?e ta??nmas? mümkün. Menemen'de küçükba? hayvan da??t?m? yapt?k. Bu topraklarda küçükba? hayvanc?l?k silajl?k m?s?r gerektirmiyor. ?klimle, do?ayla uyumlu bir tar?m olan küçükba? hayvanc?l??? desteklemeye devam edece?iz. Karak?lç?k bu?day? binlerce dönüm alanda yay?ld?. ?imdi buna do?ayla, iklimle uyumlu saz çavdar?n? ekledik. ?ki metreye uzanan ba?aklar su gerektirmeden ya?murla yeti?iyor.
Bana '?zmir'i bitirdin de mi Gediz'e gidiyorsun' dediler. ?zmir'de do?up büyüyen bütün dere yataklar?yla ilgili proje ve imalat çal??malar?m?z sürüyor. Bizim irademiz d???nda Körfez'imizi zehirleyen Gediz'le ba?ka türlü mücadele edemezdik. Çok k?sa sürede Gediz'i tertemiz yapaca??z, kirletmelerine izin vermeyece?iz. Turgutlu Organize Sanayi Bölgesi at?klar? b?rak?n dere yata??n?, sulama kanal?na ak?yor. Sulama kanal?n?n yan?nda sebze ve meyve tarlalar? var. Üretici oradan su al?yor. Vatanda? bilmiyor ki meyve sebzesini zehirle suluyor. Biz bilmiyoruz ki masam?za gelen meyve o zehirle sulanm??. G?da güvenli?i kalmam??. Her ?eyi bitirmi?ler. Kirleten ne varsa suç duyurular?nda bulunaca??z, davalar?m?z? açaca??z. Bilsinler ki bu vatan bu Gediz sahipsiz de?ildir."
ALA?EH?R'E 25 M?LYON L?RALIK PAKET ARITMA TES?S?
?zmir Büyük?ehir Belediyesi olarak harekete geçeceklerini söyleyen Tunç Soyer ?öyle devam etti:
"Küçükba? hayvanc?l??? te?vik etmek için destek verece?iz. Atal?k tohumlarla susuz hububat tar?m? yapan üreticilerin ürünlerini taban fiyat?n?n üç kat?na, saman? ise güncel fiyat?n iki kat?na almay? taahhüt ediyoruz. Gediz'in en kirli kollar?ndan biri olan Ala?ehir Çay?'n? temizlemek amac?yla o bölgede 25 milyon liral?k paket ar?tma tesisini yap?yoruz. Bu yapt???m?z ?ey siyasetin ta kendisidir. Siyaset hayat? dönü?türmenin sanat?ysa biz böyle yaparak bu hayat? de?i?tirece?iz. Çünkü Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkada?lar? yal?n ayak ölüme giderken bize cennet vatan b?rakt?lar. Nehirleri p?r?l p?r?l ak?yordu. Gölleri p?r?l p?r?ld?, da?lar?, meralar? yemye?ildi. Biz bunlar? katlettik, yok ettik, zehirledik. ?imdi onlar?n miras?na ve gelecek ku?aklar?n gelece?ine sahip ç?kmal?y?z. Çünkü milletçilik de yurtseverlik de budur. Biz bu vatana sahip ç?kaca??z. Gediz'in temizlenmesinin yakla??k maliyeti bir milyar 500 milyon lira civar?nda. ?stanbul'da Kanal ?stanbul'un maliyeti 70 küsür milyar lira. 50 Gediz'i temizleyebilirsiniz, ya da Kanal ?stanbul gibi proje yapabilirsiniz. Önce Gediz temizlenecek."
12 MADDEDE YAPILMASI GEREKENLER
Ba?kan Soyer, Gediz Nehri'nin temizlenmesi için k?sa vadede acil olarak yap?lmas? gerekenleri ise 12 madde alt?nda aç?klad?:
1. Gediz Nehri'nin do?du?u Murat Da?? Milli Park, denize döküldü?ü Gediz Deltas? UNESCO dünya do?a miras? ilan edilmeli.
2. Marmara Gölü'ne ivedilikle su verilmelidir. ?zmir Büyük?ehir Belediyesi olarak A?ustos ay?nda göle 10 gün süreyle can suyu verece?iz. O gölü kurutmayaca??z.
3. Turgutlu Organize Sanayi Bölgesi'nin ar?tma tesisi yap?lmal?, aksi taktirde o OSB derhal kapat?lmal?d?r.
4. Gördes'teki nikel madeni, Murat Da??'ndaki madenler derhal durdurulmal?, Gediz Havzas? madencili?e, ta? ocaklar?na kapat?lmal?d?r.
5. Havzadaki tüm köy yerle?imleri için paket ar?tma tesisleri yap?lmal?.
6. Havzadaki küm kaçak kuyular DS? taraf?ndan kontrol alt?na al?nmal?, yeni kuyular?n aç?lmas?na izin verilmemeli.
7. Tar?mda havza ölçe?inde ürün planlamas? yap?lmal?, su tüketmeyen ürünler tercih edilmeli.
8. Havzada damlama sulama tekniklerine geçi? h?zla tamamlanmal?d?r.
9. Havzadaki tüm ar?tma tesisleri eksiksiz i?letilmeli. Tüm tesisler yüzde 100 denetlenmeli.
10. Gediz Nehri ve kollar? boyunca temizleyici bitkilerin olu?mas?na olanak verecek göllenme alanlar? olu?turmal?.
11. Havzadaki düzensiz kat? at?k sahalar?n?n tümü rehabilite edilmeli.
12. Havzadaki tüm jeotermal de?arjlar? ve sondajlar? kontrol alt?na al?nmal?.