?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer, Habertürk TV'de Serap Belet ve Kür?ad O?uz'un sorular?na yan?t verdi. Soyer, tart??ma yaratan sözlerinden, önceki gece ?zmir'de gerçekle?en konsere, 6 Masa'dan, ?zmir Körfezi'nin koku sorununa de?in birçok alanda görü?lerini aktard?.
Tunç Soyer'in konu?malar?ndan öne ç?kan ba?l?klar ?öyle:
"HER ÜLKEN?N HAFIZASINI TAZELEMES?NE ?HT?YAÇ VAR"
Çok uzun zamand?r haz?rl?k yap?yoruz. ?nsanlar?n hayat?nda da, ülkelerin hayat?nda da 100 y?l önemli dönüm noktas?. Frans?z ?htilali'nin 100. y?ldönümü nedeniyle Eyfel Kulesi yap?lm?? mesela. ?nsanlar 100. y?l anmalar?n?, kutlamalar?n? görkemli yap?yorlar; çünkü her ülkenin haf?zas?n? tazelemeye ihtiyaç var. Çok egemen bir ?ekilde h?z toplumu haline geldik. Bu insanlar?n köklerinden kopmas?na, geçmi?lerini unutmas?na sebep oluyor. Biz bu haf?zas?n?n tazelenmesi gerekti?ine inand?k ve 100. y?l kutlamalar?na aylar öncesinden bir haz?rl??a giri?tik. Bir çok etkinlik ve organizasyon dü?ündük. En önemlisi 9 Eylül'de yapaca??m?z organizasyondu.
"ATALARIMIZIN ?Z?NDEN YÜRÜMEK ?HT?YACI DUYDUK"
Bizim Tarkan'la daha önceye dayanan dostlu?umuz var. Seferihisar'da hayvan bar?na?? için yola ç?kt???m?zda onun ola?anüstü deste?ini görmü?tük. Atalar?m?z?n izinden yürümek ihtiyac? duyduk. 24 A?ustos'ta ba?layan uzun zafer yürüyü?ünü yeniden yürüyelim istedik. ?ki gece yürüyü?üne kat?ld?m, 8 kilometrelik gece yürüyü?üydü. CHP Genel Ba?kan? say?n Kemal K?l?çdaro?lu da bize e?lik etti. ?nsan atalar?m?z bu yollardan nas?l geçmi?ler, baya?? da ayazm??, gibi dü?ünceler geçiyor içinizden.
"TÜRK?YE CUMHUR?YET? TAR?H?N?N EN GÖRKEML? PRODÜKS?YONU"
Saat 05.30'da top at??? ba?lad?, hepimizin tüyleri diken diken oldu. Bütün hikayeyi çok daha iyi anlamam?za imkan verdi. Ola?anüstü me?akkatli, zor, hakikaten ola?anüstü büyük bir mücadele ile ya?anm?? Büyük
Taarruz ve nihayet 9 Eylül'de ?zmir'e varan uzun yolculuk. ??gal sona eriyor.
S?k?lan ilk kur?un da ?zmir'de. ?zmir i?gale kar?? direni?in ba?lad???, 3,5 y?l süren i?galin sonland??? bir kent. En güzel ?ekilde haf?zay? tazelememiz, hem de bu millet uzunca bir süredir e?lencesini ve ne?esini kaybetti.
"BUNLAR BEN?M SÖZLER?M DE??L NUTUK'TAN ?LHAM ALDIM"
Bir de bunu hat?rlatmak ihtiyac?n? duyduk. Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en görkemli prodüksiyonunu haz?rlad?k. Bunlar benim sözlerim de?il. Ben Nutuk'tan ihlam ald?m. Mustafa Kemal Atatürk diyor ki; Osmanl? Devleti’nin dahil bulundu?u grup, Harb-i Umumî’de ma?lûp olmu?, Osmanl? ordusu her tarafta zedelenmi?, ?erâiti a??r bir mütarekenâme imzalanm??. Büyük harbin uzun seneleri zarf?nda millet yorgun ve fakir bir halde. Millet ve memleketi Harb-i Umumî’ye sevk edenler kendi hayatlar? endi?esine dü?erek memleketten firâr etmi?ler. Saltanat ve hilâfet mevkiini i?gal eden Vahideddin, mütereddi, ?ahs?n? ve yaln?z taht?n? temîn edebilece?ini tahayyül etti?i denî tedbirler ara?t?rmakta. Damat Ferit Pa?a’n?n riyâsetindeki kabine âciz, haysiyetsiz, cebîn, yaln?z pâdi?âh?n irâdesine tâbi ve onunla beraber ?ah?slar?n? vikaye edebilecek herhangi bir vaziyete raz?.
"YUNAN'DAN BAHSETMEMEK G?B? B?R ?EY YOK"
Mustafa Kemal Atatürk bu direni?i ba?lat?rken Osmanl? Sevr'i imzalam??. Bu i?gale r?za gösterenler bir tarafta, di?er tarafta emperalistlere direni?i ba?latan Atatürk ve atalar?m?z. Yunan'dan bahsetmemek gibi bir ?ey yok. Biz hepsini emperyalistler olarak tarif ettik. Frans?zlar, ?ngilizler, emperyalist güçler tarihin en büyük tokad?n? bizden yediler. Haf?zay? kaybedersiniz, hurafelere, gerçek d??? bilgilere, inançlara sar?l?rs?n?z. Bu sizi gelece?e ta??maz. Ta??yaca?? gelecek, sürdürülebilir gelecek olmaz.Benim gibi dü?ünen arkada?lar?m?z?n hiçbirinin Osmanl? ile meselesi yok. Osmanl? bizim atalar?m?z. Bizim onlarla hiçbir ?ekilde meselemiz olamaz. 1. Dünya Sava?? s?ras? ve sonras?nda bu ülkeyi emperyalistlere teslim edenlerle hiç mi hesab?m?z olmaz? Elbette hesab?m?z olacak.
"VEN?ZELOS ATATÜRK'Ü NOBEL BARI? ÖDÜLÜ'NE ADAY GÖSTERD?"
Bu bir tesadüf. Bizim çok öncesinde planlad???m?z seyahatti. Ve ne yaz?k ki o gün say?n Cumhurba?kan?n?n böyle aç?klamas? oldu. Büyük Zafer ve arkas?ndan bizim milletimize ya?at?lan 100 y?ll?k kesintisiz bar??, belki de binlerce y?l bu topraklarda ya?at?lan en uzun süreli bar?? dönemi. Bu son derece k?ymetli bir ?ey. Bütün bunlardan ba??ms?z olarak söylemem gereken ?ey; Mustafa Kemal Atatürk ola?anüstü zafer kazan?yor, çarp??t??? dü?man 1933'de, Cumhuriyet'in 10. y?l?nda, Cumhuriyetin kutlama törenlerinde Mustafa Kemal Atatürk'ün yan?nda oturarak e?lik ediyor. Atatürk'ü Nobel Bar?? Ödülü'ne aday gösteren komutan Venizelos.
"BU BEN?M MESELEM DE??L, TAMAMEN DEVLET?N MESELES?"
Mustafa Kemal Atatürk, bütün zaferlerini sürdürebilir bar?? elde etmek için yapt???n? söylüyor. Bu topraklarda atalar?m?za ve bizden sonraki ku?aklara borcumuz bu bar??? sürdürebilir k?lmakt?r. Belediye ba?kan?ysan?z ?ehirler aras?nda karde? ili?kiler kurarak bar??a katk? vermeniz gerekir. Bu belediye ba?kan?n?n asli görevlerindendir. 20'nin üzerinde karde? ?ehrimiz var bizim. Ben belediye ba?kan?y?m ve bar??tan yanay?m, belediye ba?kan? olarak bar???n sürdürebilir olmas?n? istiyorum. Bu mümkün müdür, de?il midir, benim meselem de?il. Bu tamamen devletin meselesi.
"SADECE ?ZM?R'E DE??L BÜTÜN TÜRK?YE'YE UMUT VERD?"
Asl?nda dün 3 büyük hikayenin birle?mesiyle ola?anüstü bir ?ey ç?kt? ortaya. Tarkan tabii ki bir megastar, hakikaten önemli bir sanatç?. ?kincisi 9 Eylül; yani 100 y?ll?k bir kurtulu?un hikayesi, üçüncüsü 100 y?ll?k hikayenin görkemli ?ekilde sahneye konuldu?u performans? sahneledik. Yüzbinlerin kat?ld??? ola?anüstü görkemli kutlama gerçekle?ti. Say?lar? bilmiyorum, rakam söylemek çok mümkün de?il, çok da do?ru olmayabilir. Ama co?kuyu söyleyebilirim, ola?anüstü co?kuydu. Do?adaki gibi biriken bir enerji toplumda da kendini ortaya ç?karabilecek biçimde kendini gösterdi. Bu bize ola?anüstü umut verdi. Sadece ?zmir'e de?il bütün Türkiye'ye umut verdi. Say?lar?n çok önemi yok, wikipediaya göre dünyan?n en büyük aç?k hava konserlerinden biri olmu?, bununla da iftihar ediyoruz.
"BU GÜZELL??? ISKALAMAMALIYIZ"
Say?n genel ba?kan?m?z da çok memnun kald?. Hakikaten güzel tweet payla?t?, siyaseti bir yana b?rak?p, torunu ve e?iyle konsere gitti?ini söyledi. Toplumun her katman?ndan, her yerden, Türkiye'nin her yerinden; hatta yurt d???ndan ola?anüstü kalabal?k vard?. Biz biraraya gelirsek, aram?zdaki farkl?l?klar? zenginlik gibi ya?ayabilirsek ortaya ola?anüstü bir foto?raf ç?k?yor. Bu güzelli?i ?skalamamal?y?z. Bu güzelli?in üstüne bar?? in?a edebiliyorsunuz. Bu konser bize ayaklar? yere basan umudumuzu büyüttü. Çünkü gördük, orada birbirini incitmek istemeyen insanlar? gördük. Kalabal?klar keyifle, güleryüzle, ola?anüstü bir ak?am ya?ad?lar, asl?nda tarih yazd?lar. Geride b?rakaca??m?z miras ?zmir 100. y?l?n? böyle kutlad? demek olacak herhalde.
"100. YIL BÜYÜK FIRSATLAR TA?IYOR"
Bu ak?am?n filmini çektik, kaydettik, bir tür belgesele dönü?türdük. Onu da ?zmirlilerle pek yak?nda payla?aca??z, bu gösteri havaya uçup gitmeyecek. ?lerleyen günlere dair birçok konserimiz olacak. Konser yapm?? olmak için konser yapm?yoruz. 100. y?l?n bu milletin gelece?ini ?ekillendirecek f?rsatlar ta??d???n? dü?ünüyoruz. ?ktisat Kongresi ile çal??ma ba?latt?k. 9 Eylül'deki büyük yang?ndan sonra, 5 ay sonra toplanan kongre. Türkiye'nin her yerinden i?çi, çifçti, sanayici, tüccar? bulu?turmu? bir kongre. Ortada Cumhuriyet yok iken Lozan imzalanmam?? iken yeni kurulacak Cumhuriyetin iktisat politikalar?n? olu?turabilecek kongre. Biz de gelece?in siyasetini ?ekillendirecek, i?çiler, çiftçiler, sanayiciler, tüccarlar için politikalar belirlenmesine imkan verecek bir çal??ma yap?yoruz.
"ARTIK ÖLSEM DE GAM YEMEM"
100. y?l?nda Lozan var Cumhuriyet var. Ben seçim kampanyas? s?ras?nda ne mutlu bana ki belediye ba?kan? olaca??m kentte, bu ülkenin kurulu?undan, kurtulu?undan, 100. y?l?na giden yolculuklar?nda 100. y?l? kutlamak bana nasip olacak diyordum. Ölsem gam yemem gayr?. Dün ak?am? gördüm ya, Türkiye'nin her yerinden insanlarla gelecek umudunu büyüterek ya?ad?k ya bundan sonra ölsem gam yemem gayr? diyorum. 100. y?l?n tüm kilometre ta?lar?n? ?zmir'liye, Türkiye'ye hat?rlayacak, onlar?n haf?zas?n? tazeleyecek çal??malar yapaca??z. Elbette konser olacak. Konser i?in belki biraz rengi, e?lencesi ama içeri?i güçlü olacak organizasyonlar yapaca??z.
"TARKAN 'NE OLURSA OLSUN KONSER? YAPACA?IZ' DED?"
Gerçekten çok büyük üzüntü, korku ya?ad?k. Yar?m saat öncesinde sahneyi görmeye gitmi?tim. Hakikaten büyüleyici ola?anüstü sahneydi. Ben ayr?ld?ktan sonra çökmü?. Tekrar oraya ko?tuk, büyük korku ya?ad?k. Alt?nda insanlar olabilir, yaralanan, ölen insanlar olabilirdi. Çok ?ükür olmad?. Kimsenin zarar görmeden atlatt???n? gördük. O anlamda içimiz rahatlad?. Sonra zamana kar?? yar?? ba?lad?. Önümüzde 36 saat kalm??t?. 36 saat boyunca bütün ekipman? ta??mak gibi s?k?nt? vard?. Arkada?lar?m?z ola?anüstü çabayla organize ettiler. Tarkan gelirken karar?n? vermi?ti 'ne olursa olsun konseri yapaca??z' diye. Ve nitekim insanlar?m unutamayaca?? bir gece ya?and?.
"ENGELLEMELER, KISITLAMALAR MAZERET OLAMAZ"
Ben ?ikayet makam? de?ilim. Uzun y?llard?r, benden öncesi de benim dönemimde kendi ayaklar? üzerinde durmay? ba?aran belediye yaratt?k. Ya?ad???m?z engellemeler, k?s?tlamalar mazaret olamaz. Biz bu ko?ullara ra?men daha iyisini, güzelini ba?armak mecburiyetindeyiz. Bunlar ?ikayet edece?im ?eyler de?il.
"6'LI MASA ?LE HAYAL?N? KURDU?UM TÜRK?YE MANZARASI ÖRTÜ?ÜYOR"
Gerçekten biz bu bereketli topraklarda ola?anüstü güzel iklim ko?ullar?nda, bu kadim kültürün evlatlar? olarak binlerce y?ld?r ya?ad???m?z co?rafyada bu yoksullu?u, s?k?nt?lar?, hayat pahal?l???n? hak etmiyoruz. Kimse neden bugün enflasyon rekorlar? k?ran ülkede ya?ad???m?z? anlatmaya çal??mas?n. Biz bunu hak etmiyoruz. Bugün küçük üreticinin ayakta durmas?n? mümkün k?lacak tar?m politikas? mümkün. Ba?ka bir ülke de mümkün. Herkesin güleryüzle, ba?ka bir ?eye muhtaç olmad??? toplumsal iklim yaratmak mümkün. Bu topraklar?n bereketi, kaynaklar? buna yeter. Bunun için yerel siyaset yap?yorum. 6'l? Masa'n?n aç?klamalar?n? dinledikçe onlar?n çizdikleri Türkiye tablosu hayalini kurdu?um Türkiye tablosu ile örtü?üyor.
"GELECE??N S?YASET?N? ?EK?LLEND?RMEK ?Ç?N YEREL ÇALI?MALAR YAPIYORUZ"
Ba??ndan beri söyledim, say?n Kemal K?l?çdaro?lu en yak??an adayd?r diye dü?ünüyorum. Ama 6'l? Masa'n?n takdiri genel ba?kan?m?z da öyle dü?ünüyor, o nedenle haddimi a?mak istemem. Biz 100. y?lla me?gulüz, ?zmir'in 9 Eylül'ü gelecek yüzy?la ?zmir'in ve Türkiye'nin gelece?inin ?ekillendirilmesi, iktisat kongresi, bu siyasal iklimde gelece?in siyasetini ?ekillendirecek yerel çal??malar yap?yoruz. 6'l? Masa'n?n s?k?nt?lar?, sorunlar?, çözümleri do?rusu benim gündemimde yok.Az önce size Nutuk'tan Mustafa Kemal Atatürk'ün sözlerini söyledim. Kar??la?t?rd???n?z zaman benim sözlerim hafif kal?r. Kald? ki cevab? ?zmir halk? verdi, benim buna söyleyecek cevab?m yok.
"GELD?KLER? G?B? G?DECEKLER DEM??T?K, GELEMEDEN G?TT?LER"
Bizi dün ak?am umutland?ran ?ey neyse aynen oydu. ?zmir'in birlikteli?i, dayan??mas?, herkesin biraraya gelip '?zmir için ben ne yapabilirim' duygusunu ta??yor olmas? bu gemi meselesinde de ya?and?. Daha önce depremde de ya?anm??t?. ?zmirliler bir deprem ya?ad?. 1 ay sonra binlerce insan?n ç?kt??? çad?rlar kald?r?lm??t?. Ola?anüstü kampanya ile herkesin ba??n? sokaca?? ev kiralamas? mümkün hale gelmi?ti. K?sacas? o dayan??ma gemiyle ile harekete geçti. ?zmir Büyük?ehir Belediyesi, D?SK, KESK, Türk Tabip Odas? birlikte dava dilekçesi imzalayarak ortak dava açt?k. Buna vatanda?lar, sivil toplum kurulu?lar? ile kat?l?m sa?land?. ?tiram?z?m?z? güçlü ?ekilde dile getirdi. Konser yapt?k, nihayet hakl?l???m?z anla??ld?, o gemi rotas?n? çevirip geri döndü. Geldikleri gibi gidecekler demi?tik, gelemeden gittiler.
"TÜRK?YE'DE DAHA ÖNCE YA?ANMAMI? B?R ÇALI?MA BU"
Biz deprem olmadan Deprem Daire Ba?kanl???'n? kurmu?tuk, pandemi olmadan Toplum Sa?l??? Daire Ba?kanl??? kurmu?tuk. Kurumsal kapasitemiz haz?rd?. Deprem olduktan sonra çok h?zl? aksiyon alabildik. Birkaç saat içinde yap?lmas? gerekenler, orada ?zmir Büyük?ehir Belediyesi ?tfaiye Ba?kanl??? belki de en iyi kadroya sahip dairedir. Çok h?zl? müdahale ettiler. Ola?anüstü kampanya ba?latt?k. Binlerce insan?n ev bulmas?n? mümkün hale getirdik. 42 milyon civar?nda ba??? toplanm??t?, bir o kadar belediyemiz kaynak aktard?. Çözümler ürettik. Arkas?ndan 10 üniversitenin kat?l?m?yla ODTÜ Ba?kanl???nda 84 akademisyenin i?birli?i içinde bir ekip kurduk. ?zmir'in yeralt?s? haritas?n? ç?kartacak çal??ma ba?latt?k. Türkiye'de daha önce ya?anmam?? çal??ma bu. Bizden sonraki ku?aklara ?zmir'in yeralt? haritas?n? sunabilecek bir hale gelece?iz.
"D?LBER APARTMANI ÖRNEK B?R PROJE"
Hangi faylar k?sa, hangi faylar ölü, hangi faylar daha büyük deprem üretebilir. Kentin gelece?ine dair öngörüler bilimsel disipline al?nm?? olacak. Binalar? tek tek tarayarak deprem karnesi ç?kar?yoruz. 33 bin 100 binay? bitirdik. Çal??ma devam ediyor. ?zmir'in tamam?n? deprem karnesini ç?karacak çal??ma yürütüyoruz. Bütün bunlar?n ötesinde bir de depremzedelerimizin konut ihtiyac?n? giderecek çözüm ürettik. Bu da asl?nda çok uzun zaman ald?. Sonunda gerçekle?tirdik. A??r hasar alm??, y?k?lm?? binalarla ilgili yüzde 20 emsal art??? getirdik. Bu art??? yeterli olmad? birçok bina için. Orada da bir çözüm ürettik. Bir örnek apartmanla ba?lad?k. Dilber Apartman?. 32 dairelik apartmand?. Yüzde 20 emsal art???yla 40 daireye ç?kt?. Müteahhit pay?yla beraber, vatanda?lar?n evlerini yapmas? mümkün de?il. Belediye ?irketini devreye soktuk, apartman?n mülki yap?s?n? de?i?tirdik, arsa hissedarl???na dönü?türdük, kooperatif kurdukdur. Belediye ?irketimizle anla?ma yapt?lar, çok cüzi karla yüzde 1 ile bu imalat? onlar için yapacak. ?n?aata ba?lad?k. 350 bin liralar mertebesinde tamamlan?yor olacak. Bu çözümümüz di?er apartmanlar taraf?ndan mutlulukla kar??land?. ?u anda her biri kat malikli?ini de?i?tirip, arsa hissedar? oldu ve belediye ?irketimizle anla?ma yapmak için s?raya girdi.
"KÖRFEZ UZUN YILLAR FOSEPT?K G?B? KULLANILMI?"
Bu in?aatlar ba?lad?ktan sonra ola?anüstü h?zl? seyredecek. ?u ana kadar bu çözümleri üretmeyle ilgili sorumnumuz vard?. Bundan sonras? çok h?zl? gidecek. ?n?aat ba?lad?ktan sonra hiçbir s?k?nt? yok. Belediyenin teminat? ve ?irketiyle yürütülecek in?a süreçleri olacak. Asl?nda Nisan-May?s aylar?nda yükselen koku sorunu vard?. ?u an itibariyle minimuma indi?ini söylemek laz?m. Öncelikle ?zmir Körfezi asl?nda çok uzun yüzy?llar boyunca adeta foseptik gibi kullan?lm??. Güzelyal? semtinin ad? eskiden Kokaryal? imi?. Cumhuriyetten sonra ismi verilmi?. Çok uzun y?llard?r koku sorunu ya?anm??. Benim ya?takiler bilirler, 30 y?l öncesine kadar ?zmir'e giri?te felaket koku vard?.
"2 SENE SONRA KOKU SORUNU TAMAMEN B?TECEK"
Büyük Kanal Projesiyle büyük kanal in?a edildi, körfeze akan tüm pis sular bu kanala ba?lanarak büyük ar?tma tesisleri yap?ld? Güzelbahçe ve Çi?li'de. Kronik koku sorunu büyük rahatlama dönemine girdi. Son dönemlerde artan koku sorunu, çok önemli bir ba?ka kronik sorundan kaynaklan?yor. Ya?mur suyu ve pis su kanallar? bile?ik sistem denilen adland?rmayla birlikte ak?yor. 400 kilometre civar?nda ya?mur suyu ve pis suyu ortak çal???yor. Ya?mur suyu ile birlikte pis suyu ar?tmaya ta??yoruz. Ar?tman?n kapasitesini çok zorluyoruz. Biz göreve geldiktensonra 196 kilometre ya?mur suyu pis suyu ayr??t?rmay? tamamlad?k. Özetle ya?mur suyu, pis suyu kanallar?n?n ayr??t?rmas?yla beraber ar?tma tesisleri ola?anüstü rahatlamaya girecek. Ar?tma sisteminin pompa sistemlerini de?i?tiriyoruz. Bunlar?n de?i?mesiyle berab?er ar?tma sistemleri çok daha fonksiyonel hale gelecek. 2 sene sonra tümüyle s?f?rlanacak. Yakla??k 20 y?ld? orada ar?tma tesislerinden al?nan çamurun serildi?i büyük havuzlar var. 40 metreye 40 metre geni?li?i olan 7 metre derinli?i olan havuzda depolanm??. Bu çamurun yayd??? koku vad?. Manisa'da bir tesis vard?, çamuru oraya ta??yoruz. Biz bunu bürokrasi kadrolar?m?zla çözmüyoruz. Çevre mühendisleri odas?, akademisyenlerin kat?l?m?yla kriz merkezi olu?turduk. Çal??ma bir yandan yürüyor. 2 sene içinde koku sorununu tamamen bitirecek çözümü hayata geçirmi? olaca??z.
"BEN ÇOK ?ÜKÜR K? BAHTIMLA UYUMLUYUM"
?zmirlilere minnettar?m. Çok ?ükür bütün krizlere ra?men, canla ba?ta çal??t???m?z? görüyorlar, ola?anüstü teveccüh ve anlay?? gösteriyorlar. Bundan büyük bahtiyarl?k ve mutluluk duyuyorum. Eskiler mutluluk yerine bahtiyarl?k sözünü tercih ederlermi?. Bahtiyarl?k demek baht? ile uyumlu olmak demekmi?. Ben çok ?ükür ki baht?mla uyumluyum.