Avrupa Birli?i'nin gizli belgelerine ula?an Alman NDR ve MDR televizyonlar? ile Süddeutsche Zeitung gazetesi, AB'nin BioNTech a??s?na so?uk bakt???n?, a?? pazarl??? görü?melerinde bir anda ABD'den gelen avukatlar?n “pazarl?k masas?nda” oturdu?unu yazd?.Belgeler, AB'ye bu a??lar? kamuoyu bask?s?yla “adeta zorla” sat?ld???n? gösteriyor, konu Alman bas?n?nda ayr?nt?l? olarak tart??ma yaratt?.
AB'nin a?? temininde s?k?nt?s?n?n nedenleri tart???l?rken, a?? pazarl???n? yürütenler suçland?. Onlar da ABD'li Pfizer/BioNTech ile Moderna'n?n a?? sipari?lerinde ya?anan sorunlar? öne sürdü. AB'nin geçen y?l haziran ay?nda bir komisyon olu?turdu?u, incelemeler sonras?nda Pfizer/BioNTech ile Moderna a??lar?na bak?? de?i?ti.
DÖRT NEDENDEN ?STEMED?LER
Komisyonda, bu a??lar?n “pahal? olmas?, mRNA teknolojisinin güvenirlili?ini kan?tlamamas?, saklama- nakliye sorunlar?, üreticinin sorumluluk almamas?” nedenlerinden dolay? tercih edilmeyece?i görü?ü a??r bast?. Pfizer/BioNTech üretim ve teslimatta sorumluluk almama konusunda diretince, çok az AB üyesi ülke bu a??lardan istedi. Herkesin gönlünde, klasik yöntemle üretilen ve ucuz olan a??lar vard?. AstraZeneca a??s? da öne ç?kt?.
A?? için ilk olu?turulan komisyonun ba??na, Güney Amerika ekonomik blo?u Mercosur ile AB için zorlu ticaret anla?mas?n? tamamlam?? olan ?talyan Sandra Gallina devrald?. Avusturyal? Clemens Auer e? ba?kan oldu.
A?I SATIYORLAR, R?SK ALMIYORLAR
Bu komisyon, 18 Haziran'daki toplant?s?nda a?? ?irketleriyle müzakere edecek isimleri belirledi. Alman Sa?l?k Bakanl???'ndan bir daire ba?kan?n?n da aralar?nda bulundu?u yedi ülkeden delege bu grupta yer ald?. Farkla tarihlerde a?? firmalar? ile bir araya gelindi ve BioNTech ve CureVac görü?melerinde Berlin temsilcisi de vard?.
Bu üyeler, AB'ye süreçle ilgili bilgiler verdi. E?ba?kan Auer, o zaman ilaç ?irketlerinin “sorumluluk risklerinden muaf tutulma talepleri”nin bir sonuca var?lmas?n? engelledi?ini söyledi. Auer, “BioNTech ile görü?meye ba?lad?k ve bir noktada Pfizer ?irketi de onlara kat?ld? ve sonra birden bire Amerikal? avukatlar masada oturdu” diye anlatt? ve bunun i?leri hiç de kolayla?t?rmad???n? söyledi.
PARAYI VERSEK DE ALAMAYACAKTIK
Pfizer/BioNTech'in sorumluluk almamas?na gerekçe olarak, “Zaten maliyetine veriyoruz” dedi?ini, sorumluluk almay? kabul ederlerse, a??ya yüksek fiyattan al?m garantisi istedi?i belirtiliyor. Pazarl?klar?n bu ?ekilde sürmesi nedeniyle AB'nin a??y? geç ald??? iddialar? ise reddedildi.
Ba?müzakereci Galina, “Biz AB olarak bu ?irketlere 100 milyonlarca Euro'yu vermi? olsak bile alaca??m?z a?? miktar? yine ayn? olacakt?. Birileri kamuoyunda ?u anda kar??lanmas? mümkün olmayan beklentiler uyand?rd?” diye konu?tu.
ALMANYA 400 M?LYON SÖZÜ VERD?
Bu geli?meler olurken BioNTech a?? üretimi için Almanya'dan 400 milyon Euro'luk destek istedi. Alman Sa?l?k Bakan? Jens Spahn da bu deste?in verilebilece?ini duyurdu. Ancak, üstteki tart??malar, a?? ?irketlerine para ak?t?lmas?n?n ileride çok büyük siyasi sorunlar ç?karabilece?ine de i?aret ediyor.