Hazine ve Maliye Bakan? Mehmet ?im?ek, Ekonomi Muhabirleri Derne?i’nin (EMD) yay?n organ? EKONOM Dergisine yapt??? aç?klamada önemli mesajlar verdi.
Bakan ?im?ek, 2023 y?l? may?s ay?ndan itibaren uygulad?klar? program?n olumlu sonuçlar?n? ald?klar?n? belirterek, 2024 y?l?n?n d?? k?r?lganl?klar?n azalt?ld???, dayan?kl?l???n art?r?ld???, makro finansal istikrar?n güçlendirildi?i bir y?l oldu?unu söyledi. Program? ba?ar?yla uygulayarak ödemeler dengesi riski ve enflasyonun kontrolden ç?kma riskini ortadan kald?rd?klar?n? kaydeden ?im?ek, ?öyle dedi:
“2025 y?l?nda ise kal?c? fiyat istikrar?n? sa?lamay? ve ekonomide yap?sal dönü?ümü h?zland?rmay? hedefliyoruz. Enflasyonun dü?meye devam edece?i bu dönemde para politikas?n? desteklemek için mali disiplini güçlendirecek ve arz yönlü politikalar? devreye alaca??z. Sürdürülebilir yüksek büyüme ve daha adil bir gelir da??l?m? için verimlili?i ve rekabet gücümüzü art?racak yap?sal reformlar? hayata geçirerek ülkemizi yüksek gelirli ülkeler aras?nda konumland?raca??z.”
DEZENFLASYONDA BEL?RLEY?C? OLACAK 4 BA?LIK
?im?ek, enflasyondaki dü?ü?ün devam edece?ini belirterek, 2025’te dezenflasyonda dört temel hususun belirleyici olaca??n? söyledi. ?im?ek, sözlerini ?öyle sürdürdü:
“Birincisi, para politikas?n?n enflasyona gecikmeli etkisi zamanla daha net görülecek. ?kincisi, 2025 y?l?nda bütçe aç???n?n milli gelire oran?n?n azalmas? negatif mali etki yaratacak. Üçüncüsü, bütçe imkânlar?n?n elverdi?i ölçüde, yönetilen ve yönlendirilen fiyatlar? enflasyon hedefiyle uyumlu olarak belirleyece?iz. Örne?in, enflasyonu etkileyen kalemlerde yeniden de?erleme oran?n? uygulamad?k. 2025’te akaryak?t ürünlerinde yap?lacak ÖTV art?? oran?n? yüzde 6 ile s?n?rland?rd?k ve 12 milyar liral?k vergi gelirinden vazgeçtik. Dördüncüsü, dezenflasyonu sadece talep yönlü politikalarla de?il, g?da, konut ve enerji gibi birçok alanda arz yönlü tedbirlerle de destekleyecek; bu alandaki reformlara h?z kazand?raca??z. G?da arz?n? art?rmak amac?yla sulama projeleri, arazi toplula?t?rmas?, g?da lojisti?i ve g?da ihtisas bölgelerinin kurulmas?na yönelik desteklerimizi sürdürece?iz. Sosyal konut arz?n?n art?r?lmas? da arz yönlü politikalar?n temel unsurlar?ndan biri olacak. Enerji dönü?ümünü ise hem yerli hem de yenilenebilir kaynaklar? önceliklendirerek gerçekle?tirece?iz”
“2025’TE MAL?YE POL?T?KASI DAHA SIKI OLACAK 2025’TE KKM’DEN ÇIKI?I TAMAMLAYACA?IZ”
2025 y?l?nda maliye politikas?n?n daha s?k? olaca??n? vurgulayan ?im?ek, “2025 y?l?, yeni vergi düzenlemelerinden daha çok kay?t d???l?kla mücadele ve harcama disiplini dönemi olacak. Deprem d???ndaki alanlarda harcama disiplinine devam edece?iz. Yeni ihdas edilen asgari kurumlar vergisi ba?ta olmak üzere al?nan gelir tedbirleri, vergilemede gönüllü uyumu güçlendirecek çal??malar, etkin tahsilat ve denetim performans?yla bütçe aç???n? dü?ürmeye devam edece?iz” dedi.
?im?ek, bu kapsamda bütçe aç???n?n milli gelire oran?n?n 2025’te yüzde 3,1’e ve sonraki y?llarda yüzde 3’ün alt?na gerilemesini beklediklerini ifade ederek, böylece kamu maliyesiyle de enflasyonla mücadeleye çok güçlü bir destek sa?layacaklar?n? belirtti.
“KAMU ?HALE REFORMUNUN TEKN?K ÇALI?MALARI TAMAMLANDI”
Mal ve hizmet piyasalar?nda yo?unla?maya izin vermeyeceklerini dile getiren ?im?ek, ?u de?erlendirmeyi yapt?:
“Arz taraf?nda ürün ya da sektör baz?nda tekelle?me e?ilimlerine de engel olaca??z. Bu kapsamda mal ve hizmetlerde, piyasaya giri?in-ç?k???n kolayla?t?r?lmas? ile küresel entegrasyonun sa?lanmas? kritik önem ta??yor. Çünkü rekabetin oldu?u ortamda verimlilik artar, yenilikçi çözümler ortaya ç?kar ve bu da do?al olarak dezenflasyonist bir etki yarat?r. Avrupa Birli?i ile Gümrük Birli?i’nin güncellenmesini; tar?m, hizmetler ve kamu al?mlar?n?n kapsam dahiline al?nmas?n? son derece de?erli buluyoruz. Dolay?s?yla küresel entegrasyonu yaln?zca ekonomik bir gereklilik de?il, ayn? zamanda dezenflasyon sürecinin önemli bir unsuru olarak da görüyoruz. Kamu al?mlar? taraf?nda Kamu ?hale Reformuna ili?kin teknik çal??malar?m?z? tamamlad?k ve Partimizin yetkili organlar?na de?erlendirmek üzere ilettik.”
“REZERVLER? END??E KAYNA?I OLMAKTAN ÇIKARDIK”
Cari aç?ktaki dü?ü?, d?? finansmana eri?imin iyile?mesi ve Türk liras?na artan güven sonucunda, önemli ölçüde rezerv birikimi sa?lad?klar?n? belirten ?im?ek, “2023 y?l? May?s ay?na göre brüt rezervlerimiz yakla??k 57 milyar dolar, swap hariç net rezervlerimiz ise 104 milyar dolar artt?. Uluslararas? tan?ma göre rezerv yeterlili?imiz e?ik seviyeye ula?t?. Rezervlerdeki art???n yakla??k yüzde 75’i yurt içi portföy tercihlerinden, yani ters para ikamesinden kaynakland?. Programla birlikte Türk Liras?na güven artt? ve yabanc? para mevduatlar?n toplam içindeki pay? yüzde 41,4’e geriledi” dedi.
“GEL?R DA?ILIMI ?Y?LE??YOR”
Uygulanan ekonomi program? sayesinde gelir da??l?m?ndaki bozulmay? gidermeye ba?lad?klar?n? belirten ?im?ek, ?öyle devam etti:
“Gelir da??l?m? e?itsizli?ini gösteren Gini Katsay?s? 2022 y?l?nda, 2005 y?l?ndan sonra en kötü seviyesini görmü?tü. Ancak 2023 y?l?nda bu e?ilim tersine döndü, gelir da??l?m?nda adalet yeniden sa?lanmaya ba?lad?. Çal??anlar?m?z?n milli gelirden ald??? pay son 26 y?l?n en yüksek seviyesine ula?t?. Enflasyondaki dü?ü?ün devam?yla, vatanda?lar?m?z?n al?m gücü daha da artacak ve gelir da??l?m?ndaki bozulma düzelmeye devam edecek.”
“BÜTÇE AÇI?INI KONTROL ALTINA ALDIK”
“Deprem harcamalar?n?n etkisiyle 2023’te bütçe aç???n?n milli gelire oran?n? yüzde 6,4 öngörmü?tük. Uygulad???m?z politikalarla bu oran yüzde 5,2 gerçekle?ti ve geli?mekte olan ülke ortalamalar?n?n alt?nda kald?. 2024 y?l?nda ise bu oran?n yüzde 4.9 olarak gerçekle?mesini bekliyoruz.”
“BÜYÜME DENGELEND?, YAVA?LAMA GEÇ?C?”
“Dezenflasyon sürecinde büyüme ?l?ml? ve daha dengeli seyrediyor. 2023 y?l? üçüncü çeyre?inde ekonomide ba?layan dengelenme belirginle?erek sürüyor. 2024’ün ilk üç çeyre?inde yüzde 3,2 gerçekle?en büyümeye toplam yurt içi talep 1,3 puan, net d?? talep ise 1,9 puan katk? yapt?. Jeopolitik geli?meler ve en büyük ticaret orta??m?z Almanya’daki zay?f talep, 2024 y?l?nda ihracat?m?z?n büyümeye katk?s?n? s?n?rlad?. Bunun yan? s?ra stok maliyetlerindeki art??, iç talepteki yava?lama ve di?er ihracat pazarlar?m?zdaki görece zay?f talep imalat sanayinde daralmaya neden oldu. Ancak milli gelirimizin yakla??k 4’te 3’ünü olu?turan hizmetler, in?aat ve tar?m sektörlerinde ekonomik aktivite halen güçlü görünümünü koruyor. Büyümedeki ivme kayb?na ra?men, i?gücü piyasam?z güçlü görünümünü sürdürmekte olup program?n k?sa vadeli etkilerinin oldukça s?n?rl? oldu?unu gösteriyor. Mevsimsel düzeltilmi? istihdam 2024 ekim ay?nda geçen y?l?n may?s ay?na göre 1,4 milyon ki?i artarken ayn? dönemde i?sizlik oran? 0.8 puan gerileyerek yüzde 8,8 oldu.”
“2025 YILINDA EKONOM?K AKT?V?TEN?N TOPARLANMASINI BEKL?YORUZ”
“Enflasyondaki dü?ü? ve destekleyici küresel ko?ullarla birlikte, 2025’in ikinci yar?s?ndan itibaren ekonomik aktivitede göreli bir toparlanma öngörüyoruz. 2025 y?l?nda küresel büyümenin, ticaretin, finansal ko?ullar?n ve emtia fiyatlar?n?n ekonomimiz aç?s?ndan daha destekleyici olmas?n? öngörüyoruz. ?hracat?m?z?n yüzde 72’sini olu?turan Avrupa, Orta Do?u ve Kuzey Afrika’da büyümenin 2025 y?l?nda h?zlanmas? beklenmektedir. 2025 y?l? sonuna kadar piyasalar, ABD Merkez Bankas?’n?n (Fed) 50 baz puan, Avrupa Merkez Bankas?’n?n (ECB) ise 100 baz puan daha faiz indirimi yapmas?n? öngörmektedir. Gev?eyen küresel finansal ko?ullar ülkemiz ve geli?mekte olan di?er ülkeler aç?s?ndan olumlu olacakt?r. Küresel ekonomide korumac?l???n artt??? bir dönemden geçiyoruz. Üretimin yerelle?ti?i ve tedarik zincirlerinin dost ülkelere yöneldi?i bu dönemde, Türkiye önemli avantajlara sahip. Gümrük Birli?i dahil olmak üzere, 54 ülkeyle yapt???m?z serbest ticaret anla?malar?yla, 30 trilyon dolarl?k bir co?rafyaya entegreyiz ve bu sayede korumac? e?ilimlere kar?? dayan?kl?y?z. Serbest ticaret anla?malar?m?z?n olmad??? yak?n ve dost co?rafyalarla da güçlü ili?kilerimiz var.”