?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Dr. Cemil Tugay, ?zmir Gemi Söküm Koordinasyonu taraf?ndan ?zmir Mimarl?k Merkezi'nde düzenlenen bas?n toplant?s?na kat?ld?. Alia?a Gemi Söküm Tesisleri'ne ?talyan kökenli baz? sava? gemilerinin getirildi?ine yönelik iddialar üzerine aç?klama yapan ve endi?elerini payla?an Gemi Söküm Koordinasyonu üyeleri mücadele mesaj? verdi. Toplant?da, Türkiye'nin tek gemi söküm tesisinin bulundu?u ?zmir'in Alia?a ilçesinin çevresel yük ve kirlilik ta??ma kapasitesini a?t???na yönelik bilimsel raporlar?n bulundu?u da hat?rlat?ld?.
“Kuru havuz tekni?i ile söküm yap?lmal?”
?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Dr. Cemil Tugay, yapt??? aç?klamada yönetmelik çerçevesinde yeni düzenlenmeye ihtiyaç duyuldu?una dikkat çekti. Alia?a Gemi Söküm Tesisleri ile ilgili çok aç?k bir sorun oldu?unun alt?n? çizen Ba?kan Tugay, “Burada 'sorun yok' diyecek kimsenin oldu?unu sanm?yorum. Bugün bir gemi söküm yönetmeli?i olsa, burada bu kadar çok tesisin, bu kadar dar alanda bu kadar vah?i bir ?ekilde söküm yap?lmas?na izin verilmeyece?i çok aç?k” dedi. Bir yönetmeli?e ihtiyaç oldu?unu hat?rlatan Ba?kan Cemil Tugay, ?unlar? söyledi: “Yönetmelik çerçevesinde yeni düzenlemeye ve ruhsatland?rmaya ihtiyaç var. En önemlisi de kuru havuz tekni?i ile sökümlerin yap?lmas? gerekiyor. Her bir geminin, sökümün mutlaka dikkatli ?ekilde, güvenilir raporland?rma ile beraber yap?lmas? gerekiyor. Burada kendi halinde, kontrolsüz, denetimsiz gemi sökümünün ?ehirde insanlar?n sa?l???n?, topra??, suyu, havay? kirletecek ?ekilde devam etmesine izin verilemez. Bunun anla??lmas? laz?m” dedi.
“Büyük?ehir yetkisini kullanacak”
Ba?kan Tugay, bölgede ya?anan sorunun çözümüne yönelik yol haritas?na da de?inerek, “?zmir Büyük?ehir Belediyesi ilgili kanun ve yönetmeliklerle görev yapan bir kurum. Çevre ve insan sa?l???n? etkileyen olumsuz durumlarda denetim yapmakta görevli. Bu yetkisini mutlaka kullanacak. Gelecek günlerde bu bölgede çok daha kapsaml? incelemeler yapacak. Bu çerçevede haz?rlanan raporlar? hem kamuoyuna duyuracak hem de ilgili bakanl?klara, yetkili kurumlara, gerekli ba?vurularda bulunacak. Bu sürecin çok h?zl? i?leyece?ini bilmenizi isterim. Bir doktor olarak insanlar?m?z?n sa?l???n?, orada çal??an insanlar?m?z?n sa?l???n? daha fazla tehlikeye atan durumlar?n ya?anmas?n? istemiyorum. ?ehrimizin, meslek odalar?n, halk?n da bu konuda çok duyarl? oldu?unun fark?nday?z. O nedenle bilimsel incelemelerle, raporlarla bir nokta gelmeye çal??aca??z” dedi.
“Denetimler yetersiz, gerekli önlemler al?nm?yor”
?zmir Gemi Söküm Koordinasyonu ad?na aç?klama yapan Aykut Akdemir ise Alia?a'n?n y?llard?r sanayi tesisleri ve gemi söküm tesislerinin yaratt??? kirlilikle mücadele etti?ini söyledi. Akdemir, söküm için gelen gemilerin isimlerinin de?i?ti?ini ancak gemilerin ülkeye giri? ve söküm süreçlerindeki usulsüzlüklerin, izin ve raporlardaki eksikliklerin, uygunsuz çal??ma ?artlar?n?n, yetersiz denetim ve al?nmayan çevresel önlemler ile birlikte sorunun büyümeye devam etti?ine dikkat çekti.
Aykut Akdemir, Çevre ?ehircilik ve ?klim De?i?ikli?i Bakanl??? ba?ta olmak üzere ilgili di?er kurumlar?n, gemilere yönelik denetimlerinin ka??t üzerinde kald???n? bir çok kez gördüklerini belirterek, yetkililerin yan?tlamas? için ?u sorular? da yöneltti:
“Gemi ile ilgili Tehlikeli Madde Envanter Raporu bulunmakta m?? Geminin notifikasyon onay? var m?? Gemi Alia?a’ya gelmeden önce gas free belgesi sunulmu? mu? Gemiye ili?kin söküm izni verilmi? mi? Radyasyon ölçümü yap?lm?? m?? Sonuçlar? nelerdir? Geri dönü?üm ve at?k bertaraf süreçlerine ili?kin planlar sunulmu? mu? Gemide boyalar?n potansiyel olarak asbest içerdi?i hakk?nda söküm tesisi bilgilendirilmi? mi? Bakanl?k ve ilgili kurumlar taraf?ndan at?k içeri?i ve miktar? ile ilgili de?erlendirme ve denetim yap?lm?? m?? Söküm i?lemleri safhas?nda al?nacak çevresel önlemler neler? ??çi sa?l??? ve güvenli?ine ili?kin önlemler neler?”
Al?nmas? gereken önlemleri s?ralad?
Akdemir, Alia?a'n?n çevresel yük ve kirlilik ta??ma kapasitesini a?t???na dair bilimsel raporlar?n bulundu?unu hat?rlatarak al?nmas? gereken önlemleri ?u ?ekilde s?ralad?:
“Türkiye'nin tek gemi söküm tesisinin bulundu?u yer olan Alia?a'da, a??r sanayi de bulunuyor. Kapasitesini dolduran bölgede, özel i?letim ko?ullar?n?n gerekli oldu?unu hat?rlatmak istiyoruz. Bu nedenle de ?effaf, çal??an sa?l???, çevre ve halk sa?l??? ile do?ay? koruyan bir perspektifle süreç yürütülmelidir. Ya?anan olumsuzluklar?n tekrarlanmamas? için gerekli yasal düzenlemeler yap?lmal?, hem gemi söküm tesislerinin hem de tüm Alia?a'da bulunan a??r sanayi tesislerinin i?letim ko?ullar? etkin bir ?ekilde denetlenmelidir. Ayr?ca kapasite art??? ve yeni tesislerin aç?lmas?na izin verilmemelidir. Alia?a’da çevresel mevzuata ayk?r? i?lem yapan, çevre ve halk sa?l??? sorunu yaratan i?letmelerde gemi sökümüne son verilmelidir. Gemi Sökümü sürecinin bilimsel ve teknik de?erlendirmeleri ile etkin bir kamusal denetimle yürütülmesi için gerekli çal??malar acil olarak yap?lmal?.”
2022 y?l?nda da Nae Sao Paulo gemisinin Alia?a Gemi Söküm Tesisi’ne geli?ine itiraz edilmi?, kamuoyunun tepkisi üzerine gemi geri gönderilmi?ti.