Manisa'daki evinde 2017 y?l?nda t?kanan lavaboyu açmak isteyen ?brahim Kösem (37), kimyasal tozun kaynar suyla temas etmesi s?ras?nda olu?an tepkime sonucu yaraland?.
Yüzünde kimyasal yan?klar olu?an Kösem, sa? gözünü yitirdi. Sol gözünde ise görme yetisi büyük ölçüde kaybolan Kösem'e Ege Üniversitesi (EÜ) T?p Fakültesi Hastanesinde kornea nakli uyguland?. Kimyasal yan?k sonras? gözündeki limbal kök hücrelerin kaybolmas? nedeniyle nakil operasyonuna ra?men sonuç al?namad?.
?brahim Kösem'in görme yetisini yeniden kazanmas? için Ege Üniversitesi Teknopark?'nda TÜB?TAK deste?iyle kurulan Limbustem ?irketi taraf?ndan geli?tirilen yeni bir tedavi yöntemi uyguland?.
?irket ortaklar? EÜ Göz Hastal?klar? Ana Bilim Dal? Ö?retim Üyesi Doç. Dr. Özlem Barut Selver ve Biyomühendis Dr. Mehmet Gürdal, üniversite bünyesinde kurulan Oküler Yüzey Ara?t?rma Laboratuvar?'nda yürüttükleri çal??ma sonucu hastan?n babas?n?n gözünden al?nan dokuyla limbal kök hücre geli?tirdi.
Kök hücrenin hastan?n gözüne nakledilmesi sonras? kornea nakli uygulanan hasta, y?llar sonra görme yetisini yeniden kazand? ve 3 ay önce do?an evlad?n? ilk kez görmenin sevincini ya?ad?.
Kültüre edilmi? hücrelerle tedavi
Doç. Dr. Özlem Barut Selver, hastan?n sol gözünü kurtarmak için 2017 y?l?ndan itibaren hem cerrahi hem t?bbi pek çok tedavi uygulad?klar?n? fakat kök hücre yetmezli?ini gideremedikleri için istenen seviyeye ula?amad?klar?n? belirtti.
Hastan?n iki gözünde de kök hücre kalmad??? için babadan kök hücre al?nd???n? belirten Selver, "Babas?ndan çok küçük bir doku al?p laboratuvarda yakla??k 10 gün süresince büyüttük ve göze naklederek bu kök hücreleri yerine koymu? olduk. Bundan 4,5 ay sonra kök hücrelerin yerle?ti?inden emin olarak kornea naklini gerçekle?tirdik. Böylece kornea dokusunu da yeniledik. Hem kök hücreleri hem korneas? yenilenmi? oldu?u için hastam?z ?u anda tekrar kendi hayat?n? idare edebilecek bir görme seviyesine ula?m?? durumda." dedi.
?brahim Kösem'in Türkiye'de ilk kez uygulanan bir tedavi yöntemiyle görme yetisini kazand???na dikkati çeken Selver, geli?tirdikleri yöntemin ba?ar?l? olmas?n?n da memnuniyetini ya?ad?klar?n? kaydetti.
Doç. Dr. Selver, ?unlar? söyledi:
"Uygulad???m?z tedavi, Türkiye'de ilk kez allojenik kaynakl? yani ba?kas?ndan al?nm?? limbal dokunun laboratuvar ?artlar?nda kültüre edilerek, büyütülerek hastan?n gözüne nakledilmesi i?lemidir. ?brahim'in yeniden görmesinin mutlulu?unu tarif etmek çok kolay de?il. ?brahim, çok uzun zamand?r zaten bizim hastam?z, bu uzun ve yorucu hastal?k sürecinde hastayla duygusal ba?lar da geli?tiriyorsunuz. ?brahim’in bebe?ini o görmeden önce bizler görüp sevdik. Onun tekrar görebilmesi için o kadar uzun dönemli bir emek verdik ki. Onu mutlu görmek bizi mutlu ediyor."
Türkiye'de limbal kök hücre yetmezli?i bulunan 40-45 bin civar?nda hasta oldu?unun tahmin edildi?ini, buna her y?l kimyasal yaralanmalar sonucu 300-400 ki?inin daha eklendi?ini dü?ündüklerini belirten Selver, bu hastalar için kültüre edilmi? hücrelerle tedavi imkan?n?n art?k Türkiye'de de bulundu?unu söyledi.
Selver, bu tip zorlu göz yüzey hastal?klar? için Limbustem ve Ege Üniversitesi T?p Fakültesi Ba?hekimli?i i?birli?iyle Oküler Yüzey Ara?t?rma Laboratuvar?'nda ara?t?rma ve tedavi çal??malar?na devam ettiklerini sözlerine ekledi.
"Mucizeyi ya?ad?m"
?brahim Kösem ise 2017'den bu yana süren tedavi sürecinde görme umudunu hiç yitirmedi?ini belirterek, "Üç ay önce bir evlad?m dünyaya geldi. Gözüm aç?ld???nda mucizeyi ya?ad?m. Evlad?m?, e?imi ve ailemi görme ?ans?na sahip oldum. Bu benim için hayat?m?n en önemli noktalar?ndan bir tanesiydi. Özlem hocam ve ekibi sayesinde tekrar görmenin mutlulu?unu ya??yorum. Karanl?k günler sona erdi. Umar?m ihtiyac? bulunan herkes bu ileri tedavi ?ans?na ula?abilir ve tekrar görebilir." diye konu?tu.
Konuyla ilgili aç?klama yapan Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak ise T?p Fakültesi Hastanesi bünyesindeki kliniklerde çok say?da nadir hastal??a ili?kin sa?l?k hizmeti verildi?ini, geli?tirilen tedavi yöntemlerinin uluslararas? alanda da ilgi gördü?ünü söyledi.
Göz Hastal?klar? Ana Bilim Dal?nda görevli akademisyenlerin de teknopark bünyesinde kurduklar? ?irket bünyesinde "ki?iselle?tirilmi? limbal kök hücre tedavi ürünü" geli?tirerek ticarile?tirdi?ini belirten Budak, bu yöntemin vatanda?lar?n hizmetine sunulmaya ba?lanmas?n?n gurur veren bir netice oldu?unu dile getirdi.