Ticaret Bakanl???'ndan yap?lan aç?klamada, kamuoyunda 'efsane/?ahane cuma indirimleri' olarak bilinen ve çok say?da üründe çe?itli oranlarda indirimlerin yap?laca??n?n ilan edildi?i kampanyalar?n tüm dünyada oldu?u gibi Türkiye'de de kas?m ay?nda gerçekle?tirildi?i an?msat?ld?.
e-Ticaret al??veri?lerin, söz konusu avantajlar yan?nda yan?lt?c? indirimler, lojistik süreçlerde aksama, kötü niyetli sat?c?larca ay?pl? mal gönderimi veya ürün bedelinin tahsil edilmesine kar??n mal göndermeme, cayma hakk?n? kulland?rmama gibi birçok dezavantajlar? da beraberinde getirdi?i belirtildi. Tüketicilerin özellikle kas?m ay? ile gerçekle?tirilen indirim kampanyalar?nda ma?duriyet ya?amamalar? ve sat?c? veya sa?lay?c?lar?n da idari yapt?r?mlarla kar??la?mamalar? için taraf olacaklar? mesafeli sözle?melere ili?kin olarak dikkatli olmalar?n?n önem arz etti?i vurguland?.
"B?L?NÇL? TÜKET?C?" UYARISI''
Tüketiciler aç?s?ndan dikkat edilmesi gereken ba?l?klar ?öyle s?raland?:
"Bilinçli bir tüketici olarak, gerçekten ihtiyaç duyulan mal-hizmet belirlenerek sadece bu ihtiyaçlar? gidermek amac?yla al??veri? yap?lmas?, hem bu dönemde lojistik süreçlerin aksamas?n?n önlenmesi hem de bireysel bütçenin dengelenmesi aç?s?ndan mant?kl? ve ak?lc? bir yakla??m olacakt?r. Yap?lacak al??veri? öncesinde arama motorlar?nda k?sa bir ön inceleme yapmak, sat?c?-sa?lay?c?n?n (aç?k ad ve adres, ticari unvan, sabit telefon numaras?, vergi kimlik numaras?, MERS?S kayd?, ETB?S kayd?, güven damgas? akreditesi vb.) ayr?nt?l? bilgilerinin olup olmad???n? hatta gerekirse sat?c?-sa?lay?c? hakk?ndaki ?ikayetleri ve bu ?ikayetlere ili?kin sat?c?-sa?lay?c?lar?n mü?teri destek planlar?n? incelemek olas? ma?duriyetlerin önüne geçecektir. Online al??veri?in tüketicilere sa?lad??? en önemli avantajlardan olan mal?n veya hizmetin özellikleri, fiyat? gibi unsurlar?n?n kolay, h?zl? ve ücretsiz bir biçimde kar??la?t?rma imkân? oldu?u göz önüne al?narak benzer mecralardan ürünün yakla??k fiyat?n?n ara?t?r?lmas? fiyat konusunda aldat?lman?n önüne geçecektir."
"?ND?R?M ORANI" VURGUSU
?ndirim oranlar?na dikkat edilmesi gerekti?ine vurgu yap?larak, "'Efsane-?ahane cuma/kas?m indirimleri' kapsam?nda birçok online al??veri? sitesi ve di?er sat?c?lar, oldukça yüksek oranda indirim yapmakta veya yapt?klar?n? iddia etmektedirler. Bu kampanyalar kapsam?nda, sat?c?-sa?lay?c?larca önce ürünlerin fiyatlar?n?n yüksek bir miktarda art?r?lmas?, sonra ise bu fiyat üzerinden indirim yap?lmas? s?kl?kla rastlanan bir durumdur. Tüketicilerimizin bu gibi uygulamalara kar?? son derece dikkatli olmalar? büyük önem ta??maktad?r. Bu gibi yan?lt?c? uygulamalara maruz kalmamak ve gerçekte ne oranda indirim yap?ld???n? anlayabilmeniz için ilgilendi?iniz ürünlerin önceki sat?? fiyatlar?n? da ara?t?rmak ve gerçekçi olmayan veya yüksek görünen indirimlere dikkatli yakla?mak gerekmektedir. ?nternet sitesinin ad?, adres çubu?unda her zamanki gibi görünmüyorsa, sahte veya taklit bir site olmas? ihtimaline kar??n site ad?n?n kontrol edilmesi ma?duriyetleri azaltacakt?r" denildi.
"ÖDEME GÜVENL??? AÇISINDAN ÖNEML?"
Sosyal medya kanallar? arac?l???yla yönlendirilen sayfalara kar?? dikkatli olmak gerekti?i belirtilen aç?klamada ?unlar kaydedildi:
"Sosyal medyada gezinirken kar??n?za ç?kan tan?t?m ve ilanlara kar??, bu sitelerin taklit olmas? ihtimali dikkate al?narak sat?c?-sa?lay?c?n?n kendi sitesinden ürünü ve fiyat?n? kontrol etmek de ma?duriyetleri azaltacakt?r. ?nternet üzerinden al??veri? yap?lmas?na karar verilmesi durumunda al??veri? yap?lacak sitenin SSL sertifikas?, 3D security veya sanal kartla ödeme gibi detaylara sahip olup olmad??? ve varsa bu tür ödeme yöntemlerinin tercih edilmesi hususlar?na dikkat edilmesi ödeme güvenli?i aç?s?ndan önemlidir. Ödeme yapmadan önce, yasal olarak tüketiciye verilmesi gereken ön bilgiler mutlaka okunmal? ve bilgilerin do?rulu?u kontrol edilmelidir. Mesafeli al??veri?lerde, ön bilgileri görmeden veya ayr?nt?l? bir ?ekilde okumadan ödeme yapmamak da ço?u ma?duriyeti önleyecektir. Sat?c?-sa?lay?c? unvan?, aç?k adresi, ayr?nt?l? di?er ileti?im bilgileri, mal veya hizmetin ödenecek toplam tutar?, cayma hakk?na ili?kin ayr?nt?lar ve hak arama yollar? bu bilgilerden baz?lar?d?r."
"MA?DUR ED?LMEMES? GEREK"
Sat?c? ve sa?lay?c?lar aç?s?ndan dikkat edilmesi gerekenler de ?öyle s?raland?:
"Yasal olarak tüketiciye verilmesi gereken (mal?n toplam fiyat? ile temel özellikleri, sat?c?n?n ticari unvan?, ileti?im bilgileri, sat?n al?nan mala ili?kin yasal cayma istisnas? olup olmad??? ve dolay?s?yla cayma hakk?n?n kullan?l?p kullan?lamayaca??, bu hakk?n kullan?m süresi, bu hakk?n kullan?lmas?nda tüketicinin yükümlülü?ü, sat?c?n?n sorumlulu?u vb.) tüm hususlarda ayr?nt?l? olarak düzenlenen ön bilgilerin, yasal süresinde, aç?k ve anla??l?r bir ?ekilde iletilmesi önem ta??maktad?r. Mal?n teslimi, hizmetin ifas?, cayma hakk?n?n kullan?lmas? durumunda bedel iadesi gibi konularda Kanun ve ikincil düzenlemelerle belirlenen tüm sürelere eksiksiz uyulmas?, bedel iadelerinin hem yasal süresinde hem de sat?n al?rken kullan?lan ödeme arac?na uygun bir ?ekilde ve tüketiciye herhangi bir masraf veya yükümlülük getirmeden tek seferde yap?lmas?, özellikle bu dönemde ekonomik olarak zor durumda olan tüketicilerin, stokta bulunmama, tedarik edememe gibi gerekçelerle ma?dur edilmemesi gerekmektedir. Bu çerçevede, mesafeli sat??larda, stok ve ürün tedariki a?amalar?na her zamankinden daha hassas ve profesyonel yakla??lmas?, pandemi nedeniyle öngörülemeyecek durumlara kar??n ihtiyatl? hareket edilerek, gerekirse sat?? kanallar? yaz?l?mlar? geli?tirme-personel destek sa?lama gibi teknik önlemler al?nmas? suretiyle bu sürecin daha sa?l?kl? ve makul yönetilmesi önem arz etmekte."
?ND?R?ML? SATI?A ?L??K?N D??ER YASAL AYRINTILAR
?ndirimli sat??lar?n ba?lang?ç ve biti? tarihleri ile indirimli olarak sat??a sunulan mal veya hizmetin miktar? s?n?rl? ise bu miktar?n aç?k ve anla??l?r bir biçimde belirtilmesi gerekti?i kaydedilerek, "?ndirimli sat?? reklamlar?nda, hangi mal veya hizmetlerin indirimli sat??a konu edilece?i veya ne kadar indirim uygulanaca?? hususlar?nda anlam kar???kl???na yol açarak tüketicileri yan?ltabilecek veya gerçekte oldu?undan daha fazla indirim uygulan?yormu? izlenimi olu?turacak ifade veya görüntülere yer verilmemesi; yap?lan indirimin miktar? veya oran? hesaplan?rken, indirimli fiyattan bir önceki fiyat?n esas al?nmas?; indirimli sat??a konu edilen mal veya hizmetlerin indirimden önceki fiyattan daha dü?ük fiyatla sat??a sunuldu?unun ispat?n?n reklam verene ait oldu?u; fiyat?n geçerlili?i ile ilgili bir süre veya stok s?n?r? var ise, bu süre ve stok miktar? reklamlarda aç?kça belirtilmesi hususlar?nda 6502 say?l? Tüketicinin Korunmas? Hakk?nda Kanun ile getirilen yükümlülüklere uygun hareket edilmesinin hem tüketiciler hem de di?er sat?c? ve sa?lay?c?lar aç?s?ndan daha güvenli ve sa?l?kl? bir al??veri? ortam?n?n olu?turulmas? aç?s?ndan önem ta??makta" denildi.
"RESEN ?NCELEME BA?LATILDI"
Aç?klamada ayr?ca "Bu kapsamda bakanl???m?zca yer verilen hususlara ili?kin ayk?r?l?klar?n tespiti halinde gerekli idari müeyyideler uygulanacak olup, ayr?ca özel indirim günlerine ili?kin olarak Bakanl???m?z bünyesinde faaliyet gösteren Reklam Kurulu taraf?ndan da resen incelemeler ba?lat?lm??t?r. Mesafeli sözle?melere ili?kin olarak hak kayb?na u?rayan tüketicilerimizin uyu?mazl?klar?n?n çözümü için parasal s?n?rlar? da dikkate al?narak Tüketici Hakem Heyetleri ya da Tüketici Mahkemelerine ba?vurmalar? gerekmektedir" denildi.