Kahramanmara? merkezli depremlerin ard?ndan uzmanlar, 3 fay hatt?n?n kesi?ti?i ve geçmi? dönemlerde y?k?c? depremlerin ya?and??? Bingöl'e dikkat çekti.
Bingöl Üniversitesi Enerji, Çevre ve Do?al Afet Ara?t?rma Merkezi Müdürü, ?n?aat Mühendisli?i Bölümü Dr. Ö?retim Üyesi Kenan Akbayram, incelemelerinde, Bingöl'de deprem riskinin her zaman var olaca??n? söyledi.
Kentte 30 y?ll?k aralarla y?k?c? depremlerin ya?and???n? ifade eden Akbayram, ?öyle konu?tu:
''Bingöl çok fazla fay?n bir araya geldi?i bir bölgedir. Burada üç tane önemli fay hatt? var. Bunlardan biri Do?u Anadolu fay zonu, di?erleri kuzey Anadolu ve Varto fay zonlar?d?r. Bunun d???nda, Do?u Anadolu ile Kuzey Anadolu fay zonu aras?ndaki bölgede olu?mu? bir sürü fay var. Bingöl, bu yüzden birçok deprem tehlikesi ta??yor. Bingöl 1971 ve 2003 y?llar?nda iki büyük y?k?c? deprem ya?ad?. Bu depremlerde ciddi can ve mal kayb? oldu. Bingöl’de 30 y?lda bir y?k?c? bir deprem oluyor.''
‘250 YILLIK, EL? KULA?INDA DEPREM OLAB?L?R'
Yedisu fay zonunun deprem tekrarlama aral???n?n, Kuzey Anadolu Fay zonu ile ayn? oldu?unu ifade eden Akbayram, ?öyle konu?tu:
''Türkiye’nin genelinde de faylar harekete geçti, diyebiliriz. Bunun önemli bir nedeni, 2 tane büyük depremin, Do?u Anadolu fay zonunun Kahramanmara? ile Malatya güneyi ile Hatay aras?ndaki kesi?iminin k?r?lm?? olmas?d?r. Bunun d???nda, Malatya'dan bat? yönüne do?ru ba?ka bir fay?n k?r?lm?? olmas? ve bunlar?n çok büyük depremlerle k?r?lm?? olmas?, yani 7.7 ve 7.6 büyüklü?ündeki iki büyük depremle k?r?lm?? olmas?d?r. Anadolu blo?unun hemen hemen her yerindeki faylarda, küçük ve orta düzeyde depremlerin olu?mas?na neden oldu.
Ayn? ?ekilde bizde de yani Bingöl’de de aktif faylar de?i?ti. Tabii bu aktivite bir süre sonra belki duracakt?r ama Bingöl’ün kendine ait tehlikeleri var. Yedisu fay zorunda, çok uzun süredir deprem bekliyoruz. Yedisu depremi en son 1784 y?l?nda gerçekle?mi?. Bunun üzerine 250 y?l koymam?z gerekiyor. Çünkü Kuzey Anadolu fay zonuna ait olan Yedisu fay zonunda deprem tekrarlanma aral??? Kuzey Anadolu fay zonu ile ayn?. Yani deprem tekrarlanma aral???n? dü?ündü?ümüz zaman 250 y?ll?k, eli kula??nda büyük bir deprem olabilir.''
‘DEPREM OLACAK, ÖNEML? OLAN MÜHEND?SL?K OLARAK HAZIR MIYIZ?’
Yedisu fay?nda olu?acak büyük depremde en az 7 ilin etkilenece?ini belirten Akbayram, ?unlar? söyledi:
''Erzurum, Diyarbak?r, Elaz??, Bingöl, Mu?, Erzincan ve Tunceli bu illerin etkilenece?i kesin ama hangi oranda etkilenecek? ?ehrin haz?rlan?p haz?rlanmad??? önemlidir. Bingöl’ün tehlikeleri yüksektir. Tabii tehlike yerinde duruyor ama risk al?p almad???m?z da önemlidir. Bingöl’ün zeminine uygun binalar yap?yor muyuz? Tekrarlanma periyoduna uygun binalar yap?yor muyuz? Zemini iyi ara?t?r?yor muyuz? Biz ona bakmal?y?z.
Çünkü illaki bir deprem olacak. Yani yar?n da olabilir, belki 15 y?l, 20 y?l sonra da olabilir. Önemli olan mühendislik olarak haz?r m?y?z? ?imdi çevre iller anlam?nda baz? yakla??mlar var. Depremin merkez üssünden 100 kilometre civar?ndaki illerin zarar gördü?ü söyleniyor. Fakat bu çok do?ru de?il, çevre illerin her birinde zemini iyi ara?t?r?lmam??, zemine uygun yap?lmam?? binalar?n bulundu?u alanlar?n hepsi tehlike alt?nda ama ?u var; bütün bir ilin tehlike alt?nda oldu?unu diyemeyiz. Hatta bunun daha ötesinde de iller etkilenebilir. Zemin yumu?aksa ve o zemine uygun yap?n?z yoksa o zeminde, 150 kilometreye belki 200 kilometre, hatta Meksika depremini örnek verirsek, 400 kilometre mesafede bile olsan?z zarar görebiliyorsunuz.''