Bakan Kurum, ?zmir Körfezi'nde ya?anan toplu bal?k ölümleri, kötü koku ve kirlili?in sebeplerinin ara?t?r?lmas? ve önlenmesi amac?yla olu?turulan "?zmir Körfezi Bilim Kurulu Heyeti" üyeleriyle körfezde yap?lan incelemeye kat?ld?.
Bilim insanlar?yla TÜB?TAK Marmara Ara?t?rma Gemisi'ne binerek denize aç?lan Kurum, yapt??? konu?mada dünyan?n göz bebe?i, tabiat harikas? ?zmir Körfezi'nin ayn? zamanda Kurtulu? Sava??'nda dü?man?n denize döküldü?ü Mavi Vatan'?n en anlaml? noktas? oldu?una i?aret etti.
Körfezin güzel adalar?, tuzlalar?, dalyanlar?yla, ku? cenneti ve lagünleriyle tam bir cennet parças? oldu?unu dile getiren Kurum, "Maalesef bugün, s?ralad???m tüm bu güzellikler tehlike alt?ndad?r, ?zmir Körfezi adeta can çeki?mektedir. ?zmir Körfezi'miz, karadan gelen kirlilik nedeniyle art?k nefes alamamaktad?r. Bal?klar?m?z toplu ölümler ya?amaktad?r." diye konu?tu.
Bakanl?k olarak kirlili?in sebeplerini incelemek için harekete geçtiklerini ve körfezin farkl? noktalar?ndan deniz suyu numuneleri ald?klar?n? belirten Kurum, ?unlar? kaydetti:
"Üzülerek söylüyorum; denizdeki at?k su kaynakl? amonyak miktar?, olmas? gerekenden tam 50 kat daha fazlad?r. Yani bu ne demek? Evsel ve endüstriyel at?klar suya ar?t?lmadan kar??t?r?l?yor demek. Bu da beraberinde koku problemini getirmekte hem denizdeki canl?lar? hem de insan sa?l???n? tehdit etmektedir. Denizdeki oksijene bakt???m?zda da benzer bir manzarayla kar??la??yoruz. ?zmir Körfezi'ndeki oksijen seviyesi 6 miligram/litre olmas? gerekirken bal?klar, canl?lar için olmas? gereken alt s?n?r 4-4,5 miligram/litre iken ölçtü?ümüz oksijen seviyesi 1,8'e, yer yer s?f?ra kadar dü?mü?tür. Yani denizde oksijen kalmam??t?r."
"Körfezimizin baz? bölgelerinde ya?am kalmam??t?r"
Kurum, ?zmir Büyük?ehir Belediyesi taraf?ndan yap?lan inceleme sonuçlar?nda da kirlilik parametrelerinin özellikle 2020 y?l?ndan sonra ciddi miktarda artt???n?n görüldü?ünü söyledi.
Bakan Kurum, körfezdeki su hareketlili?i ve sirkülasyonun art?k durma noktas?na geldi?ini ifade ederek, sözlerini ?öyle sürdürdü:
"?ç körfezde toplam fosfor, klorofil-a ve amonyum azot gibi zararl? maddeler, s?n?r de?erlerinden tam 2 kat daha fazlad?r. Maalesef iç körfezimizde denizdeki su hareketlili?i ve sirkülasyonu art?k durma noktas?na gelmi?tir. Alt?n? çizerek ifade etmek gerekirse ?u anda körfezimizin baz? bölgelerinde ya?am kalmam??t?r. Bal?klar?m?z, oksijensiz kald?klar? için ölmü?tür. Körfezimize dökülen 7'si aktif 25 derenin durumuna bakt???m?zda da sonucun içler ac?s? oldu?unu görüyoruz. Bugün derelerdeki su, organik kirlilik aç?s?ndan tarihin en kötü durumundad?r."
Kurum, geçmi? y?llarda ?zmir Körfezi'ni temizlemek için Büyük Kanal Projesi yap?ld???n? hat?rlatarak "Bu projenin ya?mur suyu ve kanalizasyon ?ebekesinin birle?tirilmi? olmas? nedeniyle tam 5,5 kat daha fazla kirli ve kat? madde denize akmaktad?r. Bu denizimiz için hakikaten hayati bir sorundur." dedi.
"Kat? at?k, orta körfeze ar?t?lmadan dökülüyor"
Kurum, ?zmir Körfezi'ndeki kirlili?in bir nedeninin de Çi?li At?k Su Ar?tma Tesisi'nin verimli i?letilememesi oldu?unu söyledi.
Çevre, ?ehircilik ve ?klim De?i?ikli?i Bakanl???n?n, ?zmir Büyük?ehir Belediyesini bu konuda defalarca uyard???n? dile getiren Kurum, son 5 y?lda belediyeye 6 milyon liradan fazla, 13 ayr? ceza uyguland???n?, cezalar?n sebebinin tesisin düzgün çal??t?r?lmamas? oldu?unu bildirdi.
Kurum, 23 A?ustos'ta Çi?li At?k Su Ar?tma Tesisi'nden numune al?nd???n?, yap?lan analiz sonucu tesisteki kat? madde de?erinin olmas? gereken limitin 4 kat üzerinde ç?kt???n? aktard?.
Çi?li At?k Su Ar?tma Tesisi'nin günlük su ar?tma kapasitesinin 605 bin metreküp oldu?unu bildiren Kurum, ?unlar? kaydetti:
"Ancak tesise gelen at?k su miktar? günlük 700 bin metreküpü a?maktad?r. Tesise gelen fazla at?k su tesiste ar?t?lm?yor, çok yüksek miktarda kat? at?k, orta körfeze ar?t?lmadan do?rudan dökülüyor. ?zmir Körfezi'nin dibine birikiyor, dip çamurunu artt?r?yor, canl? ya?am?n? derinden etkiliyor.
?zmir Körfez'inde ya?anan, tam anlam?yla büyük bir çevre felaketidir. ?zmir Körfezi'nin ekosistemi art?k durma noktas?na gelmi?tir, körfezimiz ölmektedir. Denizin bu hale gelmesinin sorumlular? seçim meydanlar?nda 'körfezi temizleyip burada yüzece?iz' diyen ama görevdeyken tek bir ad?m atmayanlard?r. Sorumlular ?imdi suçlar?n? gizlemek için 'bu bal?klar bize ait de?il, bunlar gemilerle getirildi' diyen ve kendilerini gülünç duruma dü?ürenlerdir. Bu kirlili?in sorumlusu, ya?mur suyu ve kanalizasyon kanallar?n? bile birbirinden ay?ramayan, kurulu at?k su tesislerini bile çal??t?ramayan, derelerini dahi ?slah etmekten aciz olan yerel yönetimlerdir, belediyelerdir."
Yol haritas? haz?rlanacak
Bakan Kurum, sorumlular? izleme ve denetim görevine kararl?l?kla devam edeceklerini, bilim kurulunu olu?turduklar?n?, koordinasyon toplant?s?nda da bilim insanlar?yla, STK temsilcileriyle ve kamu kurumlar?yla neler yap?laca??n? konu?acaklar?n?, kurulun bundan böyle yerel yönetimlere yol gösterece?ini aktard?.
Bilim insanlar?n?n ?zmir'deki yerel yöneticiler için kirlilikle mücadeleye dair yol haritalar? ç?karaca??n?, ev ödevleri verece?ini dile getiren Kurum, "Biz de bakanl?k olarak belediyeler ev ödevlerini yap?yor mu yapm?yor mu, anl?k olarak takip edece?iz. Eksiklikleri varsa söyleyece?iz. Yönetim zafiyeti söz konusuysa uyaraca??z. At?lmas? gereken ad?mlar at?lm?yorsa harekete geçmeleri için zorlayaca??z." diye konu?tu.
Bakan Kurum, bir gazetecinin sorusu üzerine ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Cemil Tugay'?n da toplant?ya davet edildi?ini belirterek, "Ama maalesef yurt d???nda olmay? tercih etmi?. Anla??lan o ki ?zmir'den daha önemli meseleleri var." ifadelerini kulland?.
Konu?man?n ard?ndan Kurum ve beraberindekiler kirlili?in yo?unla?t??? Bayrakl? aç?klar?nda inceleme yapt?.
?ncelemeye ?zmir Valisi Süleyman Elban, AK Parti Genel Ba?kan Yard?mc?s? Hamza Da?, AK Parti Gençlik Kollar? Genel Ba?kan? ve ?zmir Milletvekili Eyüp Kadir ?nan, AK Parti ?zmir milletvekilleri Ceyda Bölünmez Çank?r?, Ya?ar K?rkp?nar, Mahmut Atilla Kaya, Menemen Belediye Ba?kan? Ayd?n Pehlivan, Çevre, ?ehircilik ve ?klim De?i?ikli?i ?l Müdürü Halit Ergin, AK Parti ?l Ba?kan? Bilal Sayg?l? ve MHP ?l Ba?kan? Veysel ?ahin de kat?ld?.