Serdar Sandal, Bayrakl? Belediyesi Deprem Etüt Merkezi ve Yap? Laboratuvar?nca R?zabey Apartman? için 2012'de, Do?anlar Apartman? için de 2018'de verilen raporlara ili?kin aç?klamalarda bulundu.
Bu konuda bilgi kirlili?i oldu?unun hat?rlat?lmas? üzerine Sandal, "Burada haz?rlanan rapor, Bayrakl? Belediyesi Deprem Etüt Merkezine vatanda?lar?m?z?n bildirmeleri, talep etmeleri sonucunda haz?rlanan bir tavsiye raporu. Yani vatanda?, binas?yla ilgili herhangi bir s?k?nt?s? veya endi?esi varsa Bayrakl? Belediyesine ba?vurmu?, Bayrakl? Belediyesi de bir rapor düzenleyip vatanda?a tebli? etmi?, bundan sonraki karar? da apartman yönetimine b?rakm??. Belediyelerin bu anlamda hasar tespitiyle ilgili resmi görevleri yok." dedi.
Durumun, bir matematik ö?retmeninin bir tan?d???na "sen nezlesin" demesine benzedi?ini kaydeden Sandal, sözlerini ?öyle sürdüdü:
"Nezle oldu?unuz do?ru. Ben de biliyorum, siz de biliyorsunuz ama ben bir matematik ö?retmeni olarak tutup bunu, nezle raporunu bir kamu kurum kurulu?una gönderebilme ?ans?m yok. Mesele bundan ibaret. Burada sorun a??rl?kl? olarak yani bu binalar?m?zla ilgili s?k?nt?n?n ve sorunun resmi kurumlara iletilmesiyle ilgili ama vatanda? da bizden bunu isterken, 'elimde bir done, elimde bir belge olsun da yetkili kurullara ba?vuray?m' diye istiyor. Enteresan geli?meler var, yerle bir olmu? bir apartman?n yöneticisi enteresan ?ekilde istifa ediyor. Ortada bina yok..."
"Yerel yönetimlere yetki ve sorumluluk verilmesini istiyoruz"
"Belediye, Bakanl??a ya da Çevre ve ?ehircilik ?l Müdürlü?üne bir belge iletti mi?" ?eklindeki soruya Sandal, Çevre ve ?ehircilik ?l Müdürlü?üne herhangi bir ?ekilde ba?vuru yetkisinin olmad???n? dile getirerek, ?öyle konu?tu:
"Ben matematik ö?retmeni olarak sizin rahats?zl???n?z? herhangi bir resmi kuruma iletebilir miyim? ?letti?im an ne olur? Biz kamu görevlisiyiz. Kamunun kendine ait görevleri var. Çevre ?ehircili?in sorumluluk alanlar?, görev ve yetkileri var, belediyelerin kendine ait görev ve yetkileri var. Bu görev ve yetki alan?n?z?n d???na ç?kar ba?kas?na buyurursan?z bunun zaten olabilme ?ans? yok. Burada as?l mesele ?u: Bilgi var bilgi yok... Yüzlerce bilim adam?m?z aç?k oturumlarda, çal??taylarda, televizyonlardaki tart??ma programlar?nda, Türkiye'de konutlar?n yüzde 40'?n?n deprem riskini ta??d???n? söylüyor. Halen ülkemizde biz deprem fay hatt?nda konutlar?n yap?l?p yap?lmad???n? tart???yoruz. Yani bu tart??t???m?z ?ey çok minik ve sanal geli?iyor. Öncelikle bizim bütün iyi niyetimizle özellikle deprem fay hatt? yasas?n?n bir an önce Meclis'ten geçmesi, gerekli düzenlemelerin yap?lmas? ve bu anlamda da yerel yönetimlere yetki ve sorumluluk verilmesi."
Yerel yönetimin binay? bo?altma, y?kma gibi yetkilerinin de olmad???n? vurgulayan Sandal, "600'e yak?n hasarl? binam?z var. Hasar tespitini kim yap?yor? Bayrakl? Belediyesi mi? Çevre ve ?ehircilik ?l Müdürlü?ü. 'Bu binada oturulur, oturulmaz'a kim karar veriyor? Çevre ve ?ehircilik Bakanl??? karar veriyor. Bina y?k?ls?n m? y?k?lmas?n m?, kim karar veriyor? Çevre ve ?ehircilik Bakanl??? veriyor. Belediye olarak benim yetkim, sorumlulu?um, alan?m belirli. Bizden önceki arkada?lar da benzer yetki ve sorunlar çerçevesinde bir i?lem yapm??lar. Vatanda??n talebini de?erlendirip bunu rapor etmi?ler." dedi.
Tart??malar ve rapor
Do?anlar Apartman?'n?n eski yöneticisi Münevver Serim, apartman?n iki bloktan olu?tu?unu ve depremin ard?ndan tedbiren bo?alt?lan blokta oturdu?unu belirtti.
Apartman sakinlerinin binan?n merdivenlerine granit yap?lmas? talebi üzerine 2018'de Bayrakl? Belediyesinden deprem risk analizi yap?lmas? talebinde bulunduklar?n? aktaran Serim, bunun üzerine rapor haz?rland???n? belirterek, "Raporda, zeminde 3. derece s?v?la?ma oldu?u söylendi. 'Bu binay? bo?alt?n ve ba?ka kurumlara konuyla ilgili ba?vurun' ifadesi de yer ald?. Bir an evvel bo?altmam?z istendi. Ben de tekrar toplant? yapt?m. Maalesef bizi suçlad?lar, 'Sizin burada menfaatiniz ne?' dediler. Çok büyük bask?lar yap?ld?. Ben de yöneticili?i b?rakt?m." diye konu?tu.
Serim, "Raporda zeminde 3. derece s?v?la?ma oldu?u söylendi. Apartman sakinleri, 'her yerde s?v?la?ma var' dediler ve bunu kabul etmediler. Ben de bu vebale giremem dedim ve yöneticili?i b?rakt?m." dedi.
Laboratuvardan R?zabey Apartman? için verilen 2012 tarihli raporun sonuç bölümünde "Yap?n?z?n beton kalitesinin dü?ük olmas?, düz demir kullan?lmas?, etriye aral?klar?n?n düzensiz ve kolan kiri? ba?lant?lar?nda etriye s?k??t?r?lmas?n?n yap?lmamas?, deprem riski aç?s?ndan önem arz etmektedir. Bu nedenlerden dolay? zemin etüt raporu haz?rland?ktan sonra 2007 deprem yönetmeli?ine göre performans analizinin yap?lmas?, yap?n?z aç?s?ndan iyi olaca?? dü?ünülmektedir. Bu sebeple gerekli ortak karar? alman?z durumunda Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem ara?t?rma Uygulama Merkezi ile irtibata geçerek zemin etüdü ile beraber performans analizi yapt?rman?z? tavsiye ediyoruz." ifadeleri yer al?yor.
Do?anlar Apartman? için 2018'de haz?rlanan, "Bu rapor tamamen kat maliklerinin kar??la?abilecekleri olas? deprem riskiyle ilgili olarak bilgi ve uyar? amaçl? haz?rlanm??t?r. Resmi ve yasal ba?lay?c?l??? bulunmamaktad?r." ifadeleri de yer alan "Bina Deprem Riski De?erlendirme Raporu"nda da ?öyle deniyor:
"Yap?n?z, yap?ld??? dönem itibar?yla günümüz 2007 deprem yönetmeli?ine göre yap?lmad??? için betonarme güç dayan?m? aç?s?ndan eksikleri bulunmakta, bu durumda zamana ba?l? olarak yap?y? riske sokmaktad?r. Risk unsurlar? yap? güvenli?ini tehlikeye sokmaktad?r. Bu nedenle 2007 Deprem Yönetmeli?i'ne göre binan?zda belirlenen risklerin yap? aç?s?ndan tehlikeli bir durum olup olmad???n?n netle?mesi için performans analizi ve zemin etüd çal??mas?n?n yap?lmas?n?n, yap?n?z aç?s?ndan iyi olaca?? dü?ünülmektedir. Bu sebeple 5306 say?l? kanun gere?i Çevre ve ?ehircilik Bakanl???n?n yetki verdi?i kurum ve kurulu?lara giderek binan?z?n risk tespitini yapt?rman?z? ve gerekli tedbirlerin al?nmas?n? tavsiye ediyoruz."
Kurum ve Torun'un aç?klamalar?
CHP Genel Ba?kan Yard?mc?s? Seyit Torun, 1 Kas?m'da A??k Veysel Rekreasyon Alan?'ndaki çad?r kentte yapt??? aç?klamada, Bayrakl? Belediyesi Deprem Etüt Merkezinin verdi?i raporlara ili?kin, "3'üncü grup yani dayan?ks?z olarak tespit edilen 80 binadan ?u anda 3'ünün bu depremde y?k?ld???n? görüyoruz. Bu 3 bina, Karagül Sitesi, Do?anlar Apartman?, R?zabey Apartman?. Bu apartmanlarla ilgili raporlar tutulmu? ve ilgililere iletilmi?." ifadelerini kullanm??t?.
Çevre ve ?ehircilik Bakan? Murat Kurum, ayn? gün yapt??? bas?n aç?klamas? s?ras?nda konunun bir gazeteci taraf?ndan hat?rlat?lmas? üzerine "R?zabey ve Do?anlar apartman?na ili?kin Bakanl???m?za, ?l Müdürlü?ümüze veya Valili?imize gelen bir riskli bina ba?vurusu yok. Riskli bina ba?vurusu olsayd? tapuda riskli bina ?erhi olurdu." demi?ti.