TBMM Çevre Komisyonu CHP Sözcüsü ve ?zmir Milletvekili Murat Bakan, özel çevre koruma bölgeleri, milli parklar, yaban hayat? koruma ve geli?tirme sahalar?, arkeolojik, do?al, tarihi, kentsel sit alanlar?nda ve tar?m arazilerinde madencilik faaliyetinin engellenmesi için kanun teklifi verdi.
Kanun teklifiyle Maden Kanunu’nda de?i?iklik öngören CHP’li Bakan, sadece 1’inci derece sit alanlar?nda de?il, “özel çevre koruma bölgeleri, milli parklar, yaban hayat? koruma ve geli?tirme sahalar?, arkeolojik, do?al, tarihi, kentsel sit alanlar?nda ve tar?m arazilerinde” de madencilik yap?lmas?n?n engellenmesini istedi.
CHP’li Murat Bakan, “Do?an?n kaynaklar?n?n s?n?rs?zca tüketilmesi sonucunda dünyam?z çoklu çevresel tehditlerle kar?? kar??ya... ?çinde ya?ad???m?z Akdeniz Havzas?, dünyada bu de?i?ikliklerden en fazla etkilenecek bölgelerin ba??nda geliyor. ?klim krizi ele al?n?rken baz? ekosistem bile?enleri göz ard? ediliyor. Kâr? ?irketlere, dönü?ü olmayan zarar? ülkemizin bugününe ve gelece?ine yükleyen anlay?? sonucu ülkemizin dört bir yan?nda su kaynaklar?, ormanlar, tar?m arazileri, meralar, zeytinlikler ve hatta binlerce y?ll?k arkeolojik miras hiçe say?larak sürdürülen vah?i madencilik çevre felaketlerine ve geri dönü?ü olmayan ekolojik y?k?mlara neden oldu, oluyor. Ekosistemlerin korunmas? ve restorasyonu ile ekosistemlere hayat veren ba?ta toprak olmak üzere tüm do?al varl?klar?n korunmas? konusunda herkese büyük sorumluluk dü?üyor” diye konu?tu.
‘Tüm do?al alanlar?m?z a??r biçimde tahrip ediliyor’
Kanun teklifinin gerekçeleri ?u ?ekilde s?raland?: “Fosil yak?tlara dayal? enerji üretimindeki arazi kullan?m?, yo?un su kullan?m?, yaratt?klar? hava de?il ayn? zamanda su ve toprak kirlili?i ile iklim krizinin derinle?mesine sebep olmaktad?r. Bununla birlikte enerji politikalar? ve maden politikalar? son derece yak?n ili?kidedir. Araziler üzerindeki yo?un bask? ve enerji ve maden politikalar?ndaki özensizlik hem bölgesel sorunlar? hem de iklim krizini derinle?tirmektedir. De?erli tar?m arazileri, iklim de?i?ikli?i ile mücadelenin en önemli unsurlar? olan karbon yutaklar? ormanlar?m?z, iklimi dengelemede önemli görevi olan sulak alanlar?m?z dahil tüm do?al alanlar?m?z a??r biçimde tahrip edilmektedir.
Çarp?c? örnek: Say??tay’?n maden sahalar?ndaki tespitleri
Maden ve madencilik faaliyetleri, dünyan?n her yerinde öncelikli olarak ‘çevre’ konusudur. Ülkemizde ise sürecin sadece sanayi ve enerji alanlar?n? ilgilendirdi?i dü?üncesi, çevresel kayg?lar? dikkate almamaktad?r. K?l? k?rk yararak yap?lmas? gereken madencilik faaliyetlerinin titizlikle yap?lmad??? Say??tay Raporlar?na da yans?m??t?r. Orman Genel Müdürlü?ü’nün denetlendi?i 2019 y?l? Say??tay Raporu’nda, maden sahalar?n?n rehabilitasyon çal??malar?n?n tam ve zaman?nda yap?lmad???na vurgu yaparak, ‘Maden i?letme sahalar?n?n büyük bir ço?unlu?unda rehabilite çal??malar?n?n yap?lamad??? verilen izinler do?rultusunda, belli bir plan ve proje çerçevesinde i?letilmesi ve çal??t?rmas? gerekirken, sahada düzensiz çal??malar?n yap?ld??? görülmü?tür’
ifadelerine yer vermi?tir. Bu, maden politikalar?n?n ekosistem üzerinde yaratt??? bask?ya dair çarp?c? bir örnektir.
‘Kâr? ?irketlere, dönü?ü olmayan zarar? ülkemizin gelece?ine…’
Kazda?lar? Yöresi’nde, Mu?la, Artvin, Erzincan-Tunceli ve Afyon gibi illerde co?rafyan?n yüzde 50 ila yüzde 80 oran?nda maden ruhsatl? oldu?u görülmektedir. Kazda?lar?’nda yürütülen alt?n arama faaliyetleri bölgeyi ekolojik y?k?ma sürüklemi?tir. 43 tanesi endemik olmak üzere, 101 familyaya ait 906 bitki taksonu ya?ayan, Anadolu’nun akci?erleri olan Kazda?lar?’n?n ba?r?na adeta bir hançer saplanm??t?r. Bugün bu ruhsat alanlar?n?n yaln?zca belirli bir k?sm? i?letme safhas?na geçmi? olmas?na ra?men mevcut projeler dahi Türkiye’nin önemli co?rafyalar?nda ormanlar?, tabiat koruma alanlar?n?, milli parklar?, gen koruma alanlar?n?, mera ve tar?m alanlar?n?, sulak alanlar? ve içme suyu havzalar?n? tehdit etmektedir. Kâr? ?irketlere, dönü?ü olmayan zarar? ülkemizin bugününe ve gelece?ine yükleyen anlay?? sonucu, ülkemizin dört bir yan?nda su kaynaklar?n?, ormanlar?, tar?m arazilerini, meralar?, zeytinlikleri ve hatta binlerce y?ll?k arkeolojik miras? hiçe say?larak sürdürülen vah?i madencilik çevre felaketlerine ve geri dönü?ü olmayan ekolojik y?k?ma neden olmu?tur. Çevre politikas? ve çevreyle ilgili al?nan kararlar, s?radan kararlar de?ildir. Bu y?k?m öyle bir noktaya gelmi?tir ki insanlar do?du?u topraklar? terk etmek zorunda kalmaktad?r.
‘Herkese büyük sorumluluk dü?üyor’
Anayasam?z?n çevrenin korunmas?na ili?kin 56. maddesi, “Herkes, sa?l?kl? ve dengeli bir çevrede ya?ama
hakk?na sahiptir. Çevreyi geli?tirmek, çevre sa?l???n? korumak ve çevre kirlenmesini önlemek Devletin ve
vatanda?lar?n ödevidir” demektedir. Bu sebeple ekosistemlerin korunmas? ve restorasyonu ile ekosistemlere
hayat veren ba?ta toprak olmak üzere tüm do?al varl?klar?n korunmas? konusunda herkese büyük sorumluluk
dü?mektedir. ?klim krizinin önlenmesi, kirlilik yutak alan? olarak adland?rabilece?imiz orman, mera, bozk?r,
sulak alan vb. biyolojik çe?itlilik merkezlerinin korunmas? ile de mümkündür.”