Almanya’n?n sömürgecilik döneminde bugünkü Nijerya’dan çal?nan tarihi Benin bronz heykellerini iade etmesinden sonra Bergama Zeus Suna?? da gündeme geldi. ?ade önerisi Berlin Eyaleti Çe?itlilik ve Ayr?mc?l?kla Mücadeleden sorumlu Müste?ar Saraya Gomis’ten geldi.
Hürriyet’in Alman bas?n?na dayand?rd??? habere göre; Müste?ar Gomis, Bergama Suna??’n?n yan? s?ra M?s?r’dan getirilen Nefertiti büstünün de ait olduklar? ülkelere iade edilmesi gerekti?ini belirtti ve “Ayr?mc?l?k kar??t? bir bak?? aç?s?yla ?unu söylemek gerekir; Dünyan?n di?er bölgelerinden gelen tüm kültürel ürünler bize ait de?il, burada yasad??? olarak bulunuyorlar” dedi.
Bergama Zeus Suna??, günümüzde Bergama olarak an?lan antik Pergamon ?ehrinde Pergamon Krall???’n? yöneten Attalos hanedan? taraf?ndan M.Ö. 2. yüzy?lda yapt?r?lm?? an?tsal, dinsel bir yap?. Bu görkemli yap?n?n kal?nt?lar?, 1870’li y?llarda Alman mühendisi Carl Humann taraf?ndan, o zaman?n Prusya’s?na götürüldü. Günümüzde ise Berlin’de bulunan Pergamon (Bergama) Müzesi’nde sergileniyor.
‘OSMANLI’ BAHANES?
Gomis'in bu aç?klar? ülkede tepki ile kar??lan?rken, Almanya eserin ülkeden ç?k???na ili?kin olarak Osmanl? ve Alman ?mparatorluklar? aras?nda 1878 tarihinde yap?ld??? iddia edilen bir anla?may? öne sürüyor. Anla?ma da Osmanl? ?mparatorlu?u’nun 1874’te kabul etti?i Asâr? Atîka Nizamnamesi’ne dayan?yor. Nizamnamede, yap?lacak kaz? çal??malar? sonras?nda bulunan eserlerin 3’te birinin kaz? çal??mas?n? yapan ülkeye, 3’te birinin devlete ve 3’te birinin arazi sahibine devredildi?i belirtiliyor.
‘NEFERT?T? DE GER? VER?LS?N’
Gomis, M?s?r’dan getirilen Nefertiti büstünün de iade edilmesi gerekti?ini belirtti. Firavun Amenophis’in e?inin M.Ö. 1340 civar?nda yap?lm?? büstü, Prusya Kültür Miras? Vakf?’na ait olan Berlin’deki Neues Museum’da (Yeni Müze) sergileniyor.