?zmir’in s?k s?k Rüzgâr Enerji Santrali (RES) projeleri ile gündeme gelen Karaburun ilçesinde 2014 y?l?ndan bu yana Karaburunlu yurtta?lar ve Karaburun Kent Konseyi’nin öncülü?ünde devam eden "Çevresel Etki De?erlendirmesi (ÇED) Olumlu" karar?n?n iptali davalar?nda bu kez Anayasa Mahkemesi (AYM), kritik bir karara imza att?. Çevre ve ?ehircilik Bakanl??? taraf?ndan, Sarp?nc?k RES projesi için verilen ÇED Olumlu karar? için, 2015 y?l?nda Karaburunlu yurtta?lar taraf?ndan aç?lan davada, ?zmir 5. ?dare Mahkemesi, proje sahas? ve civar?nda yap?lan ke?if ve bilirki?i incelemesi sonucunda, ekolojik olarak kabul edilebilir olmad??? gerekçesiyle iptal etmi?ti.
AYM: YEN?DEN YARGILAMA YAPILMALI
Kararda ?öyle denildi:
“Planlanan rüzgâr santrallerinin teknik ?artlara uygun tasarland??? ancak teknik bir projenin hayata geçmesi için ekolojik olarak kabul edilebilir olmas? gerekti?i, yar?madada bulunan mevcut rüzgâr türbinlerinin kümülatif olarak çevre etki de?erleri dikkate al?nd???nda zaten yar?madan?n büyük bir alan?n? kaplam?? olan rüzgâr santralleri var iken yeni bir projenin daha bu alanda faaliyete geçmesi ile özgün, bakir alanlar içeren ve oldukça zengin bir biyoçe?itlili?i bar?nd?ran yar?madada ya?ayan canl?lar?n s???naca?? ba?ka bir ya?am alan?n?n kalmayaca??...”
Daha sonras?nda bakanl?k ve yat?r?mc? firma mahkemenin bu karar?n? temyiz etmi? ve dosyay? inceleyen Dan??tay 14. Dairesi, 2016 y?l?nda verdi?i kararda yerel mahkemenin bu karar?n? bozarak ve Karaburunlu yurtta?lar?n davas?n?, itiraz yolu kapal? olacak ?ekilde, kesin olarak reddetmi?ti.
Bu geli?me üzerine, adil yarg?lanma haklar?n?n ihlal edildi?i gerekçesi ile AYM'ye ba?vuran Karaburunlular?n ba?vurusu kabul edildi ve
29 Eylül 2020 tarih ve 2016/13031 nolu kararla, ba?vurucular?n gerekçeli karar hakk?n?n Dan??tay 14. Dairesi taraf?ndan ihlal edildi?ine ve bu ihlalin düzeltilmesi için yeniden yarg?lama yap?lmas?na hükmedildi.
'DANI?TAY ??RKET?N ARGÜMANLARINI KARARINA DAYANAK YAPMI?TI'
Karaburunlu yurtta?lar ad?na davay? takip eden ve AYM ba?vurusunu yapan avukat Cem Alt?parmak, AYM’nin vermi? oldu?u 'adil yarg?lanma hakk?n?n ihlali' karar?n?n çevre ve ekoloji mücadelesi için oldukça önemli bir karar oldu?unu belirtti. Gazete Duvar'a konu?an Alt?parmak, çevre davalar? olarak nitelendirilen davalar?n, bir hayli emek ve uzmanl?k gerektiren davalar oldu?unun alt?n? çizerek, ya?anan hukuk sürecini anlatt?. Alt?parmak ?unlar? söyledi;
"Karaburun özelinde konu?ursak, her bir davada Karaburunlular, 15 bin TL civar?nda tutan dava masraf?n?, ke?if bilirki?i ücretlerini her seferinde kar??lamak zorunda kald?lar. Bu davac?lar?n ço?unlukla Karaburun köylüsü ya da Karaburun'a yerle?mi? emekli kesimden olu?tu?u dikkate al?nd???nda, ekonomik olarak nas?l büyük bir külfetin alt?na girdikleri anla??l?r. Buna ek olarak birçok avukat?n, uzman?n ücretsiz gönüllü eme?i ve dayan??mas?yla dava dosyalar? haz?rland?. Binlerce sayfal?k ÇED raporlar? didik didik edildi. Yüzlerce sayfal?k dilekçeler ve kar?? raporlar haz?rland?, mahkemeye sunuldu. Mahkeme bizim iddialar?m?zla yetinmeyip, uzman akademisyen bilirki?ilerden olu?an bir heyetle sahada ke?if ve bilirki?i incelemesi yapt?. Verilen rapor ve akabinde mahkemenin iptal karar?, Türkiye'de proje bazl? de?il, co?rafya bazl? kümülatif etki de?erlendirmesinin önemine i?aret eden ilk karard?.
Hepimiz emeklerinizin kar??l???n? ald?k diye sevinirken, ne hikmetse Dan??tay 14. Dairesi bu karar? bozdu ve davam?z? kesin olarak, itiraz yolu olmaks?z?n reddetti. Bunu yaparken de hukuken ciddiye al?nabilecek makul ve yeterli gerekçe sunmad?. Hatta gerekçe olarak dayand??? yönetmelik dahi yürürlükten kald?r?lm?? bir yönetmelikti. Yetmedi bir de proje sahibi ?irketin argümanlar?n? karar?na dayanak yapt?."
'MÜCADELEM?Z KES?N VE N?HA? B?R HAK ?HLAL? KARARIYLA TESC?LLEND?'
Bu süreçte ya?ananlar?n adalet ad?na oldukça kötü geli?meler oldu?unu vurgulayan Alt?parmak, son olarak AYM'nin yeniden yarg?lanma karar? ile mücadelelerinin hakl?l???n?n tescillendi?ini ifade etti. Alt?parmak son olarak ?unlar? söyledi;
"Bu ya?ananlar hukuk, adalet ve adil yarg?lanma hakk? ad?na oldukça kötü geli?melerdi. Böyle bir karar? verebilen Dan??tay 14. Dairesi'nin objektif ba??ms?zl???ndan da bahsetmek mümkün de?ildi. Bu itirazlar neyse ki Anayasa Mahkemesi'nde kar??l???n? buldu ve aradan 5 y?l geçmi? bile olsa hak arama mücadelemiz kesin ve nihai bir hak ihlali karar? ile tescillendi. Art?k Dan??tay bizzat müsebbibi oldu?u bu hukuksuzlu?u ortadan kald?rmak için yeniden yarg?lama yapmak zorunda. Dan??tay'?n AYM'nin karar?na uymamas? gibi ihtimali ise akl?m?za bile getirmek istemiyoruz."
BÖLGEDE KAÇ RES VAR?
Öte yandan Karaburun yar?madas? "temiz enerji" olarak adland?r?lan ancak tar?m alanlar?ndan ku?lar?n göç yollar?na kadar kötü yönde etkisi uzmanlarca defalarca dile getirilmi? RES projelerinin y?llard?r odak noktas?. ?zmir’in 1450 megavat RES kurulu gücü içinde yakla??k 400 megavat? Karaburun yar?madas?nda bulunuyor. Bölge halk? taraf?ndan söz konusu projelere kar?? defalarca itirazlarda bulunulurken, Karaburun Belediye Ba?kan? ?lkay Girgin Erdo?an da bir y?l önce yapt??? aç?klamada, ilçenin RES yat?r?mlar?nda doyum noktas?n? fazlas?yla a?t???n? belirterek, “Sarp?nc?k, Salman, Bozköy, Hasseki, Küçükbahçe, Yayla gibi köylerimizde adeta elektrik dire?inden fazla RES görebilirsiniz.
Bu santrallerin tüm lisans ve izin süreçleri Karaburun Belediyesi d???ndan ilerliyor. Yetmiyor, acil kamula?t?rma kararlar? ile hem?ehrilerimizin dededen babadan kalma arazileri bir gecede de?erinin alt?nda sat?lmak zorunda b?rak?l?yor. Mülkiyet hakk?n?n hiçe sayan, yerel yönetimlerle ili?ki kurma gere?i bile duymayan yat?r?mc?lar yurtta?lar?m?z? isyan noktas?na getiriyor.”