?stanbul 8’inci Aile Mahkemesi, ‘Kad?n, evlenmekle kocas?n?n soyad?n? al?r; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapaca?? yaz?l? ba?vuruyla kocas?n?n soyad? önünde önceki soyad?n? da kullanabilir.
Daha önce iki soyad? kullanan kad?n, bu haktan sadece bir soyad? için yararlanabilir’ düzenlemesinin iptali için AYM’ye ba?vurdu.
?stanbul 8’inci Aile Mahkemesi iptal karar?n?, ‘Erke?in do?umla kazand??? soyad?n? ömrü boyunca kullanmas? mümkünken, ayn? hakk?n kad?na tan?nmamas?n?n e?itlik ilkesi ile ba?da?mad???’ gerekçesi ile istedi.
Ba?vuruyu de?erlendiren Yüksek Mahkeme, Medeni Kanun’un 187’inci Maddesi’nde bulunan hükmü iptal etti. Kararda, Anayasa’ya göre kad?n ve erke?in e?it haklara sahip oldu?u, ailenin de ‘e?ler aras?nda e?itli?e dayand???’ ifade edildi.
Kararda, erke?in evlenmeden önceki soyad?n? evlendikten sonra da tek ba??na kullanabildi?i halde, kuralla kad?n?n evlenmeden önceki soyad?n? evlendikten sonra ancak kocas?n?n soyad?n?n önünde kullanabilece?i öngörüldü?ünden kar??la?t?rmaya müsait ?ekilde benzer durumda olan e?ler aras?nda cinsiyet temelinde farkl? muamelenin yap?ld??? ifade edildi.
Nüfus kay?tlar?ndaki kar???kl???n önlenmesi ve soy ba??n?n sa?l?kl? bir ?ekilde tespit edilmesinde kamu yarar? bulundu?u ancak bireylerin kimlik numaralar?n?n bulunmas? ve nüfus hizmetlerinin bili?im teknolojilerinden faydalan?larak sunuldu?una da dikkat çekildi.
Kararda, kad?n?n evlenmeden önceki soyad?n? yarg? yoluna ba?vurarak kullanabildi?i an?msat?larak, ?öyle denildi:
''E?itlik ilkesinde esas olan kad?n?n yarg? yoluna ba?vurmaks?z?n erkek ile e?it haklardan yararlanabilmesidir.
A?HM, AYM ve Yarg?tay kararlar? kad?n?n evlenmeden önceki soyad?n? evlendikten sonra tek ba??na kullanabilmesine s?n?rl? bir imkan tan?m??t?r. Tüm geli?melere ra?men varl??? korunan ve idare makamlar?nca uygulanmaya devam edilen kural nedeniyle kad?n?n herhangi bir külfete katlanmak zorunda kalmaks?z?n evlenmeden önceki soyad?n? tek ba??na kullanabilmesi mümkün olmam??t?r.
Ortak soyad?n?n aile ba?lar?n? koruman?n zorunlu oldu?unun, bu manada e?lerin ortak soyad? ta??mamalar? halinde aile ba?lar?n?n hiçbir ?ekilde korunamayaca??n?n söylenmesi de zordur.
Evlenmeden önceki soyad?n?n, evlendikten sonra da tek ba??na kullan?lmas? ba?lam?nda kad?n ve erkek aras?nda kuralla öngörülen farkl? muamelenin nesnel ve makul bir temele dayanmamas? sebebiyle e?itlik ilkesini ihlal etti?i sonucuna ula??lm??t?r.''
9 AY SONRA YÜRÜRLÜ?E G?RECEK
Anayasa Mahkemesi'nin verdi?i bu karar Resmi Gazete’de yay?mland?. Medeni Kanun’un 187’inci Maddesi’nde bulunan hükmün iptal karar?, Resmi Gazete’de yay?mlanmas?n?n ard?ndan 9 ay sonra yürürlü?e girecek.
Al?nan bu karar ile kad?nlar?n evlendikten sonra yaln?zca bekarl?k soyadlar?n? kullanabilmeleri için dava açmalar?na gerek kalmayacak.