?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer, Türkiye Döngüsel Ekonomi Haftas? kapsam?nda Hedefler ?çin ?? Dünyas? Platformu, DCube Döngüsel Ekonomi Kooperatifi ve Sürdürülebilir Kalk?nma Derne?i i?birli?iyle düzenlenen “Döngüsel Kentler ve Dayan?kl?l?k” oturumuna kat?ld?. ?klim krizi gerçe?i ?????nda kent ve döngüsel ekonomi ili?kisinin de?erlendirildi?i toplant?da konu?an Ba?kan Soyer, ?zmir’in güçlü ekonomisini, ?ehrin benzersiz do?as?n? koruyarak büyütmenin temel önceliklerinden biri oldu?unu belirterek “Bu nedenle 2020’de uluslararas? standartlarda iki stratejik rapor haz?rlad?k. 2021 y?l?nda ?zmir Büyük?ehir Meclisi’nde onaylanan bu raporlar Ye?il ?ehir Eylem Plan? ile Sürdürülebilir Enerji ve ?klim Eylem Plan?. Bu planlar, ?zmir’in do?aya uyumu ve iklim kriziyle mücadelemiz için yol haritam?z? çiziyor. Her iki çal??man?n da birle?im noktas? kent ile k?r aras?ndaki ba?lant?lar? güçlendirmek ve buradan yola ç?karak dirençli, refah? yüksek ve ayn? zamanda biyolojik çe?itlili?ini koruyan döngüsel bir ?ehir in?a etmek” dedi.
Be? ye?il koridor
?zmir’in do?a ve iklim kriziyle ilgili üzerinde çal??t??? dört uygulama alan? oldu?unu vurgulayan Ba?kan Soyer, “Bunlar?n ilki do?an?n ?ehre nüfuz edebilmesi. Normalde ?ehirler etraflar?n? çevreleyen do?al ve k?rsal alandan kopuk bir ?ekilde planlan?yor. Bu durum, ?ehrin etraf?ndaki do?al bitki ve hayvan türlerinin, suyun ve di?er do?al varl?klar?n ?ehrin içine nüfuz etmesini engelliyor. Ancak ?zmir’de biz bunun tam tersini yaparak do?an?n ?ehre nüfuzuyla ilgili çok kapsaml? bir çal??ma plan? uyguluyoruz. Mesela ‘do?al ye?il’ projemiz ile ?zmir’de art?k kent içerisindeki ye?il alanlarda yabanc?, ithal, egzotik bitki türleri yerine, tümüyle Akdeniz’in ve ?zmir bölgesinin do?al floras?n? kullanmaya ba?l?yoruz. Park ve bahçelerde do?al floran?n ekilmesini sa?layarak bölgemizdeki do?al flora ve faunay? ?ehrin içine çekiyor ve ?ehir içerisindeki ye?il alanlar?n da ekosistem i?levi görmesini sa?l?yoruz. 2021’den itibaren ?zmir’de ekilen a?aç türleri peyderpey tümüyle do?al bitki türlerine dönü?türülecek. Parklar?m?z? be? ye?il koridorla birbirine ve ?ehri çevreleyen k?rsal alanlara ba?layarak do?an?n ?ehre nüfuzunu daha da h?zland?r?yoruz” ?eklinde konu?tu.
35 Ya?ayan Park
?kinci uygulama ba?l???n?n insanlar?n do?aya nüfuzu oldu?unu belirten Soyer sözlerine ?öyle devam etti: “Yani ?ehrimizde ya?ayan insanlar?n k?rsal alanlara do?al dengeyi bozmayacak, zarar vermeyecek ?ekilde eri?imini sa?lamak. ?zmir’in çeperinde 35 tane Ya?ayan Park kurma çal??malar?m?z bunun en önemli örneklerinden bir tanesi. Ya?ayan parklarla ekosistemi koruyor, tar?msal faaliyetler gerçekle?tiriyor ve vatanda?lar?m?z?n ye?il alan ihtiyac?n? kar??l?yoruz. ?zmir’de ayn? zamanda çok özgün bir yakla??mla k?rsal havza planlamas? yap?yoruz. ?mar planlar?yla k?rsal alanda hangi faaliyete, ne ?ekilde izin verilebilece?i ve turizm dahil ne kadar faaliyet yap?labilece?i konular?n? bu kapsamda yürütüyoruz.”
?zMiras Rotolar?
Üçüncü olarak ?zmir’de döngüsel ekonomiyle ilgili çal??malar yapt?klar?n? söyleyen Soyer, “Kent ve k?r aras?ndaki ba?? kurman?n en önemli yollar?ndan biri ?üphesiz ekonomik ba?lant?lar? güçlendirmek. Bu konuda da ?zmir’de çok yo?un bir çal??ma yürütüyoruz. ?zmir Tar?m? çerçevesinde kurakl?kla ve yoksullukla ayn? anda mücadele ederek, ?zmir’in döngüsel tar?m ekonomisini güçlendiriyoruz. Dördüncü olarak ?zmir’deki k?rsal alan ile metropol alan? aras?ndaki kültürel ba?lant?lar? güçlendirme hedefiyle yol al?yoruz. ?ehir merkezinden k?rsal alanlara uzanan ?zMiras Rotalar? bunun en önemli örneklerinden biri. Bu rotalar? in?a ederek, ?ehir merkeziyle k?rsal alan?n kültürü aras?nda ba? kurmay?, sosyolojik olarak birbirinden kopuk farkl? mahalleleri birbiriyle bulu?turmay? hedefliyoruz” dedi.
“Kentler aras? dayan??ma çok önemli”
Bu dört ba?l?k alt?nda yürütülen yüzlerce faaliyet birle?ti?inde ?zmir’in “döngüsel kent” yakla??m?n?n ortaya ç?kt???n? vurgulayan Soyer, “Birle?mi? Milletler Sürdürülebilir Kalk?nma Hedefleri’nin tamam?na ?zmir Büyük?ehir Belediyesi Stratejik Plan?m?zda yer verdik. Bu kapsamda 2019’da Türkiye’de 31 kentin üyesi oldu?u ve sekretaryas?n? bizim yürüttü?ümüz Sürdürülebilir Kentsel Geli?im A??’n? kurduk. ?zmir’in sürdürülebilir kalk?nma temelli yönetilebilmesi amac?yla belediyeler, özel sektör, üniversiteler, STK’lar, bölgesel-ulusal ve uluslararas? kurumlar?n kat?l?m?yla kent ittifak?n? olu?turduk. Bu etkinliklere ev sahipli?i yapan D-Cube ve UNDP’nin yan? s?ra UCLG ve ICLEI gibi uluslararas? kurulu?lar ile çözüm ortakl??? geli?tirdik. ?zmir Sürdürülebilir Kentsel Geli?im A??, Türkiye’de daha önce hiçbir kentte haz?rlanmam?? Gönüllü Yerel Gözden Geçirme Raporu’nu (Voluntary Local Reviews – VLR) haz?rlamaya ba?lad?. Sürdürülebilir Kalk?nma Hedefleri’nin uygulanmas?nda yerel yönetimlerin planlad???, ba?ard??? ve üzerine odakland??? politikalar?n ve rollerinin çerçevesini olu?turan ve ?u ana kadar dünya üzerinde sadece 51 kentin tamamlad??? bu raporu, bu y?l içerisinde tamamlayaca??z” ?eklinde konu?tu.
Sürdürülebilir kalk?nma hedeflerinin bir rota belirlemeyi mümkün k?ld???n? belirten Soyer sözlerini ?öyle tamamlad?: “Sürdürülebilir Kentler A??’n?n tüm üyeleri bu do?rultuda stratejik planlar?n? yap?yor. Bu noktada özgün çözümler üretmek için ilham al?nacak uygulama örneklerinin payla??lmas? önemli. Kentler aras? dayan??ma, sivil toplum ve üniversiteler aras? dayan??ma yine bu noktada öne ç?k?yor.”
“Kaynaklar?n verimli kullan?lmas? öne ç?k?yor”
Türk Tesisat Mühendisleri Derne?i Ba?kan? Dr. Kemal Gani Bayraktar moderatörlü?ünde yap?lan toplant?da konu?an Uluslararas? Sürdürülebilir Kentler Birli?i (ICLEI) Döngüsel Büyüme Birim Ba?kan? Burcu Tuncer ise “ICLEI üyesi kentler döngüsel ekonomiyle ilgili yol haritalar?n? çizdiler. Döngüsel ekonomi karbon nötr uygulamalar?n ba?lat?lmas?, biyoçe?itlili?in korunmas?, sosyo ekonomik geli?im ve döngüsel tedarikte dayan?kl?l???n art?r?lmas? gibi f?rsatlar ortaya ç?kart?yor. En temelde elbette kaynaklar?n verimli kullanmas? var” dedi.
Delft Teknoloji Üniversitesi Ö?retim Üyesi Yard. Doç. Dr. Aksel Ersoy ise döngüsel ekonominin israf? en aza indirmeyi amaçlayan, mevcut kaynaklar?n en verimli ?ekilde kullan?lmas?n? öne ç?kartan bir kavram oldu?una de?inerek ?unlar? söyledi: “Bu kavram, ?ehirlerde kar??la?t???m?z sorunlar? do?aya bakarak çözümlemeye çal??t???m?z bir paradigmay? anlat?yor. Bu kavram bize ayn? zamanda ?ehirlerin kendi ba?lar?na anla??lamayaca??n?, ekolojik, teknolojik ve sosyal sistemler gibi çe?itli alt sistemlerin oldu?unu ve bunlara bakmak gerekti?ini söylüyor.”
Devlet politikas? olmal?
Heerde Belediye Ba?kan Yard?mc?s? Yasemin Cegerek ise Hollanda'daki döngüsel ekonomi politikalar?ndan söz ederek “Dünya nüfusu 7 milyardan 10 milyara yükseliyor. Bu daha fazla tüketim ve üretim demek. Bu nedenle döngüsel ekonominin temel devlet politikas? olarak öne ç?kmas? gerekiyor. Sadece Çevre Bakanl??? de?il tüm bakanl?klar bu program? benimsemeli. Ayn? zamanda bu konuda kamunun, özel sektörün, sivil toplumun birlikte çal??mas? gerekiyor. Yerel yönetimlerin bilgilendirme çal??malar? da yapmas? laz?m” ?eklinde konu?tu.