TTKD Bilim Dan??man? Dr. Erol Kesici, Türkiye'de göllerin ya?ad??? sorunlara dikkat çekmek amac?yla ?stanbul'da 17 Eylül'de 'Göllerimiz Kurumas?n, Bir Damla da Siz olun' ba?l?kl? toplant? düzenlenece?ini aç?klad?. Türkiye’deki göllerin neredeyse hepsinin ?iddetli hasta oldu?unu söyleyen Dr. Erol Kesici, “Sorunlar? oldukça a??r durumda, su seviyeleri, yüzey alanlar?, kirlilik, oksijensizlik, adeta tükenmi? durumdalar. Günümüzden milyonlarca y?l önce olu?an birçok do?al gölümüz ne yaz?k ki, son 60 y?l içinde ve bilhassa son y?llarda temel sorunlar? ötelendi?inden, a??r? ?ekilde kurumalar meydana gelmi?tir. Bu bak?mdan ülkemizdeki irili ufakl? 240'a yak?n gölün neredeyse 186's? kurumu?, geri kalanlar? ise göl olma özelli?ini tamamen kaybetmektedir. Sadece birkaç gölümüz tuzlu olu?lar? ve bölgesel konumlar? nedeniyle ya?ama mücadelesi vermektedir" diye konu?tu.
'GÖL, D?YE B?R ?EY KALMADI MEMLEKETTE'
?iddetli kurakl?k ve kirlili?in son y?llarda etkisini daha da gösterdi?ini belirten Dr. Kesici, "Hakikaten göl, diye bir ?ey kalmad? memlekette. Hepsi a??r? su kaybetti ve kaybetmeye devam ediyor. Bu, biyoçe?itlili?in yok olmas?na neden oluyor. Göllerde dip çamurlar? ve kimyasal at?klar alabildi?ince fazlala?t??? için suyu azalan göller bu kirlili?i art?k tolere edemiyor. Bal?k popülasyonunun giderek azalmas?yla göllerde makro ve mikro su bitkilerinin a??r? art??? batakl?kla?ma, farkl? istilac? türlerin göl havzas?na göç etmeleri ve buna ba?l? olarak tüm sulak alanlar?m?zda artan buharla?mayla kuruma süreci çok h?zl? ?ekilde devam ediyor" ifadelerini kulland?.
'?KL?MSEL KURAKLI?IN NEDEN?'
Bilimsel olarak hidrolojik kurakl???n iklimsel kurakl??a neden oldu?una i?aret eden Dr. Erol Kesici, "O da tar?msal ve sosyal kurakl???n artmas?na neden olur. Suya, g?daya ula??m daha da zorla?aca?? için kirli sular çe?itli hastal?klara neden olabilmekte, tar?msal ürünlerde verimlilik dü?mektedir. Bu aç?dan ya?anan susuzlu?un nedeni, kesinlikle iklim krizi de?ildir. ?klimi krize sokan yer alt?, yer üstü kaynaklar?m?z?n kurumas?d?r. Suyumuz ne kadar bolsa ormanlar?m?zla birlikte ya???lar da o kadar çok olacakt?r. Kuruman?n nedeni de insand?r. Elmas?z, domatessiz, avokadosuz, s???r etsiz ya?ayabiliriz ama asla susuz ya?ayamay?z. Suyun yerine bugüne kadar hiçbir ?eyin konulamayaca?? bilinmektedir" dedi.
VAH?? TARIMSAL SULAMA SONA ERMEL?
Çözüm için su seviyelerinin korunmas? için öncelikle tar?msal sulamada kullan?lan suyun yüzde 60 oran?nda azalt?lmas?, vah?i tar?msal sulaman?n sona erdirilmesi gerekti?ini belirten Dr. Kesici, "?kincisi göllerin mutlaka dip çamurlar?n?n temizli?i yap?lmal?, a??r metal ve di?er pisliklerden ar?nd?r?lmal?d?r. Yer alt? sular? çok önemli, kesinlikle sondajlara izin verilmemeli. Kentlerin iklimine göre bitki dokusu ve tar?msal üretimler günün bilimsel ko?ullar?na göre düzenlenmeli. Türkiye'de ?u an iyi denilebilecek, parmakla gösterebilece?imiz bir tane dahi gölümüz yok" diye konu?tu.
KURUYAN VE TEHD?T ALTINDAK? GÖLLER
Dr. Erol Kesici, Türkiye'de kurumu? ve tehdit alt?ndaki göllerle ilgili tespit edebildiklerini ?öyle s?ralad?:
“Çanakkale'de Demirci, Tuz, Hoyrat gölleri, Edirne'de Harmanl?, Teke, Karagöl, S???rc?k, Pamuklu gölleri kurudu, Gala ve Gölbaba kurumak üzere. Tekirda?'da Tuzla Gölü çok ?iddetli sorunlarla kar?? kar??ya, kurumak üzere. K?r?kkale Sülüklü, Pedina, Tülüce gölleri kurudu. Kocagöl ve Saka kurumak üzere. ?stanbul'da Terkoz, Büyükçekmece, Küçükçekmece kirlilik tehdidi alt?nda, yap?sal de?i?ime u?rad?. Bal?kesir'de Büyükgöl, Manyas ve Uzungöl ?iddetli kirlilik ve kuruma tehdidi ya??yor. Bursa'da Dalyan, Arapçiftli?i, Uluabat, Zirvetepe, ?znik gölleri kurumakta ve a??r? kirli. Bilecik'te Çerke?li Gölü kurudu. Sapanca, Ta?k?s???, Teke, Küçük Akgöl, Büyük Akgöl, Kocagöl büyük k?s?mlar? kurudu ve tehdit alt?nda. Bolu'da Efteni, Sülüklü, Çubuk, Sünnet, Kara Murat, Gölcük, Abant, Kocagöl, Re?adiye, Keçi gölleri çok ?iddetli kurakl?k ve a??r? kirlilik ya??yor. Ankara'da Bala, Tol, Haymana, Çöl, Samsam ve Sazl?göl gölleri kurudu. Eymir, Mogan, Karagöl gölleri kuruyor. Çorum'da Sülüklü, Sinop'ta Sar?kum Gölü kuruma tehlikesi ya??yor. Zonguldak'ta Yedigöller Milli Park?'ndaki Serin, Büyük, Kuru, Sazl?, ?nce ve Nazl? gölleri yo?un kirlilik bask?s? alt?nda ve kuruyor. Samsun'da Karakum, Karabo?az, Gernek, Gici, Tatl?göl, Uzungöl, Bal?kl?göl, Ladik Mecik gölleri kuruma tehlikesi ve kirlilik alt?nda. Amasya'da Borabay, Tokat'ta Kaz Gölü kurudu. Samsun Uzungöl, Akmaz, Dumanl?, Karg?l?, Simenit ve Akgöl çok ?iddetli sorunlar ya??yor, kurumakta. Trabzon'da Uzungöl kirlilik ve kuruma tehdidi alt?nda. Erzurum'da Tortum Gölü kuruyor. Kars'ta Akta?, Ç?ld?r, Kuyucak, Ayg?r, Çengilli gölleri kuruyor. ?zmir'de Sazl?göl, Karagöl, ?kizgölü, O?lananas?, Gölcük, Gebekirse, Akgöl gölleri kurudu, Belevi Gölü kurumakta. Manisa'da Gölmarmara tamamen kurudu. Denizli'de Buldan Yayla, Çalt?, Çardak ve Karagöz gölleri kurudu, I??kl? batakl?k oldu. Afyon'da ?ncesu, Karam?k, Eber gölleri kuruyor, Ba?makç?-Ac?göl yüzde 85 kurudu. Konya Akgöl, Ak?ehir, Dipsiz, Meke, Ilg?n, Hotam??, Gavur, Kar?n, Sülüklü, Su?la, Kurugöl, Çavu?cu, Köpek, Bolluk, Karak??la, Tersakan ve Düden gölleri kurudu, Tuz Gölü ?iddetli kuruma tehdidi alt?nda. Bey?ehir Gölü kuruma periyoduna girmi? durumda, Hocal? Gölü özelli?ini kaybetti. Aksaray'da Kaputa?, Akgöl, Bezirci gölleri kurudu. K?r?ehir Seyfe Gölü kurudu. Nev?ehir Ac?göl tehdit alt?nda. Kayseri Sultan Sazl??? yüzde 80 kurudu, Bünyan, Engin ve Palas gölleri kurudu. Sivas Kurugöl, Çiçekyurdu, Hafik, Tödürge gölleri kurudu, Kam??l?, Ayg?r ve Tecer gölleri ?iddetli bask? alt?nda. Van Gölü kirlilik ve kuruma tehdidi alt?nda, son iki y?lda yüzde 30'luk yüzey alan? kayb? olu?tu. Van'da Turna ve Bostaniçi gölleri çok ?iddetli tehlikede. A?r?'da Bal?k Gölü tehdit alt?nda. Ayd?n Bafa Gölü ?iddetli kirlilik bask? alt?nda ve su seviyesi a??r? azald?. Mu?la'da Hocat, Sülüngür, Çobanlar, Ova, Köyce?iz gölleri tehlikede. Antalya'da Elmal? Sülüklü, E?irigöl, Akgöl, Müren, Küçükgöl, Girdev, Gölcük, ?mecik, Keklikcek, Genceli, Manay, Sar?göl kurudu. Burdur Gölü çok ?iddetli tehlikede, su seviyesinin yüzde 40'?ndan fazlas?n? kaybetti. Burdur'da Yaz?r, Karaevli, Yar??l?, Çorak gölleri kurudu, Gölhisar tehlikede, Salda Gölü kirlilik ve yo?un kullan?m bask?s? alt?nda, su seviyesinin yakla??k yüzde 12'sini kaybetti. Isparta Gölcük Gölü'nün su seviyesinde a??r? kay?p var, E?irdir ve Kovada gölleri kuruyor ve tamamen batakl??a dönü?üyor, Kocagöl kurudu. Ni?de Uluk??la, Karagöl ve Çini gölleri kurudu. Mersin Silifke Akgöl ve Karadeniz Gölü kurudu. Adana Seyhan baraj gölü ve Akyatan kuruyor, Karata? Tuzla kurudu. Hatay Amik kurutuldu, Bal?kl?göl kurudu. Gaziantep'te Keller Gölü'nde ?iddetli kurakl?k ya?an?yor. Kahramanmara? Gavur Gölü tehdit alt?nda. Ad?yaman'da ?nekli Göl, Azapl? Göl, Gölba?? tehdit alt?nda. Elaz??'da Hazar Gölü tehdit alt?nda."