Bakan Ersoy, Pergamon Antik Kenti Tan?t?m Toplant?s?'na kat?ld?. Ersoy, toplant?daki konu?mas?nda 'Gelece?e Miras Bergama Projesi'nin ayr?nt?lar?n? anlatt?. 2019 y?l?nda Türkiye'de 'Arkeolojik Kaz?lar?n 12 Aya Yay?lmas?' projelerini ba?latt?klar?n? belirten Ersoy, "2023 sonu itibar?yla 133 kaz? alan?nda hayat geçirilmi? olan bu uygulamada çok ciddi kazan?mlar elde etti?imizi ve 2024'te 144 kaz? alan?nda bu uygulamay? sürdürece?imizi daha önce belirtmi?tim. Sizlerin arac?l???yla bu sözü yerine getirdi?imizi ve bugün 144 kaz? çal??mas?n?n 12 ay esas?na göre yürütüldü?ünü ifade etmek isterim. Söz verdi?imiz gibi 'Gelece?e Miras' projemiz kapsam?nda, yabanc? kaz? çal??malar?n?n ba??na Türk bilim insanlar?ndan birer 'koordinatör' görevlendirme i?lemlerini de tamamlad?k. Böylece Türk arkeoloji tarihinde, 163 y?l sonra yeni ve milli bir sayfa açt?k" dedi.
'SONUÇ ALMA SÜRELER?N? MÜMKÜN OLDU?UNCA KISALTIYORUZ'
Arkeolojik kaz?lar?n hem bütçelerini hem de lojistiklerini daha önce görülmemi? oranlarda artt?rarak kapsamlar?n? geni?lettiklerini belirten Ersoy, "Sonuç alma sürelerini mümkün oldu?unca k?salt?yoruz. Sözün özü; Türk arkeolojisinde 60 y?lda yap?lanlara e?de?er i?i, 4 y?lda yapma hedefimize ula?mak için bütün imkanlar? seferber ediyoruz ki ba?ta antik kentlerimiz olmak üzere sahip oldu?umuz kültür varl?klar? en k?sa sürede gün yüzüne ç?kar?ls?n, aya?a kald?r?ls?n ve ülkemiz için bir katma de?ere dönü?sün. Bergama, söz konusu bu antik kentlerimizden biri" diye konu?tu.
'TÜRK-?SLAM DÖNEMLER? ?Ç?N DE BÜYÜK ÖNEM TA?IMAKTADIR'
Pergamon Antik Kenti'yle ilgili bilgi veren Ersoy, "Anadolu'daki en güçlü krall?k olan Pergamon Krall???'n?n ba?kenti olan Bergama, içerisinde 5 adet Gymnasium yap?s? bulunduran antik dünyan?n en önemli e?itim merkeziydi. Büyük Bergama Gymnasiumu, 500 y?ll?k köklü bir okul olarak an?lmaktad?r. Roma döneminde ise Asya Eyaleti ba?kenti olan Bergama, döneminin en önemli sa?l?k merkezlerinden Asklepeion'a da ev sahipli?i yapm??t?r. Bergama, Helenistik ve Roma dönemlerinin yan? s?ra Do?u Roma ile Türk-?slam dönemleri için de büyük önem ta??maktad?r. Osmanl? kent mimarisinin bütün önemli ö?elerini burada bir arada bulmak mümkündür. Zaten söz konusu 4 medeniyete ait katmanlar? bar?nd?rmas? sebebiyle bu antik kent, 2014 y?l?nda, 'Bergama Çok Katmanl? Kültürel Peyzaj Alan?' olarak UNESCO Dünya Miras Listesi'ne dahil edilmi?tir" dedi.
'BERGAMA'NIN YÜZDE 60'I KAZILMI? DURUMDADIR'
Bergama'da 146 y?l önce ba?layan kaz? çal??malar?nda dönem dönem farkl? yabanc? bilim insanlar? görev alm?? oldu?una dikkati çeken Ersoy, "1957 y?l?ndan bu yana çal??malar, Alman bilim heyetlerince yürütülmektedir. Bütün bu süreç neticesinde, Asklepion dahil olmak üzere Bergama'n?n yüzde 60'? kaz?lm?? durumdad?r. ?imdi bu istisnai antik kentimizi 'Kaz?lar?n 12 Aya Yay?lmas?' uygulamam?za dahil ediyoruz. Bergama, an?tsal mimarisiyle Helenistik dönem ?ehir planlamac?l???n?n en iyi örne?idir. Bergamal?lar mimaride büyük yenilikleri hayata geçirmi?ler, heykel sanat?nda kendi ekollerini geli?tirmi?lerdir. Athena Tap?na??, Helenistik dönemin Anadolu'daki en karakteristik örneklerinden olan tiyatrosu, kütüphanesi, Zeus ve Dionysos tap?naklar?, Agora ve Gymnasium gibi yap?lar? dönem mimarisinin en seçkin örnekleridir. ??te böylesi özel bir antik kent olan Bergama'da, 'Gelece?e Miras Bergama' projesini hayata geçiriyoruz. Bakanl?k olarak Bergama Akropolü'nde, kuzey sur duvarlar? restorasyonu 1. etap çal??malar?n? 2015-2017 y?llar? aras?nda tamamlam??t?k."
'T?YATRODA, BETON ?LE YAPILAN TAMAMLAMALAR SÖKÜLECEK'
Proje kapsam?nda 2'nci etap çal??malar?n? ba?latt?klar?n? duyuran Ersoy, "Helenistik Dönem tiyatro teras?nda bulunan ve tiyatro ile M.Ö. 2. yüzy?lda tasarlanan Dionysos Tap?na??, Roma döneminde tadilata u?ram?? ve Do?u Roma döneminde kiliseye çevrilmi?tir. Proje ile bu yap?y? aya?a kald?raca??z. Bergama'n?n en önemli yap?lar?ndan Zeus Suna??'na yönelik olarak, arazide korunan mimari bloklar?n orijinal yerlerine yerle?tirilmesi ve k?smi tamamlama çal??malar?n? gerçekle?tirece?iz. Tiyatroda, geçmi? y?llarda beton ile yap?lan tamamlamalar sökülerek orijinalindeki ayn? tür ta?larla yeni tamamlamalar yap?lacak. Böylece tiyatroyu hem orijinal görünümüne kavu?turmu? hem de sa?lamla?t?rm?? olaca??z. Akropoldeki gezi güzergah?nda yer alan mevcut travers dö?emelerini iyile?tirece?iz. Ayr?ca antik yap?lara ili?kin bilgilendirme ve yönlendirme levhalar?n? da yenileyerek, sunulan bilgilerle alan? anla??l?r k?laca??z" diye konu?tu.
'BERGAMA AMF?T?YATROSU, YÜKSEK TUR?ZM POTANS?YEL?NE SAH?P'
Ersoy, ?öyle devam etti:
"K?z?lavlu'daki ana yap? ile Kuzey Kule'deki restorasyon çal??malar? bakanl???m?zca 2013-2018 y?llar? aras?nda tamamlanm??t?. K?z?lavlu Çevre Düzenleme Projeleri, ilgili Koruma Bölge Kurulu'nca 2020'de onayland?. Projenin uygulamas?na h?zl?ca ba?layaca??z. K?z?lavlu'nun güneydo?usunda yer alan ve daha önceki y?llarda ortaya ç?kar?lan büyük boyutlu, önemli bir k?sm? mozaiklerle süslü odalara sahip olan yap?n?n kaz?s?n? yapaca??z. Bu yap?n?n ve etraf?ndaki an?tsal yap?lar?n aç??a ç?kar?lmas?n?n ard?ndan koruma çal??malar? yaparak alan?n üstünü bir çat? ile örtece?iz. Antik dönemin en ünlü ?ifa merkezi olan Asklepion'u ve sütunlu caddesini daha görünür hale getirebilmek için restorasyon ve uygulama projelerini hayata geçirece?iz. Bergama Amfitiyatrosu, Anadolu'daki en iyi korunmu? örneklerden ve Roma mimarisinin bir simgesi olarak yüksek turizm potansiyeline sahip. Bu alan? da konservasyon ve çevre düzenleme projesi ile turizme kazand?raca??z. Bergama Arkeoloji Müzesi, bina onar?m?, te?hir ve tanzimi için de ayr?ca bir bütçe ay?rd?k. Buradaki çal??malara da hemen ba?lamay? planl?yoruz. 2024 y?l?nda öncelikle Akropol ve Asklepion alanlar?nda gece ayd?nlatma çal??malar? yapaca??z. Bütüncül bir çevre düzenleme projesi ile de tüm Pergamon antik kentinin gece ayd?nlatma çal??malar?n? tamamlayarak ören yerini gece ziyaretine açaca??z."
Projelere yo?unla?t?klar?n? vurgulayan Ersoy, "Halihaz?rda ba?layan uygulamalar?n yan?nda sözünü etti?im bu projeleri de son derece yo?un bir mesai harcayarak tamamlayaca??z. Neticede Bergama Antik Kenti'nin, ulusal ve uluslararas? kültür-turizm vitrininde hak etti?i öncelikli yeri almas?n? sa?layaca??z. Bu süreç için öngördü?ümüz bütçe ise 1 milyar TL'dir" dedi