Denizli'de trafik kurallar?n? ihlal gerekçesiyle toplam 5 bin 489 TL idari para cezas? uygulanan bir ki?i, alkolmetreye üflemeyi reddetti?i iddias?yla de iki y?l süreyle ehliyetinin geçici olarak al?nmas? i?lemiyle kar?? kar??ya kald?.
Olay s?ras?nda "arac? kendisinin kullanmad???n?, polis denetiminden kaçan sürücünün ba?kas? oldu?unu, kendisinin arac?n arka koltu?unda oturdu?unu" öne süren ki?i, "MOBESE kay?tlar?n?n incelenmesini ve tan?klar?n dinlenmesini" isteyerek cezaya itiraz etti. Taleplerinin dikkate al?nmad???n? ifade ederek cezalar?n iptalini isteyen ba?vurucunun itiraz?, Denizli 1. Sulh Ceza Hakimli?i'nce reddedildi. Ret karar?na yapt??? itiraz da Denizli 2. Sulh Ceza Hakimli?i taraf?ndan kabul edilmeyen ki?i, AYM'ye bireysel ba?vuruda bulundu.
Trafik cezas? yarg?lamas?nda "silahlar?n e?itli?i" ihlal edildi
AYM, ba?vurucunun, adil yarg?lanma hakk? kapsam?ndaki "silahlar?n e?itli?i ve çeli?meli yarg?lama ilkeleri"nin ihlal edildi?ine hükmetti, karar?, yeniden yarg?lama yap?lmak üzere Denizli 1. Sulh Ceza Hakimli?ine gönderdi.
Yüksek Mahkemenin gerekçeli karar?nda, ba?vurucunun ileri sürdü?ü iddialar?n ve delil taleplerinin mahkeme taraf?ndan dikkate al?nmamas? ele?tirildi.
Mahkemeden, ba?vurucunun iddia ve itirazlar?n? dikkate almas?, bunlar? ilgili ve yeterli gerekçe ile kar??lamas?, bu iddialara da yeterli ölçüde ?ans tan?d???n? ortaya koymas?n?n beklendi?i vurgulanan gerekçede, "Suç isnad?na ili?kin bir yarg?lamada karinenin adil yarg?lama hakk?n? ihlal etmemesi için karineyle ki?inin otomatik olarak suçlu ilan edilmemesi, bu ba?lamda karinenin aksinin ispat edilebilir nitelikte olmas? ve ba?vurucunun karinenin aksini ispatlama gayesiyle yapt??? aç?klama ve sundu?u delillerin mahkeme taraf?ndan titizlikle ele al?nd???n?n gösterilmi? olmas? gerekir" denildi.
"Kamu görevlilerince düzenlenen tutana??n gerçekli?i karinesi aksi ispat edilebilir nitelikte"
Somut olayda hakimli?in, kolluk taraf?ndan tutulan tutana?? dikkate alarak ba?vurucunun idari yapt?r?ma konu kabahatleri i?ledi?inin sabit oldu?u gerekçesiyle davan?n reddine karar verildi?i, karara yap?lan itiraz?n da reddedildi?i hat?rlat?larak, ?unlar kaydedildi:
"Somut olayda ba?vurucuya isnat edilen eylem, sadece kolluk görevlileri taraf?ndan düzenlenen Olay Tutana??'na dayan?larak delillendirilmi?tir. Hakimlik de itiraz? reddederken, idare taraf?ndan sunulan olay sürecine ili?kin Olay Tutana?? ile ba?vurucunun itirazlar?n?n soyut nitelikte oldu?una, bu belgenin aksine yeterli ve geçerli belge sunulamad???na vurgu yapm??t?r.
Ba?vurucu ise olay an?nda 2918 say?l? Kanun uyar?nca sürücü konumunda olmad???na dair iddialar ileri sürmü?, itirazlar?n?n delillendirilmesi için kamera kay?tlar?n?n getirtilmesini ve araçtaki di?er ki?ilerin tan?k s?fat?yla dinlenilmesini talep etmi?tir. Kamu görevlilerince düzenlenen tutana??n gerçekli?i karinesi aksi ispat edilebilir nitelikte olup, ba?vurucu olay an?nda otomobil kullanmad???na, dolay?s?yla an?lan cezalar?n kanuni muhatab? olarak öngörülen sürücü konumunda olmad???na dair argümanlar ileri sürmü?tür. Ba?vurucunun ileri sürdü?ü iddialar?n ve bu hususta ileri sürdü?ü delillerin toplanmas? taleplerinin, tutana??n içeri?inin gerçekli?ine ve itibar edilebilirli?ine gölge dü?ürecek ve Hakimli?in aç?k yan?t vermesini gerektirecek mahiyette oldu?u de?erlendirilmi?tir. Bu ko?ullarda Hakimli?in olay?n gerçekle?me ko?ullar?yla ilgili olarak ortaya ç?kan ?üpheleri ortadan kald?rmak için tutanak mümzilerini, varsa di?er olay tan?klar?n? dinlemesi, temin edilebiliyorsa kamera kay?tlar?n? de?erlendirmesi sonuca etkili olacakken, Hakimli?in bu yönde bir ad?m atmad??? görülmü?tür.
Sonuç olarak kamu görevlilerince düzenlenen tutana??n gerçekli?i karinesi aksi ispat edilebilir nitelikte olsa da ba?vurucunun bunun aksini ispatlamak için ileri sürdü?ü iddia ve itirazlar?n Hakimlikçe de?erlendirmeye bile al?nmamas? sebebiyle somut olaydaki uygulanma tarz? itibar?yla karinenin, ba?vurucuyu otomatik olarak kabahatli hale getirdi?i anla??lm??t?r.
"Hakimli?in kamu görevlilerince düzenlenen tutana?a üstünlük tan?yan yakla??m?..."
Ba?vurucuya savunma imkan? tan?nm?? ise de Hakimli?in kamu görevlilerince düzenlenen tutana?a üstünlük tan?yan yakla??m? ba?vurucunun savunma yapmas?n? anlams?z hale getirmi? ve ba?vurucuyu kamu otoritesi kar??s?nda dezavantajl? konuma dü?ürmü?tür. Bu durumda ba?vurucunun itiraz?n?n kamu görevlilerince düzenlenen tutanaklar?n gerçekli?i karinesine dayal? olarak de?erlendirmeye al?nmamas?n?n -ba?vurucunun savunmalar?n?n hiç irdelenmedi?i gözetildi?inde- silahlar?n e?itli?i ve çeli?meli yarg?lama ilkelerini ihlal etti?i kanaatine var?lm??t?r. Aç?klanan gerekçelerle Anayasa’n?n 36. maddesinde güvence alt?na al?nan adil yarg?lanma hakk? kapsam?ndaki silahlar?n e?itli?i ve çeli?meli yarg?lama ilkelerinin ihlal edildi?ine karar verilmesi gerekir."