Uzun süredir resim ve karikatür sanat?yla u?ra?an Ümit Çobano?lu, cezaevinden bir dergiye bir mektup, iki sayfadan olu?an ve “Bergün’ün Yolunan Saçlar?na Dair” ba?l???n? ta??yan bir metin ve be? karikatür çizimi göndermek istedi. Karikatürlerde, Cumhurba?kan?, ?çi?leri Bakan? ve TBMM Ba?kan? ele?tiriliyordu.
Ceza ?nfaz Kurumu Mektup Okuma Komisyonu, el yaz?s? metni ve karikatürleri inceledi ve Disiplin Kurulu’na sevk etti. Kurul, karikatürlerin devlet büyüklerini, kamu çal??anlar?n? küçük dü?üren ve töhmet alt?nda b?rakan çizimler oldu?unu, yalan yanl?? ifadeler içerdi?ine karar verdi.
Ümit Çobano?lu’nun Edirne 1. ?nfaz Hakimli?i’ne yapt??? ?ikayet reddedildi. A??r Ceza Mahkemesi’ne yap?lan itiraz? da reddedilince konuyu Anayasa Mahkemesi’ne ta??d?.
Anayasa Mahkemesi ?u tespit ve de?erlendirmelerde bulundu:
“?FADE ÖZGÜRLÜ?Ü SADECE KABUL GÖREN F?K?RLER ?Ç?N DE??LD?R”
“Demokratik bir toplumun zorunlu temellerinden olan ve toplumun ilerlemesi ve bireyin özgüveni için gerekli temel ?artlardan birini te?kil eden ifade özgürlü?ü, sadece kabul gören veya zarars?z yahut kay?ts?zl?k içeren bilgiler ya da fikirler için de?il ayn? zamanda k?r?c?, ?ok edici veya rahats?z edici olanlar için de geçerlidir.”
“TANINAN K???LER DAHA FAZLA ELE?T?R?YE KATLANMAK ZORUNDA”
“Bunun yan?nda Anayasa Mahkemesi, siyasetçilerin, kamuoyunca tan?nan ki?ilerin ve kamusal yetki kullanan görevlilerin gördükleri i?lev nedeniyle daha fazla ele?tiriye katlanmak durumunda olduklar?n? ve bunlara yönelik ele?tirinin s?n?rlar?n?n çok daha geni? oldu?unu her zaman vurgulam??t?r.”
“RAHATSIZ ED?C? DAH? OLSA ?FADE ÖZGÜRLÜ?A KORUMASI ALTINDA”
“Anayasa Mahkemesi, birçok karar?nda daha önce de belirtildi?i üzere toplumsal ve siyasal ortama veya sosyoekonomik dengesizliklere, etnik sorunlara, ülke nüfusundaki farkl?l?klara, daha fazla özgürlük talebine veya ülke yönetim biçiminin ele?tirisine yönelik dü?üncelerin -bu dü?ünceler devlet yetkilileri veya toplumun önemli bir bölümü için rahats?z edici olsa dahi aç?klanmas?, yay?lmas?, aktif, sistemli ve inand?r?c? bir ?ekilde ba?kalar?na a??lanmas?, telkin ve tavsiye edilmesinin ifade özgürlü?ünün korumas? alt?nda oldu?una karar vermi?tir.”
“KAR?KATÜRLER S?YASETÇ?LER?N ELE?T?R?LMES? N?TEL???NDE”
“Somut olayda karikatürlerin siyasetçilerin ele?tirilmesi niteli?inde oldu?u, siyasal ortama ili?kin de?erlendirme niteli?i ta??d???, ülke yönetim biçiminin ele?tirisine yönelik dü?ünceleri ifade etti?i de?erlendirilmi?tir.”
“YASAK ZORUNLU TOPLUMSAL B?R ?HT?YACI KAR?ILAMIYOR”
“Siyasi ele?tiri oldu?u kabul edilen ba?vuru konusu karikatürlere demokratik ço?ulculuk aç?s?ndan daha fazla tahammül edilmesi gerekir. Yukar?daki bilgiler dikkate al?nd???nda ba?vurucunun posta yolu ile göndermek istedi?i doküman?n sak?ncal? bulunarak gönderilmemesinin zorunlu toplumsal bir ihtiyaca kar??l?k gelmedi?i sonucuna ula??lm??t?r.”
HÜKÜM: ?FADE ÖZGÜRLÜ?ÜNÜN ?HLAL?
Anayasa Mahkemesi inceleme sonunda, ifade özgürlü?ünün ihlal edildi?ine ve ba?vurucuya 13 bin 500 TL tazminat ödenmesine oybirli?iyle karar verdi. Yüksem Mahkeme karar?n bir örne?ini yeniden yarg?lama yap?lmak üzere Edirne 1. ?nfaz Hakimli?i’ne gönderdi.
KAR?KATÜR DERG?S? ENGELLENM??T?
Daha önceki y?llarda Ümit Çobano?lu’na annesi taraf?ndan götürülen karikatür dergisi Lombak cezaevine sokulmam??, aç?lan davada mahkeme suç unsuru görmemi?ti.