Kültür ve Turizm Bakanl???'nca Türk Tarih Kurumu ve ?zmir Büyük?ehir Belediyesi deste?iyle Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Ö?retim Üyesi Doç. Dr. Sinan Mimaro?lu ba?kanl???nda yürütülen ?zmir'in Selçuk ilçesi Ayasuluk Tepesi'ndeki Saint Jean Kilisesi kaz?lar?nda, 6 yeni insan iskeleti bulundu. Kilisenin farkl? noktalar?nda daha önce bulunan 6 iskelet ile beraber bölgede tespit edilen iskelet say?s? 12'ye yükseldi.
'KUTSAL YAPININ ETRAFINA GÖMÜLMEK B?R AYRICALIK'
Kaz? Ba?kan? Doç. Dr. Sinan Mimaro?lu, "Kilisenin kuzey giri?indeki alanlarda bulunan iskeletler, son Bizans dönemine ait. Kilisenin civar?nda gömü yap?lmas?, Hristiyanl?kta çok do?al olan bir uygulama. Kutsal yap?n?n etraf?na gömülmek, bir ayr?cal?k olarak görülüyor. Burada üst üste gömülmü? yo?un miktarda iskeletle kar??la?t?k. Geçen sene yapt???m?z çal??malar ilk verileri olu?turmu?tu. Bu y?l yine ayn? alandan ancak daha alt kotta gömülerin devam etti?ini gördük. Üst üste yo?un olarak gömülmü? 6 birey var. Bu bireylerden ya? ve cinsiyetler ortaya ç?kart?lacak ve genetik ara?t?rmalar? da dönem içinde devam edecek. Ekip üyelerimizde yer alan antropolog ve genetikçiler taraf?ndan bu iskeletlerin DNA's? inceleniyor. Kökenleri konusunda veriler, elimize geçmeye devam ettikçe önemli sonuçlar elde edece?imizi dü?ünüyorum" dedi.
'HR?ST?YANLAR ?Ç?N HAC MERKEZ? KONUMUNDADIR'
Arkeolojik kaz?lar?n devam etti?i bölgenin yap?s?na ili?kin bilgi veren Doç. Dr. Mimaro?lu, "Tunç Ça??'ndan itibaren Osmanl? Dönemi'ne kadar çok az kesintiyle yerle?im görmü? bir alandan bahsediyoruz. Günümüzde ayakta kalan yap?lar aras?nda en önemlisi, Aziz Yuhanna'n?n mezar?n?n bulundu?u kilisedir. Buras? Hristiyanlar için bir hac merkezi konumundad?r. Ayasuluk Kalesi ise Bizans Dönemi'nde in?a edilmi?, Ayd?no?ullar? Beyli?i döneminde yap?lan tamir ve eklentilerle günümüze ula?m??t?r. Erken dönemlerdeki yerle?im ?emas?na bakt???m?zda, buras?n?n Hitit Dönemi'nde Apasa ile e?le?tirildi?ini görüyoruz. Veriler bununla ilgili gün geçtikçe art?yor. Dolay?s?yla ilk Tunç ve son Tunç ça?lar?nda burada bir yerle?im oldu?unu biliyoruz. Geç Roma döneminden itibaren Hristiyanl???n yay?lmas?yla bölge çok önemli bir merkez haline gelmi?tir" diye konu?tu.
'AYASOFYA ?LE ÇA?DA?, ANITSAL B?R YAPI ?N?A ED?L?YOR'
Kilisenin dini anlam?n?n yo?un oldu?una dikkat çeken Doç. Dr. Mimaro?lu, "Hazreti Meryem ile Aziz Yuhanna'n?n Efes'e geldi?ine inan?l?yor. Dolay?s?yla Aziz Yuhanna, burada ya??yor, ?ncil'i burada yaz?yor ve burada ölüyor. Theodosius döneminde burada bir bazilikal mezar yap?s? oldu?u biliniyor. M.S. 6'nc? yüzy?lda ise Ayasofya ile ça?da?, an?tsal bir yap? in?a ediliyor. Dönemi bak?m?ndan bir imparatorluk yap?s?n? ifade ediyor. Ayasofya ile ça?da? olmas? ve kullan?lan malzemelerin iyi olmas?, bize buran?n önemini gösteriyor. Buras? asl?nda çok önemli bir azizin mezar?n?n oldu?u yer" ifadelerini kulland?.
'TOPRAK ALTINDA JEORADAR ?LE ?K? KATLI YAPI TESP?T ED?LD?'
Kaz? çal??malar?n?n 1922 y?l?nda ba?lad???n? söyleyen Doç. Dr. Mimaro?lu, "Aral?klarla 100 y?l?n? doldurmu? bir kaz?y?z. Buradaki kaz? çal??malar?nda belli ba?l? sorulara yönelik amaçlar?m?z vard?. Bunlar?n ilki, kilisenin kuzeyindeki mekanlara yönelikti. Bu alanda jeoradar çal??mas? yapt?k ve toprak alt?nda 2 katl? bir yap?n?n oldu?unu tespit ettik. Kiliseyle ba?lant?l? olarak kuzeyindeki mekanlar?n, burada yap?lan ritüele ait, ?u ana kadar bilinmemi? verileri ortaya ç?karaca??n? dü?ünüyorum" dedi.
'K?L?SEN?N ?LK ?N?ASINA YÖNEL?K SONUÇLAR BEKLEN?YOR'
Bir di?er kaz? çal??mas?n?n kilisenin içinde yer ald???n? ifade eden Doç. Dr. Mimaro?lu, "Kilisenin ilk in?as?na yönelik bir çal??ma gerçekle?iyor. Burada bir sondaj çal??mam?z oldu. Kilisenin oturdu?u zemine yönelik ?u ana kadar bir ara?t?rma yap?lmam??t?. Elde etti?imiz veriler de?erlendiriliyor. Bu verilere göre, kilisenin ?u ana kadar bilinmeyen ilk in?as?na dair önemli sonuçlar elde edilece?ini dü?ünüyoruz" diye konu?tu.