?lk toplant?s?n? 11 Aral?k'ta, ikinci toplant?s?n? 18 Aral?k'ta Çal??ma ve Sosyal Güvenlik Bakanl???'nda yapan Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nda, taraflar müzakerelerini sürdürürken nihai karar?n bu hafta aç?klanmas? bekleniyor.
Do?rudan 7 milyona yak?n çal??an?, dolayl? olarak ise tüm vatanda?lar? ilgilendiren yeni asgari ücret rakam?n?n belirlemesine yönelik süreçte i?veren taraf?n? Türkiye ??veren Sendikalar? Konfederasyonu (T?SK), i?çi taraf?n? ise en fazla üyeye sahip konfederasyon oldu?u için TÜRK-?? temsil ediyor.
Ayr?ca komisyonda ilk kez 4 i?çi temsilcisi de bulunuyor. ??çilerden biri Çorum’dan enerji i?çisi, bir ki?i Cankurtaran’dan karayolu i?çisi, bir ki?i AVM i?çisi, bir ki?i ise Adana’dan sa?l?k i?çisi olarak komisyonda bulunuyor.
?kinci toplant?n?n da ard?ndan asgari ücret için bir rakam aç?klanmazken bu y?l ilk kez asgari ücret tespit komisyonu toplant?lar?na kat?lan i?çiler dikkat çeken aç?klamalarda bulundu.
??Ç?LERDEN ÇARICI AÇIKLAMALAR
Komisyon toplant?lar?na kat?lan Adana ?ehir Hastanesi'nde temizlik i?çisi olarak çal??an Hatice Akgedik ve karayollar?nda 9 y?ld?r ta?eron olarak çal??an Durmu? Öztürk ikinci asgari ücret görü?mesinden sonra sorular? yan?tlad?.
Öztürk toplant? sonras?nda yapt??? aç?klamada "Bizim çocuklar?m?z da var. ?ster istemez bizim çocuklar?m?z da meyve yemek istiyor. Bizim çocuklar?m?z da peynir yemek istiyor. Bunlar? yiyemiyor. Geli?imleri zay?f oluyor. Biz neden ya?am ?artlar?na uygun ya?am?yoruz? Çocuklar?m?z okula gidiyor, 10 lira para istiyor veremiyoruz. Bundan daha önce çocuklar?n Ö?retmenler Günü vard?. O?lum geldi dedi ki; 'Baba, Ö?retmenler Günü kutlayaca??z. Bana 10 lira para verir misin' dedi. Ben de dedim ki; 'O?lum 10 lira param yok', 'Herkes Ö?retmenler Günü'nü kutlayacak, bizde neden para olmuyor' dedi. ?öyle dü?ündüm, o ak?am da sabaha kadar da uyuyamad?m. Bir yerlerden, çocu?uma 10 lira verebilmek için borç ald?m" ifadelerine yer vermi?ti.
Asgari ücret tespit komisyonunda kad?n i?çileri temsil eden Hatice Akgedik ise ?unlar? söylemi?ti:
"??çiler beslenemiyor. En az?ndan pazara gitti?imiz zaman temel ihtiyaçlar?m?z? almak zorunday?z ama alam?yoruz. Yar?s?n? al?yoruz, yar?s?n? alam?yoruz. Bir markete gitti?imiz zaman temel ihtiyaçlar?m?z? alam?yoruz. Asgari ücretli insanlar gerçekten zor durumda.
Al?m gücümüz bitti. ?nan?n ben bunu say?n i?verenlerime de ba?kanlar?ma da bakanlar?ma da söyledim ilk toplant?da. Al?m gücü bitti insanlar?n. 'Semt pazarlar?nda insanlar yerlerden çürük meyve toplay?p evlerine götürmek için nas?l mücadele ettiklerini bir görün' dedim."
A?AR: RAKAM TELAFUZ ED?LMED?
Geçen hafta gerçekle?en ikinci toplant?n?n ard?ndan aç?klama yapan Türk-?? Genel Ba?kan Yard?mc?s? Ramazan A?ar ise topland?da rakam konu?ulmad???n? belirterek ?unlar? söylemi?ti:
"Rakam belli olmad???ndan dolay? bir ?ey söyleme imkan?m?z yok. Geçim ?artlar? belli. Asgari ücretle çal??an insanlar?n geçinemedi?i belli. Bilhassa büyük?ehirlerde 10 bin TL'den a?a??ya ev kiras? yok. Bunlar? iyi de?erlendirmek laz?m. Bu insanlar?n al?m gücünü dü?ünerek hareket etmek gerekir.
Bu hafta içi tekrar bir araya gelerek bu i?in sona erdirilmesini istiyoruz. Asgari ücretin insan?m?z? mutlu edecek bir ?ekilde sonuçlanmas?n? biliyoruz.
??veren taraf?ndan ya da hükümet taraf?ndan rakam gelecek ki biz de 'evet' ya da 'hay?r' diyelim."
MOODY'S DE DEVREYE G?RD?
Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nda görü?meler sürerken Türkiye'nin kredi notunda ve görünümünde bir art??a gitmeyen kredi derecelendirme kurulu?u Moody's, bunun nedenlerini aç?klarken gündemdeki asgari ücret zamm?na dair dikkat çeken bir uyar?da bulundu.
Uluslararas? kredi derecelendirme kurulu?u Moody's taraf?ndan aç?klanan Türkiye raporunda asgari ücrete ili?kin "Yak?n vadeli temel risk, talep yönlü enflasyon bask?lar?n? daha da art?rabilecek a??r? ücret art??lar?. Di?er ücretler için de gösterge olan asgari ücret, her y?l ocak ay?nda art?r?l?yor" ifadelerine yer verildi.
'AÇLIK SINIRI ALTINDA PAZARLI?A KAPALIYIZ'
Asgari ücret pazarl???nda taraflardan henüz bir rakam duyulmasa da i?çi taraf? açl?k s?n?r?n?n alt?nda bir rakam?n pazarl?k konusu olmayaca??n? belirtti. Açl?k s?n?r? kas?m ay? itibariyle 14 bin 500 TL seviyesinde bulunuyor.
Öte yandan i?çi ve i?veren taraf? asgari ücretteki görü? farkl?l???na ra?men vergi indirimi konusunda mutab?k. Her iki taraf, ücretler üzerindeki vergilerin kademeli olarak azalt?lmas?nda hemfikir.
Merkez Bankas?'n?n (TCMB) enflasyon tahminlerinin tutmas? durumunda açl?k s?n?r? Temmuz 2024'te 18 bin 500 TL'yi, Aral?k 2024'te ise 21 bin TL'yi a?acak.
TCMB 2024 sonunda resmi enflasyonun yüzde 36 olmas?n? bekliyor. Asgari ücrete tek zam olmas? durumunda y?l sonuna kadar asgari ücrette en az yüzde 36'l?k kay?p olacak.
YÖNETMEL?KTE "ASGAR? ÜCRETE TEK ZAM" YAZIYOR MU?
Hükümet, yüksek enflasyonun faturas?n? çal??anlara kesmekte ve 2024'te asgari ücrete tek zam yapmakta kararl? görünüyor.
Çal??ma ve Sosyal Güvenlik Bakan? Vedat I??khan, asgari ücret zamm?yla ilgili yapt??? aç?klamada "Tek zam olacak, çünkü yönetmeli?imizde de öyle" dedi.
Cumhurba?kan? Tayyip Erdo?an da asgari ücrete ili?kin yapt??? aç?klamada "Asgari ücret art??? y?l içinde bir kezdir. Bir kez verilecek zamla bu i? biter" demi?ti.
Ancak mevzuatta y?lda tek zam yap?lmas?na dair herhangi bir ibare bulunmuyor. Yürürlükte olan Asgari Ücret Yönetmeli?i'nin yedinci maddesinde "Ücret en geç iki y?lda bir olmak üzere belirlenir" ifadesi yer al?yor. Bu madde, asgari ücrete y?lda birden fazla zam yap?lmas? önünde yasal hiçbir engel olmad???n? gösteriyor.
ASGAR? ÜCRET NE KADAR?
Asgari ücret, bir i?çi için ayl?k brüt 13 bin 414 lira 50 kuru?, vergiler ve kesintiler dü?tü?ünde net 11 bin 402 lira 32 kuru? olarak uygulan?yor.
Asgari ücretin i?verene toplam maliyeti, bir i?çi için 15 bin 762 lira 4 kuru?. Bunun 13 bin 414 lira 50 kuru?unu brüt asgari ücret, 2 bin 79 lira 25 kuru?unu sosyal güvenlik primi, 268 lira 29 kuru?unu i?veren i?sizlik sigorta primi olu?turuyor.
ZAM ORANLARINA GÖRE YEN? ASGAR? ÜCRETLER
2024 y?l? asgari ücreti için birbirinden farkl? beklentiler olu?tu. Asgari ücrete en dü?ük yüzde 25, en yüksek ise yüzde 55 zam yap?lma ihtimali üzerinde duruluyor.