?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? ve Türkiye Sa?l?kl? Kentler Birli?i Ba?kan? Dr. Cemil Tugay, Mu?la Büyük?ehir Belediyesi ev sahipli?inde, Türkiye Sa?l?kl? Kentler Birli?i taraf?ndan Mu?la Türkan Saylan Ça?da? Ya?am Merkezi’nde düzenlenen Enerji Verimlili?i Çal??tay?’nda aç?l?? konu?mas? yapt?. Do?al zenginliklerin tehdit alt?nda oldu?unu vurgulayan Ba?kan Tugay, “Bugün hepimizin idrak etmesi gereken konu; ad?m ad?m dünyan?n do?al dengesini bozan iklim sorunudur. Sa?l?kl? kentler için çal???yoruz. Sa?l?kl? kent, sa?l?kl? bir do?al çevre ve sürdürülebilir ya?am ?artlar?na sahip olan kenttir ancak iklim krizi nedeniyle maalesef tehdit alt?nda” dedi.
Çal??taya ?zmir Büyük?ehir Belediyesi Genel Sekreter Yard?mc?s? Prof. Dr. P?nar Okyay, ?zmir Planlama Ajans? Ba?kan? ve Türkiye Sa?l?kl? Kentler Birli?i Dan??ma Kurulu Üyesi Prof. Dr. Koray Velibeyo?lu ve ?ZENERJ? A? Yönetim Kurulu Ba?kan Vekili Saadet Ça?l?n da kat?ld?.
“?nsan sa?l??? da bozuluyor”
Kurakl?k, tar?mda rekolte dü?üklü?ü gibi sorunlara de?inen Ba?kan Tugay, sözlerine ?öyle devam etti: “Gizli ve sinsi ?ekilde insanlar?n sa?l??? ile ilgili artan ciddi sorunlar var. ?klim bozuldukça insan sa?l??? da bozuluyor. Mücadele etmemiz gereken en önemli sorun iklim kriziyse, krizin kayna?? ve yap?lacaklar konusunda karar alma yetkisine sahip kurumlar?n planlar?n?n, yol haritalar?n?n olmas? gerekiyor” diye konu?tu.
“Örnek ve önder olmak bizim sorunlulu?umuz”
Yap?lan toplant?lar?n en önemli amac?n?n yerel yönetimleri ortak ak?lda bulu?turmak oldu?unu kaydeden Ba?kan Tugay, Türkiye’nin karbon emisyonunu dü?ürme konusunda dünyaya örnek ve önder olabilece?ini belirtti. Tugay, “Hele ki Atatürk gibi bir liderin kurdu?u Cumhuriyet’in mirasç?lar?ysak bunu çok daha kolay benimsemeliyiz. Türkiye’nin bu konudaki özgüveninin artmas?n? yürekten diliyorum” dedi.
“Yenilenebilir enerji yat?r?mlar?m?z? art?rmam?z gerekti?i çok aç?k”
Toplam sera gaz? emisyonlar?nda en büyük pay?n yüzde 70-71 oran?nda enerji kaynakl? emisyonlar oldu?unu hat?rlatan Ba?kan Tugay, “Türkiye’de üretilen enerji hala çok yüksek oranda fosil yak?tlara ba?l?. Hepimizin enerji konusuna daha al?c? gözle bakmas? laz?m. Yenilenebilir enerji yat?r?mlar?m?z? art?rmam?z gerekti?i çok aç?k” diye belirtti.
“Enerjiyi verimli kullanmak da önemli”
Enerjiyi verimli kullanman?n önemine de de?inen Ba?kan Tugay, “Gereksiz enerji tüketiminden kaç?nmam?z önemli. Günlük ya?am?m?zda baz? de?i?ikler yapabiliriz. Kamu binalar?nda, konutlarda, sanayide, ula??mda ve hayat?n her yerinde enerji verimlili?ine dair yapabilece?imiz ?eyler var” dedi.
Ba?kan Tugay, ?zmir Büyük?ehir Belediyesi olarak Meclis’te karar almak üzere olduklar?n? da belirterek “Binalar?n d?? cephelerindeki dekoratif amaçl? ayd?nlatmalar?n, gece 00.00-02.00 aras?nda yüzde 30 gibi bir oranla k?s?lmas?n?, 02.00’den sonra da tamamen kapat?lmas?n? ?art ko?aca??z. Yeni binalar yap?l?rken de bu tür ayd?nlatmalar?n hepsini ruhsata ba?layaca??z. ?htiyac?m?z yoksa, alan? o an için kimse kullanm?yorsa o ???klar? kapatmak dünyaya, ?ehrimize, ülkemize yapabilece?imiz en iyi ?eylerden biri” diye konu?tu.
“Sa?l?kl? enerji üretimi için öncülük etmeliyiz”
Üye belediyeler olarak enerjinin sa?l?kl? yollardan üretimi için öncülük etmek gerekti?ini kaydeden Ba?kan Tugay, “Kamuya ve topluma yönelik e?itim çal??mas? yapmam?z laz?m. ?nsanlar?n yenilenebilir enerjiyi daha fazla üretmeleri için enerji kooperatifleri kurmam?z, te?vik etmemiz gerek. Belediyelerimiz aras?nda koordinasyonu sa?layacak Ye?il Dönü?üm Ofisleri kurabiliriz. Bugün pek çok yurtta??m?z?n pek çok konuda ya?ad??? yoksullu?unun, enerji konusunda da ya?and???n? hat?rlamal?y?z” dedi. Pek çok vatanda??n daha tasarruflu ayd?nlatma kullanmak için eski ayd?nlatmas?n? de?i?tirecek ekonomik gücü olmad???n? belirten Ba?kan Tugay, belediyelerin bu konuda da vatanda?lara destek olabilece?ini söyledi.
“?ehirlerin enerji master planlar? olmal?”
Enerji konusunda ?ehirlerin master planlar?n?n olmas? gerekti?inin alt?n? çizen Ba?kan Tugay, sözlerini ?öyle sürdürdü: “Ne ya?ayaca??n? bilen, bunun için önceden önlemini alan ?ehirler olmal?y?z. Ülkemizi ve dünyay? su krizi, g?da krizi ve enerji krizi bekliyor. Bunlardan kaç?nmak k?sa vadede imkans?z ama bir an önce karbon emisyonumuzu dü?ük seviyelere getirirsek ve mümkünse karbon nötr ?ehirler olursak 50 y?l sonra dünyada iklim krizinin olumsuz etkileri durur, dünya gerçekte sahip oldu?u o cennet haline tekrar döner. Enerji en kolay yönetebilece?imiz konu. Merkezi hükümeti de bu konuda daha aktif olmaya davet ediyoruz. Hep beraber kendimize yol haritalar? olu?turup bunlar? uygulamakta cesur olal?m. Cesarete sahip olanlar, dünyan?n kaderini de?i?tirecek. Sizleri cesur olmaya davet ediyorum.”
“Mu?la’da büyük sanayi tesislerine, enerji santrallerinde ihtiyaç yok”
Mu?la Büyük?ehir Belediyesi ve K?y? Ege Belediyeler Birli?i Ba?kan? Ahmet Aras da “Biz Ege’nin p?r?l p?r?l kentlerinin ba?kanlar? olarak biriz, beraberiz, hep birlikte kentlerimizin ve ülkemizin gelece?i için çal??malar?m?z? sürdürüyoruz. Bir kentin sa?l?kl? kent olarak ifade edilebilmesi için sakinlerine konforlu ya?am sunmas?n?n yan? s?ra afetlere dirençli ve sürdürülebilir olmas? da gerek. ?klim kaynakl? afetlere haz?rl?kl? olmal?y?z. Enerjinin nas?l üretildi?i ve nas?l kullan?ld??? önem ta??yor. Bölgemizde üç termik santral var ve bölgemizin do?al ve kültürel ya?am?n?, ekonomiyi, tar?m? tehdit ediyor. Oysa Mu?la’da daha büyük sanayi tesislerine, enerji santrallerinde ihtiyaç yok. Mu?la’da temiz enerjiye ihtiyaç var. 2030 y?l?na kadar karbon emisyonunu yüzde 40 azaltaca??m?za dair taahhüt verdik. Bu çal??malar? da sürdürüyoruz. Bu çok önemli bir hedef ama buna ula?mak için hükümetin enerji politikalar?n? yeniden gözden geçirmesi gerekir. 2030’a kadar termik santralleri gündemimizden ç?karmam?z gerekiyor” dedi.
Bilgi ve deneyimler payla??ld?
Türkiye Sa?l?kl? Kentler Birli?i, Dünya Sa?l?k Örgütü taraf?ndan ba?lat?lan sa?l?kl? ?ehir kavram?n? yaymak, bu bilinci yerel yönetimlere ve topluma kazand?rmak amac?yla üye belediyeleri ile birlikte hareket ederek bu amaç do?rultusunda çe?itli çal??malar yürütüyor. Sürdürülebilir kalk?nman?n ve çevresel sorumlulu?un en önemli unsurlar?ndan biri olan enerji verimlili?i konusunun masaya yat?r?lmas? amac?yla yap?lan Enerji Verimlili?i Çal??tay?’nda da yerel yönetimlerin bu alandaki çal??malar? ele al?nd?, bilgi ve deneyim payla??m? yap?ld?.
“Veri taban? olu?turuluyor”
Çal??tay kapsam?nda ?zmir Planlama Ajans? Ba?kan? ve Türkiye Sa?l?kl? Kentler Birli?i Dan??ma Kurulu Üyesi Prof. Dr. Koray Velibeyo?lu moderatörlü?ünde “Belediyelerde Enerji Verimlili?i” ba?l?kl? panel düzenlendi. Prof. Dr. Koray Velibeyo?lu, ki?isel karbon sal?m?n?n hesaplanmas? amac?yla ekrana karekod yans?tt?. Testi 150 ki?i yapt? ve salonda bulunanlar?n karbon ayak izi 8,9 kilogram ç?kt?. Velibeyo?lu, “?zmir’de 17 bin ki?iyle yap?lan çal??mada bireysel karbon ayak izi ölçüldü. Vatanda?lar?n ?zmir’de ortalama karbon ayak izi 8.4 kilogram olarak ölçüldü. Türkiye ortalamas? tahmini olarak 6.5 kilogram. Kentler baz?nda ölçümler yok, daha çok tahminler var. Bu tür çal??malar?n yayg?nla?t?r?lmas? ve ba?ka kentlere ta??nmas? eminim bizim nerede durdu?umuzu tespit etmek aç?s?ndan son derece önemli. Sa?l?kl? Kentler Birli?i taraf?ndan üye belediyeler için bir veri taban? olu?turuluyor. Sa?l?kl? bir çevre ve ya?am ortam? sunabilmek için üye belediyeler nas?l bir performans sergiliyor, bunu tespit etmek için çal??ma ba?latt?k. Bu kapsamda da dan??ma kurulu üyeleriyle, bilim insanlar? ile ortak bir gösterge çal??mas? yürütülüyor” dedi.
"Kurumsal yap?la?maya gittik"
?ZENERJ? A? Yönetim Kurulu Ba?kan Vekili Saadet Ça?l?n da “Yerel Yönetimlerde Enerji Verimlili?ine Bütünsel Yakla??mlar” ba?l?kl? sunum yapt?. Ça?l?n, “Bizlerin kamu kayna??n? sorumlu, verimli ve yerinde kullan?m zorunlulu?umuz var. Gelecek nesillerin de do?al kaynaklar?n? garanti alt?na almak zorunday?z. Ba?kan?m?z Cemil Tugay’?n öncelikle kurum içi kaynaklar?n verimli kullan?lmas? talimat?yla ?zmir Büyük?ehir Belediyesi içinde kurumsal yap?la?maya gittik. Su ve Enerji Yönetim Birimi kurduk ve çal???yoruz” dedi.
“Azalt?m ve uyum politikalar?na yo?unla?mam?z gerekiyor”
Mu?la Büyük?ehir Belediyesi ?klim De?i?ikli?i ve S?f?r At?k Dairesi Ba?kan? Dr. Cihan Dündar da “?klim De?i?ikli?i ve Kentsel Is? Adas?n?n ?ehirler Üzerindeki Etkileri” konulu sunum yapt?. Dündar, “Hükümetleraras? ?klim De?i?ikli?i Paneli’nin bütün dünya için senaryolar? var. Dünyadaki s?cak noktalardan biri Do?u Akdeniz Havzas?. Buralar? iklim de?i?ikli?inden en fazla etkilenen bölgeler aras?nda. ?zmir ve Mu?la da bu bölgede yer al?yor” dedi. ?klim kaynakl? afetlerde art?? ya?and???na dikkat çeken Do?u, “?klim de?i?ikli?i gerçe?i iklim krizi olarak dünyada kabul görmü? durumda. Art?k iklim de?i?ikli?inden kaç???m?z yok. O nedenle azalt?m ve uyum politikalar?na yo?unla?mam?z gerekiyor” dedi. ECOBUILD-Sürdürülebilir ?ehircilik ve Bina Uzman? Murat Do?ru, "Ye?il bina ve ye?il ?ehircilik ile ilgili normlar?n?z çok eski ama Türkiye'de yeni belediyecilik anlay??? ile birlikte yeniden gündeme geldi" dedi.
Yuvarlak masa çal??malar?
Çal??tayda ayr?ca yuvarlak masa çal??malar? da yap?ld?. Çal??ma gruplar?n?n konu ba?l?klar? Sa?l?k Tesislerinde Enerji Verimlili?i, Enerji Yoksullu?u, ?klim Dostu ve Enerji Verimli Arazi Kullan?m Planlamas?, Yenilenebilir Enerjiye Adil Eri?im, Enerji Pozitif Binalar ve Mahalleler, Enerji Verimlili?i Program ve Politikalar?, Dijital Enerji Yönetimi, Enerjide Yeniden Belediyele?tirme ve Yerelle?tirme, Belediye Bina ve Altyap? Tesislerinde Enerji Verimlili?i ve Sürdürülebilir Ula??mda Enerji Verimlili?i oldu.
Encümen toplant?s? ve Ba?kan Aras’?n makam?nda ziyaret
Çal??tay nedeniyle Mu?la’ya gelen Ba?kan Tugay, çal??tay öncesinde Mu?la Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Ahmet Aras’?n makam?n? da ziyaret ederek an? defterini imzalad?. Ba?kan Aras Ba?kan Tugay’a Atatürk portresi hediye ederken, Ba?kan Tugay da Ba?kan Aras’a Saat Kulesi objesi takdim etti. Ba?kan Tugay, çal??tay?n ard?ndan encümen toplant?s?na da kat?ld?.