Türkiye Bankalar Birli?i Ba?kan? Alpaslan Çakar, Orta Vadeli Program’daki enflasyon hedefi için “Bir miktar iddial?.” dedi. Y?lsonu dolar/TL tahminini de aç?klayan Çakar, “39-40 TL olur. Kur bu y?l enflasyondan fazla artmayacak.” ifadesini kulland?.
Çakar, Ziraat Bankas?n?n ?stanbul Finans Merkezi'ndeki genel müdürlük binas?nda düzenlenen toplant?da, ekonomi ve bankac?l?k sektöründeki geli?meleri de?erlendirdi, 2024'e ili?kin beklentilerini payla?t?.
2022 ve 2023'ün, bütün dünyada "enflasyonla mücadele y?llar?" olarak geçti?ini ifade eden Çakar, küresel ekonomide ciddi bir yava?lama oldu?unu, büyümenin sorun olmaya ba?lad???n? söyledi.
Türkiye'nin büyüme konusunda her zaman pozitif ayr??t???n?, 1923 ila 2022 y?llar? aras?nda ortalama büyümesinin yüzde 4,8, 2003-2023'teki büyümenin yüzde 5,4 oldu?unu kaydeden Çakar, Türkiye'de büyümenin 2023'te muhtemelen yüzde 4,5 olarak gerçekle?ece?ini, 2024'te de yüzde 4 olarak öngörüldü?ünü, yurt d???nda ya?anan geli?meler nedeniyle büyümenin iç talep kaynakl? oldu?unu, bunun çok arzu edilen bir durum olmad???n? belirtti.
OVP'yi çok gerçekçi buldu?unu ifade eden Çakar, enflasyon konusunda bir miktar iddial? olmakla birlikte bütün olarak bak?ld???nda OVP'nin, ciddi, tutarl? ve öngörülebilir bir program oldu?unu vurgulad?.
'ENFLASYON MAYISTA Z?RVEY? GÖRECEK'
Enflasyonun bu y?l yüzde 40-45 band?nda ?ekillenece?ini dü?ündü?ünü aktaran Çakar, "Enflasyon, may?s ay?nda en üst düzeye gelip dü?ü?e geçecek. Mevcut uygulanan politikalarda bence asla acele etmemek laz?m. Bence enflasyonun yüzde 40-45'lere inmesi zaten ola?an, bu olacak. Önemli olan enflasyonun yap??kan olmadan, kal?c? hale gelmeden dü?ürülmesidir. Orada bizim daha dikkatli olmam?z, mevcut politikalar? daha olgunla?t?rarak devam etmemiz önemli." diye konu?tu.
Çakar, OVP'nin çok kapsay?c? oldu?una i?aret ederek, "Faiz politikas? etkin olarak uygulan?yor. Miktarsal s?k?la?t?rma ad?mlar? hala devam ediyor. Selektif olmayan kredilerde yüzde 2,5 oran?nda büyüyebiliyoruz. TL'nin güçlendirilmesine yönelik makroihtiyati tedbirler devam ediyor. Merkez Bankas?, fazla likiditeyi çekecek sterilizasyon ad?mlar?n? atmaya devam ediyor. Zorunlu kar??l?k oranlar? ?u anda banka bilançolar?n?n yüzde 15-16 seviyelerine kadar geldi ki bunlar çok ciddi oranlard?r. Bankac?l?k sektörü için de ciddi maliyettir ayn? zamanda..." de?erlendirmesinde bulundu.
'YAPI?KAN ENFLASYONUN YÖNET?M? HAYAT? ÖNEMDE VE ONA ÇOK D?KKAT ED?LMES? GEREK?R'
Alpaslan Çakar, yar?n Merkez Bankas?n?n faiz karar? toplant?s? oldu?unu hat?rlatarak, ?unlar? kaydetti:
"Ben de herkes gibi dü?ünüyorum. Piyasa faiz oranlar?n? çok fazla etkileyece?ini dü?ünmüyorum. Mevduat piyasas?nda ?u anda faiz oranlar? TL cinsinden yüzde 45-50 band?nda. Kredi faiz oranlar? yüzde 45-55 aras?nda bir bantta gidip geliyor. Dolar faiz oranlar? kredilerde yüzde 9'lar civar?nda, avro faiz oranlar? da yüzde 7,5-8 band?nda. Y?l sonuna kadar faiz oranlar?n?n çok daha artarak devam edece?i kanaatinde de?ilim. Merkez Bankas?n?n, faiz art?r?m sürecini piyasa beklentisi do?rultusunda muhtemelen ocak ay? itibar?yla tamamlayaca?? kanaatindeyim. Bizim alaca??m?z kararlar yurt d???ndan ba??ms?z olmayacak. Fed'in may?s, haziran itibar?yla faizleri yava? yava? a?a?? do?ru çekece?ini dü?ünüyorum. ECB de faizleri dü?ürecek. Bütün dünyada faiz art?r?m sürecinin sonuna gelindi?ini söyleyebiliriz. Onlar faizi indirdiklerinde biz de onlar?n ard?ndan, makro verilerin de ?????nda onlar? takip edece?iz diye dü?ünüyorum. Bizdeki faiz indirim süreci, onlardan bir süre sonra olacakt?r. Bu ne zaman olabilir? Takvim söylemem çok do?ru de?il ama son çeyrek içerisinde ülkemizde de faiz indirim sürecine do?ru gidilece?ini dü?ünüyorum. Tabii burada Merkez Bankas?n?n, veri setiyle hareket edece?ini tahmin ediyorum, enflasyon oran?na göre hareket etmesini bekliyorum. Yap??kan enflasyonun yönetimi hayati önemde ve ona çok dikkat edilmesi gerekir. Bu ba?lamda da piyasay? korumak, reel sektörü korumak, tekrar potansiyel h?zda büyümeyi sa?lamak ad?na da mevcut baz? mekanizmalar?n daha aktif ?ekilde i?letilmesi gerekir. Bunlardan bir tanesi selektif kredi politikas?yd?. Bu seçici kredi politikas?na mutlaka devam etmek gerekiyor. YTAK kredileri, piyasay? korumak ve yat?r?m? te?vik etmek ad?na çok önemli. Reeskont üst limitlerinin art?r?lmas? da önemliydi."
Türkiye'nin en büyük probleminin tasarruf oldu?unu vurgulayan Çakar, yak?n dönemde dünya konjonktürünün hep Türkiye aleyhinde oldu?unu ancak bu süreçte iyi geli?meler de kaydedildi?ini, enerji maliyetlerini ciddi anlamda azaltacak geli?meler ya?and???n?, turizm ve yurt d??? müteahhitlik hizmetlerinin de bu sürece olumlu katk? verece?ini dü?ündü?ünü aktard?.
'AVRUPA VE AMER?KA'DAN ÇOK C?DD? ANLAMDA KAYNAK G?R??? BEKL?YORUM'
TBB Yönetim Kurulu Ba?kan? Çakar, ABD ve Avrupa'n?n faiz indirimiyle beraber Türkiye gibi ülkelere sermaye ak?mlar? olaca??n? dü?ündü?ünü ifade ederek, "Bu da bizim kur üzerindeki bask?y? azaltacakt?r. Avrupa ve Amerika'dan çok ciddi anlamda sermaye giri?i bekliyorum. ABD ve Avrupa'daki faiz indirimleriyle beraber iyi hikayesi olan geli?mekte olan ülkelere ciddi bir ak?? olaca??n? tahmin ediyorum." ?eklinde konu?tu.
Yurt d??? finansman boyutuna bak?ld???nda, seçim öncesi dönemde 2,1 milyar dolar ç?k??, seçim sonras? dönemde, May?s-Aral?k 2023'te ise 11,5 milyar dolarl?k giri? oldu?unu dile getiren Çakar, "Yani 2023'ü 9,3 milyar dolar giri?le kapatt?k. Bu y?l menkul k?ymet ihraçlar?ndan 1,5 milyar dolar giri? oldu. Bunlar ciddi anlamda giri?in oldu?unu gösteriyor." dedi.
Türk bankac?l?k sektörünün yurt d??? borçlanmas?n?n 116 milyar dolar oldu?unu, bunun 78 milyar dolar?n?n krediler, 19 milyar dolar?n?n para piyasalar?ndan al?nm?? borçlar, 19 milyar dolar?n?n da menkul k?ymet ihrac?yla sa?lanm?? kaynaklardan olu?tu?unu bildiren Çakar, önceki y?llarda yurt d???ndan borçlanma yaparken dönem dönem zorluklar ya?anabildi?ini ancak ?u anda borçlanma ve talep noktas?nda hiçbir sorun kalmad???n? söyledi.
Çakar, "Vadeler uzuyor, maliyet de giderek dü?ecek. Para bulunabiliyor, art?k talep var. Maliyetler de CDS'in dü?mesiyle beraber gerileyecek." dedi.
Kredi notlar? konusuna de?inen Çakar, son zamanlarda gerek ülke gerekse bankalar ve ?irketlerle ilgili bu konuda güzel haberler ald?klar?n? kaydetti.
'TL, ÇOK CAZ?P OLMAYA BA?LADI'
Alpaslan Çakar, TL'nin çok cazip olmaya ba?lad???na dikkati çekerek, "Yurt d??? yat?r?mc?lar, önce tahvil ve hisse senedi piyasas?na girer. Bu talebin de olu?maya ba?lad???n? görüyoruz. Seçim sonras? dönemde tahvil piyasas?na 2 milyar dolarl?k, hisse senedi piyasas?na 2,5 milyar dolarl?k bir giri? var. Kredi piyasas?nda da giri? var. Dolay?s?yla önümüzdeki süreç itibar?yla bu anlamda, daha do?rusu sermaye hareketleri anlam?nda rahat oldu?umuzu, daha pozitif bir gelece?in bizi bekledi?ini söyleyebilirim." ifadesini kulland?.
?u anda ciddi bir bütçe disiplini içerisinde hareket edildi?ini, bütçe disiplini konusunda net bir duru? oldu?unu vurgulayan Çakar, ?öyle devam etti:
"Kararl? setin mutlaka devam etmesi laz?m. Sermaye hareketlerinin ba?layacak olmas? dolay?s?yla kur üzerindeki bask?n?n azalacak olmas? önemli. Enerji, turizm ve yurt d??? müteahhitlik hizmetlerinin verece?i katk? önemli. Selektif kredi politikas?, YTAK kredileri ve reeskont kredileri hayati önemde. YTAK kredileri bu sefer do?ru bir kurguyla yap?l?yor. Bunlar?n hepsi dikkate al?nd???nda, yüzde 40-45 yap??kan enflasyonu yönetmek çok önemli. Oradaki parasal geni?leme ve gev?emeyi kontrollü götürmek gerekti?ini söylüyorum."
'SEÇ?M SONRASI DÖNEM, TÜRK?YE'YE OLA?ANÜSTÜ B?R FIRSAT SUNUYOR'
TBB Yönetim Kurulu Ba?kan? Çakar, seçim sonras? dönemin Türkiye'ye ola?anüstü bir f?rsat sundu?unu ifade ederek, sözlerini ?öyle sürdürdü:
"4,5 y?ll?k istikrarl? bir dönem sunuyor. Bunu mutlaka f?rsata çevirmek ve de?erlendiriyor olmam?z laz?m. Çünkü hiçbir seçimin olmad??? bir dönemden bahsediyoruz. Küresel konjonktürün de art?k bu problemleri k?smen a?t??? bir dönem olacak. Bunlar oldu?unda o dönemi mutlaka 'do?ru reformlar dönemi' olarak de?erlendirmek laz?m. Yap?sal baz? problemlerimize tamamen e?ilece?imiz ve bunlar? yönetece?imiz bir dönem olarak de?erlendirmek gerekiyor. Seçim sonras? dönemde, özellikle mart sonras? enflasyon noktas?ndaki kararl? duru?un devam edece?i kanaatindeyim. Enflasyonun yönetilmesi konusundaki kararl? duru?un devam edece?i kanaatindeyim. Biz fiyat istikrar?n? sa?lamadan finansal istikrar? sa?layamay?z. Finansal istikrar?n olmad??? bir ekonominin gelece?i olamaz. Do?ru bir finansal istikrar için öncelikle bu fiyat istikrar?n?, enflasyonu makul seviyelere çekme zorunlulu?umuz var. Seçim sonras? uygulanan net bir kararl? duru? var. Bu kararl? duru?ta Say?n Cumhurba?kan?'m?z?n deste?i ile ekonominin bütün payda?lar?n?n tam bir mutabakatla ve toplumsal bir sözle?me içerisinde hareket etti?ini görüyoruz. ?? dünyas?n?n da program?n arkas?nda oldu?unu söyleyebilirim. Bizim de bunun arkas?nda net ve kararl? duru?u göstermemiz laz?m. Çünkü OVP bizim için çok önemli bir yol haritas?, çok önemli bir ç?pa, gerçekçi bir yakla??m. Bizim seçim sonras? yeni bir hikayemiz var. Bu hikayeye ?u anda bütün taraflar inan?yor, arkas?nda duruyor. Biz zaten bu hikayeden vazgeçemeyiz, bunu sonuçland?rmam?z laz?m."
'KRED? BÜYÜMES?N?N BU YIL YÜZDE 40 C?VARINDA OLACA?INI DÜ?ÜNÜYORUM'
Alpaslan Çakar, 2024'ün bütün dünyada oldu?u gibi Türkiye'de de "bir restorasyon", "bir normalle?me y?l?" oldu?unu belirterek, "Bizim asl?nda 2025'i sat?n almak ad?na 2024 y?l?n? kullan?yor olmam?z laz?m. 2025'i bir atlama, s?çrama y?l? yapabilmemiz için bu y?l bu tamiratlar?m?z?, bu restorasyonumuzu, bu normalle?memizi mutlaka sa?lamam?z laz?m. Çünkü dünya böyle yap?yor. Herkes buna göre pozisyon al?yor. Biz de bunu yap?yoruz. 2024, daha sakin ama haz?rl?klar?n tamamlanaca?? bir y?l olacak. Ama 2025'in, ülkede düzenlemelerin, regülasyonlar?n, otoritelerin konu?uldu?u bir dönemden ç?k?p reel sektörün, bilançolar?n, ?irketlerin, yat?r?mlar?n, ekonominin konu?uldu?u bir y?l olmas?n? hedefliyoruz ve bekliyoruz " diye konu?tu.
2025 enflasyonunun OVP'de yüzde 15 olarak öngörüldü?ünü hat?rlatan Çakar, bu kararl? duru? devam etti?i sürece bunun yakalanabilir bir hedef oldu?unu dile getirdi.
Kredi büyümesinin bu y?l yüzde 40 civar?nda olaca??n? dü?ündü?ünü aktaran Çakar, kurun da bu y?l enflasyondan fazla artmayaca?? kanaatinde oldu?unu, dolar?n 39-40 lira olaca??n? dü?ündü?ünü söyledi.