Dünya Sa?l?k Örgütü Avrupa Sa?l?kl? ?ehirler A?? Y?ll?k ?? Toplant?s? ve Teknik Konferans?, bu y?l “Dirençli Sa?l?kl? ?ehirler: Herkes ?çin Sürdürülebilir Kentsel Gelecekler Yaratmak” temas?yla Bursa Büyük?ehir Belediyesi ev sahipli?inde Atatürk Kültür Merkezi Merinos Yerle?kesi’nde düzenlendi. Avrupa Sa?l?kl? ?ehirler A??’n?n 2019-2025 dönemini kapsayan 7. A?amas?’n?n son toplant?s? olma özelli?i de ta??yan konferansta DSÖ Avrupa Bölgesi ve ötesinden yakla??k 500 yerli ve yabanc? kat?l?mc? yer ald?. Program kapsam?nda önceki y?llardaki ba?ar?lar de?erlendirilirken, kar??la??lan zorluklar tart???larak 8. A?ama’ya geçi? için stratejiler belirlenecek.
Refah, Gezegen, Kat?l?m, ?nsanlar, Mekan ve Bar?? ba?l?klar? alt?nda düzenlenen oturumlarla hem bilimsel hem de politik düzeyde önemli tart??malara ev sahipli?i yapacak konferansta aç?l?? konu?mas? yapan Türkiye Sa?l?kl? Kentler Birli?i ve ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Dr. Cemil Tugay, “Bilgi payla??m?na ve dayan??maya çok ihtiyac?m?z var. Her zamankinden daha fazla aktif olmak istiyoruz. Hepimizin mutlaka ortak mücadele etmesi gereken, insan sa?l???n?, toplum sa?l???n?, ülkelerin sa?l???n?, özellikle çocuklar?n sa?l???n? tehdit etti?ini dü?ündü?ümüz en önemli problemlerimizden biri ne yaz?k ki sava?. Türkiye’nin kuzeyinde Ukrayna-Rusya, do?usunda Hindistan-Pakistan, güneyinde ?srail, ?ran, Suriye, Filistin’in dahil oldu?u sava?, iklim krizi ve do?rudan insan sa?l??? aç?s?ndan önemli riskler bar?nd?r?yor. Sa?l?k için herkesi bar??a katk?da bulunmaya davet ediyorum” diye konu?tu.
“Sa?l?k, her zamankinden daha önemli”
Konu?mas?nda Türkiye Sa?l?kl? Kentler A??’n?n çal??malar? ve yakla??mlar?n? aktaran Ba?kan Tugay, “Sa?l???n her zamankinden daha önemli oldu?u bir dönemdeyiz. Sa?l?k; kalabal?k ?ehirlerde gittikçe artan çevresel problemler, bölgemizde vuku bulan sava?lar dolay?s?yla global olarak ya?anan iklim krizinin olumsuz etkileri nedeniyle her geçen gün daha önemli olmaya ba?lad?. 4 milyardan fazla insan kentlerde ya??yor. 2050 y?l?nda 7 milyar insan?n kentlerde ya?ayaca?? tahmin ediliyor. Türkiye’de insanlar?n sadece yüzde 7’si k?rsal alanda, yüzde 93’ü ?ehirler ve ilçelerde ya??yor. Dünyan?n her yerinde nüfus ya?lan?yor. Türkiye’de 1930’lu y?llarda çocukluk ça??ndaki nüfus yo?unlu?unun 1975’te ya?lanmaya gitti?ini, 2023’te genç nüfusun azald???n? veriler gösteriyor. Türkiye’de do?um h?z? 1,4 oran?nda ve ya?l? nüfus oran? yüzde 10’u geçmi? durumda. Türkiye nüfusu da ya?l? nüfus statüsünde say?l?yor” dedi.
“?ehirlerde ciddi sosyo-ekonomik sorunlar ya??yoruz”
Türkiye’de 2075 y?l?nda her 3 ki?iden birinin ya?l? olaca??n?n tahmin edildi?ini kaydeden Ba?kan Tugay, sözlerini ?öyle sürdürdü: “?u anda her 4 haneden birinde bir ya?l? insan ya??yor. Çocuklar?n da??l?m?na bak?ld???nda ülkenin bat?s?nda sosyo-ekonomik olarak geli?en ?ehirlerde çocuk nüfusun daha az oldu?unu söyleyebiliriz. ?ehirlerde ciddi sosyo-ekonomik sorunlar ya??yoruz. Büyük ?ehirlerde nüfusun 4’te 1’i sa?l?ks?z, gecekondu ?artlar?nda ya??yor. Suya eri?im, sanitasyona eri?im, bar?nma ve beslenme ilgili a??r sorunlar var. Bir taraftan böylesine sa?l?ks?z kentlerde gittikçe daha fazla oranda ya?amaya devam ederken, di?er taraftan iklim krizi ile kar?? kar??yay?z.”
“Sa?l?kl? ?ehirler A?? çal??mas? çok önemli”
Dünyada yakla??k 3,6 milyar insan?n küresel iklim de?i?ikli?inden ciddi olarak etkilenme riski ta??yan hassas bölgelerde ya?ad???n? hat?rlatan Ba?kan Tugay, “2030-2050 y?llar? aras?nda iklim de?i?ikli?inin y?lda 250 bin insan?n ölümüne yol açaca?? tahmin ediliyor. 74 ülkede 343 milyon ki?i akut g?da güvensizli?i ya??yor. Bunlar?n yüzde 65’i k?r?lgan ve çat??madan etkilenen ko?ullarda ya??yor. G?da fiyatlar? 4 y?lda 26 ülkede iki kat?ndan fazla artt?. Bunun için baz?lar?n?n operasyonel deste?e ihtiyac? oldu?u belirlendi. Türkiye de ne yaz?k ki bu listede. ?klim ko?ullar?n?n zorlu?u, açl??? ve g?da güvensizli?ini art?rmaya devam ediyor. Bütün olumsuz ?artlara ra?men e?er dikkatli ad?mlar at?p dayan??ma içinde olursak ?ehirlerde bu riskleri f?rsatlara çevirebiliriz. ?ehirlerin f?rsatlar bar?nd?rd???n? dü?ünüyoruz. Bu yüzden Sa?l?kl? ?ehirler A?? çal??mas? çok önemli” diye konu?tu. Ba?kan Tugay, Avrupa Sa?l?kl? ?ehirler A?? oda??nda yap?lan çal??malar? anlat?rken, yerel düzeyde ilk COP organizasyonu olan COP ?zmir serisi çal??malar?n? da aktard?.
“Her konu hayata önem ta??yor”
Bursa Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Mustafa Bozbey de “Bugün burada farkl? ülkelerden ve farkl? kentlerden gelen konuklar?m?zla insanl?k ad?na çok anlaml? bir amaç etraf?nda bulu?maktan büyük mutluluk ve onur duyuyorum. 20 y?lda dünya de?i?ti, kentler de?i?ti ve sorumlulu?umuz daha da artt?. Bugün Sa?l?kl? Kentler A??’n?n 8. Faz’a geçi?ine hep birlikte tan?kl?k etmi? olaca??z. 8. Faz’a bugüne kadar kaydetti?imiz ilerlemeyi yans?tarak güçlü bir ba?lang?ç yapacak, sa?l?kl? gelecek için ortak yol haritas? olu?turaca??z. Bu y?l konferans?m?z?n ana temas? olarak ele alaca??m?z her konu hayata önem ta??yor. ‘Herkes ?çin Sa?l?k’ ilkesini kentlerin planlamas?na dahil ederek yerel yönetimlerin kapsay?c? ve sürdürülebilir politikalar üretmesine katk? koyaca??z” ifadelerini kulland?.
Bursa Taahhüdü
Dirençli kentler in?a etmenin tercih de?il, ya?ad???m?z ça??n zorunlulu?u oldu?unu belirten Mustafa Bozbey, sözlerine ?öyle devam etti: “Sa?l?kl? gelecek için riskleri önceden görebilen ve yönetebilen kentler olmak zorunday?z. Hepimize dü?en sorumluluk budur. Bu toplant? sonunda hep birlikte önemli bir taahhütte bulunaca??z. Konferans kapan???nda imzalanacak Bursa Taahhüdü, gelece?imiz ad?na ortak iradenin belgesi olacak. Bu, e?itlikten taviz vermeyen, bar??? önceleyen gezegenimizi koruyan kapsay?c? ve dirençli kent anlay???n?n yol haritas?d?r.”
“Uluslar konu?ur, kentler eyleme döker”
Konu?mas?nda, ev sahipli?inden ötürü Bursa Büyük?ehir Belediyesi ve Ba?kan Mustafa Bozbey’e te?ekkür eden DSÖ Avrupa Bölge Ofisi Sa?l?kl? ?ehirler A?? Yöneticisi Kira Fortune, ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Dr. Cemil Tugay’a da “Sizin liderli?iniz bize ilham veriyor” dedi. Fortune, “?klim de?i?ikli?i, sosyal huzursuzluk, artan halk sa?l??? problemleri var. Kolay bir dönemden geçmiyoruz. Bugün tarihi bir ana tan?kl?k ediyoruz. Bugün 7. A?ama’y? bitiriyoruz ve 8. A?ama’y? ba?latm?? oluyoruz. Geçen 35 y?l içinde neler yapt?k? Hep birlikte yerel çözümleri küresel zorluklara nas?l adapte ederiz bunu tart???yoruz. Birlikte hikâye anlataca??z. Birbirimizden ö?rendiklerimizi ifade edece?iz. 8. A?ama’ya geçti?imiz dönemde bunlar bize yol gösterecek. Önümüzdeki dönem birçok aç?dan benzersiz dönem. ?zmir ve Bursa Büyük?ehir Belediye Ba?kanlar?n?n ortak ev sahipli?inde, iki önemli kentin belediye ba?kanlar?n?n yan yana durmas?n?n, i? birli?ine olan katk?lar?n?n önemli oldu?unu biliyoruz. Her iki ba?kana da liderlikleri için te?ekkür ediyoruz. Bu konferanstan edindi?imiz bilgileri eyleme dönü?türece?iz. ‘Uluslar konu?ur, kentler eyleme döker’ prensibi üzerinden harekete geçece?iz. Sizin burada bulunman?z bizim yaln?z olmad???m?z? gösteriyor. 8. Faz Bursa’da ba?l?yor. Bu yolculukta beraberiz” sözlerine yer verdi.
K?l?ç kalkan ve semah gösterisi
Dünya Sa?l?k Örgütü Temsilcisi Tasnim Atatrah ve DSÖ Bula??c? Hastal?klar, Çevre ve Sa?l?k Bölümü Direktörü Robb Butler da video konferans yöntemiyle dü?üncelerini aktard?. Konferansa ayr?ca ?rlanda Sa?l?k Bakan? Jennifer Murnane O'connor, ?zlanda eski Ba?bakan? Katrín Jakobsdóttir, ?rlanda Limerick Belediye Ba?kan? John Moran, Türkiye Sa?l?kl? Kentler Birli?i Genel Sekreteri Murat Ar ve ?zmir Büyük?ehir Belediyesi Genel Sekreter Yard?mc?s? Prof. Dr. P?nar Okyay kat?ld?.
Konferans, oturumlarla devam ediyor
Konferans, oturumlarla devam ediyor. Aç?l?? konu?mas?n?n ard?ndan ilk oturum ?zmir Büyük?ehir Genel Sekreter Yard?mc?s? Prof. Dr. P?nar Okyay’?n da konu?mac? olarak kat?ld??? “?ehirler Nas?l Geli?ebilir, ?klim De?i?ikli?iyle Nas?l Mücadele Edilir?” ba?l?kl? oturum oldu. ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin iklim de?i?ikli?ine kar?? yapt??? çal??malar? aktaran Prof. Dr. P?nar Okyay, “Çal??malar?m?zda ‘Tek Sa?l?k’ ve ‘Esenlik’ yakla??m?, 2030 Stratejik Plan?’nda önem verdi?imiz konulardan biri. Kentsel tasar?m, afetlere haz?rl?k, sosyal e?itlik konular?nda da farkl? alanlarda uzmanlardan olu?an karma ekiplerimiz var. ?klim de?i?ikli?inden en çok etkilenen gruplardan olan özellikle ya?l?lara yönelik farkl? planlar ortaya koyuyoruz. Potansiyel riskleri, yerel mekanizmalar? ortaya koyuyoruz” dedi.
Oturum, ?ehirlerin refah ve iklim dayan?kl?l???n? dengeleyerek sürdürülebilir bir ?ekilde nas?l geli?ebilece?ini inceledi. Uzmanlar, iklim eyleminin ve sa?l???n ortak faydalar?n? sergilerken, ekonomik refah?, e?itli?i ve çevresel sürdürülebilirli?i te?vik eden entegre stratejileri tart??t?. Konu?mac?lar aras?nda ?zlanda eski Ba?bakan? ve ?klim ve Sa?l?k Pan-Avrupa Komisyonu Ba?kan? Katrín Jakobsdóttir de yer ald?.
Avrupa Sa?l?kl? ?ehirler A??
Dünya genelinde bin 900’ü a?k?n ?ehir ve belediyeyi bünyesinde bar?nd?ran Avrupa Sa?l?kl? ?ehirler A??, her y?l farkl? bir ?ehirde düzenlenen “Y?ll?k ?? Toplant?s? ve Teknik Konferans” ile ?ehir sa?l??? alan?ndaki iyi uygulamalar?n payla??lmas?na, stratejik i? birliklerinin kurulmas?na ve ?ehirlerin dirençlilik kapasitesinin art?r?lmas?na katk? sa?l?yor. DSÖ taraf?ndan yap?lan de?erlendirme sonucunda, 2025 y?l? toplant?s?na ev sahipli?i yapacak ?ehir olarak Bursa seçildi. Böylece Türkiye’de ilk kez bu kapsamda bir etkinlik, uluslararas? düzeyde Bursa’da düzenlenmi? oldu.
Konferans öncesi Türkiye Sa?l?kl? Kentler Birli?i ve ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Dr. Cemil Tugay, Bursa Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Mustafa Bozbey, DSÖ Avrupa Bölge Ofisi Sa?l?kl? ?ehirler A?? Yöneticisi Kira Fortune, ?rlanda Sa?l?k Bakan? Jennifer Murnane O'connor, ?rlanda Limerick Belediye Ba?kan? John Moran, Türkiye Sa?l?kl? Kentler Birli?i Genel Sekreteri Murat Ar ve DSÖ temsilcileri özel toplant?da bir araya geldi.