Bakan Koca’n?n konu?mas?ndan öne ç?kanlar ?öyle:
Hâlâ kontrollü bir ?ekilde süren mottonun ad? ?uydu ‘Hayat Eve S??ar’. Bugün geride b?rakt???m?z 9 haftan?n mücadelesinin tedbirlerin sonucunu al?yoruz.
Koronavirüs mücadelesi karnesi her ak?am ekranlardad?r. Dü?ü?, ba?ar? grafi?imizdir.
Dün bu say? binin alt?na dü?tü?ünde bu dü?ü? nihai ba?ar?n?n i?aret fi?e?i olacakt?r. Hastal?k sebebiyle kaybetti?imiz in anlar var. Hiç kayb?m?z?n olmayaca?? günlerin de gelece?ini dü?ünüyoruz. Biz umutsuz tek gün ya?amad?k.
Gelinen noktada bu umut tedbirlerin en az me?akkati içerece?i sonuca odaklanm??t?r.
Dünya virüsten tam olarak kurtulaca??m?z tarihi bilemiyor. Uzmanlar böyle bir varsay?mda bulunam?yor. ?nsan organizmas?n? istila eden son virüsün ne zaman etkisiz hale getirilece?ini bilmek mümkün de?ildir.
Hayat? yeniden planl?yoruz. Virüse kar?? korunma tedbirlerini ilk plana al?yoruz.
Bahar havas?n? ve Ramazan co?kusunu arzu etti?imiz kadar ya?ayamad???m?z bu günlerde hele bayrama birkaç gün kalm??ken söylediklerim çok daha müjde yüklü olmas?n? isterdim ama gerçekçi de?il.
Erken umut tedbirleri önemsiz k?lmas?n. Hala binlerce doktorumuz ve sa?l?k personelimizin evlerine döndüklerinde çocuklar?na sar?lamad?klar?n? unutmay?n.
Virüsün kar??la?t???m?z ki?ilerden kimin ta??d???n? bilemeyece?imiz için yeni hasta say?s?n?n azalmas? sizin için güvence de?ildir. Soka?a maskesiz ç?k?lmamal?d?r. 1,5 metre sosyal mesafe kural?na uyulmal?d?r.
Size bayram günleri için veremedi?im haberleri daha ilerisi için verebilirim. Bayram günlerinde tedbirlere uyarsak sonras?nda daha özgür olabiliriz. Bayram? çok dikkatli geçirmeliyiz.
Bayram günleri virüsün yeniden yay?lma günü olmamal?. Bu bayram? eski bayramlar gibi kutlarsak hastal???n t?rman??a geçti?i günlere dönebiliriz.
Bayram günlerinde evimizde kalal?m, ziyarete gitmeyelim. Anne ve babalar?m?za tehlikeli yak?nl?k olmas?n. Onlar için en güzel sözleri dü?ünüp arayal?m.
Kalbin kurdu?u cümle bir annenin elini öpmekten daha büyük yak?nl?k kurar. Bayramdan sonraki günler daha riskli olacak.
Tedbirlere uyarak ya?ayaca??m?z daha geni? bir sosyal hayat?m?z olacak. Özgürlü?ümüzü tedbirler garanti alt?na alacak. Bu hayat tarz?na kontrollü sosyal hayat diyoruz. Herkesin katk?s?, çabas?, ?srarl? dikkatiyle kurulabilecek bize serbestlik sa?layacak hayatt?r.
Maske ve 1,5 metre sosyal mesafe kural?na uymak bireylere dü?en görevdir. Sa?l?k Bakanl??? olarak konuyla ilgili bakanl?klarla yo?un çal??ma yürütüyoruz. Virüsün yüksek yay?l?m riskinin geri dönmesine izin vermemek için gerekli altyap?y? olu?turaca??z.
Evden ç?kt???m?zda riske kar?? kontrolün elimizde olmas? için bize destek verin. Asansörden pazar yerine, metrodan i? yerine, kuaförden banka veznesine her yerde kontrollü sosyal hayat kurallar?na uyarak yapacaks?n?z.
Sa?l?k güvenli?inizi riske edecek her ?eye kar?? dikkatli olacaks?n?z. Ba?ar?m?z?n büyük orta?? olaca??n?za inan?yorum. Mücadelenin birinci döneminde ba?ard?k bu dönemde de ba?araca??n?zdan ku?ku duymuyorum.
Yeni dönemi pandemi aç?s?ndan baz? standartlar?n? belirlemek, riskleri önlemek için Kültür ve Turizm Bakanl???, Sanayi ve Ticaret Bakanl???, Adalet Bakanl???, ?çi?leri Bakanl???, Ula?t?rma ve Altyap? Bakanl??? ile ortak çal??malar yapt?k.
Çal??ma ortam? aç?s?ndan risk olu?turabilecek i? yeri say?s? bak?m?ndan en yüksek sektörleri masaya yat?rd?k. Bilim Kurulumuz bu sektörde rehberleri haz?rlad?. O i? yerinde uyulmas? gereken kurallar? gösteren afi?ler ve kar??la?ma rehberleriyle kar??la?acaks?n?z.
Vatanda?lar?m?z kontrollü sosyal hayat döneminde mücadelede sadece kurallara uyan taraf de?il denetleyen taraf olacak. ?? yerlerinin giri?lerinde, as?l? afi?lerde, planlanan çal??ma saati, bir arada bulunabilecek azami insan say?s?n? göreceksiniz. Detayl? çal??ma rehberleri de bulunacak.
Aç?labilecek i? yerleri için Bilim Kurulumuz rehberler haz?rlamaktad?r. Bir k?sm? haz?r durumdad?r. Sosyal hayat? kolayla?t?racak mobil uygulamadan bahsetmi?tim. Kullan?c? say?s? 10 milyonu a?an bu uygulama evden ç?kt???n?zda rehberiniz olacak.
Mobil uygulaman?n bir di?er fonksiyonu da ?udur, bireyler risk ta??mad???n?, hasta veya temasl? olmad???n? bu uygulama arac?l???yla gösterebilecek. Uça?a binerken bu uygulama serbest giri? kart? olacak.
“MOB?L UYGULAMA G?R?? KARTI OLACAK”
Mobil uygulaman?n bir di?er fonksiyonu da ?udur; bireyler risk ta??mad???n?, hasta veya temasl? olmad???n? bu uygulama arac?l???yla gösterebilecek.
Uça?a binerken bu uygulama serbest giri? kart? olacak. Ula?t?rmada bu bilgi bizlerden göstermemiz istenecek.
Bu bilgi sosyal hayata kat?l?m söz konusu oldu?unda özel bir bilgi de?ildir. Bu uygulamaya öncelikle ?ehirler aras? uygulamaya geçiyoruz. Alaca??n?z kodu kullanarak uçak ve tren seyahati yapabileceksiniz.
?lgili seyahat firmas? taraf?ndan sa?lan?p tedbir al?nacak. Sonradan bir yolcuya virüs tespit edilirse yolculuk esnas?nda temas etti?i ki?ilerin takibi yap?lacakt?r. Hayat Eve S??ar mobil uygulamas?ndan HES kodu al?nabilecek.
Tüm yolcular?n en üst düzeyde güvenli?i sa?lanmaya çal??acak. HES kodlar? ki?iye özel tekil kodlardan olu?acak. TC kimlik numaras? gibi sabit olmayacak. Her payla??m?nda farkl? bir HES kodu olu?turulabilecek.
Önümüzdeki günlerde mobil uygulama ve HES kodunun yayg?n uygulanmas? hayat?m?z? kolayla?t?racak.
Sosyal hayat?n, çal??ma hayat?n, insan etkinli?in birlikte gerçekle?ti?i hayata kar?? tedbirler gereklidir. Ekonomiler, ticaret, e?itim de salg?n kar??s?nda zay?f dü?tü. Pandemi ile mücadelenin bir cephesi de kültürel hayattan ekonomiye bütün hayat?n sa?l?k bulmas?n? amaçlayacakt?r.
Dünya bir gerçe?i de idrak etti, her i?in ba?? sa?l?k cümlesi salg?n kar??s?nda gerileyen her ?eyi içerir. Ülkemizde sa?l??a yap?lan yat?r?mlar büyük bir i?arettir. Sa?l?k yat?r?mlar? sosyal refah?n ?art?d?r.
Önümüzdeki Pazar günü içinde oldu?umuz mübarek ay?n ödülü bayram? kutluyoruz. Bu bayram sözün, sar?lman?n yerini tutaca?? hürmet ve tebessüm dolu bak?? olacak.
Bu bayram büyüklerimizle, dostlar?m?zla bir araya gelemiyoruz. Yak?nl?klar kurman?n ifade etmenin yolu say?s?z. En güzel kutlamalar? alman?z? diliyorum. Bayram?n?z mübarek olsun, hepinizin bayram?n? kutluyorum.
Sayg? ve sevgilerimi sunuyorum.
BAKAN GAZETEC?LER?N SORULARINA YANIT VERD?
Bakan Koca gelen bir soru üzerine, sa?l?k turizm için önümüzdeki günlerde ad?mlar at?laca??n? belirtti.
Koca ?unlar? söyledi:
Sa?l?k turizmi sezonunu erken ba?latt?k yani bugünden itibaren. 31 ülke için ba?lat?lm?? oldu. ?u an uluslararas? uçu?lar?n olmad???n? da biliyoruz. Gerekti?inde talebe göre çart?r seferleri düzenlenebilir olacak.
Üniversite, özel, sektör, kamu kurumlar?na müracaat eden ki?iler tespit ediliyor. Yo?unlu?a göre seferler düzenlenmi? olacak. Bugün Libya Sa?l?k Bakan? ile görü?tüm, çok memnun oldular.
Bulunduklar? bölgede testlerini son iki gün içinde yapm?? olduklar?n? önemsemekle birlikte Türkiye geli?lerinde bu testlerin yap?lmas?n? ?art ko?uyoruz. Dolay?s?yla bu çerçevede Kovidli de?il hangi hasta gruplar?n?, bran?lar?n? belirlemi? olduk.
?stanbul’daki aç?lacak hastanelerle ilgili olarak Koca ?öyle konu?tu:
?stanbul için kamu anlam?nda biz yar?n aç?l???n? say?n Cumhurba?kan?m?z?n Japonya Ba?bakan?’n?n telekonferansla kat?laca?? Çam ve Sakura Hastanemiz olacak.
Yine ?u an bitimi yak?n noktaday?z. Önümüzdeki günlerde aç?l??? yap?lm?? olacak. Hem Sancaktepe hem Ye?ilköy’de yap?lan acil durum hastanesi olarak ad?n? koydu?umuz hastanelerimizi sa?l?k turizmi aç?s?ndan ayr?ca planl?yoruz. Bu iki hastanenin 400 yata?? yo?un bak?m yata?? olarak planland?.
Kal?c? çok amaçl? acil durum hastanesi olarak fonksiyon görecek. ?stanbul’da dializ hastalar?yla ilgili sorun oldu?unu biliyoruz. Her bir hastanenin en az 80-100 yata?? diyaliz hastalar? için olacak.
Her iki bölgede 400’er yo?un bak?m yata??n?n devreye giri?iyle ciddi anlamda ?stanbul’un yo?un bak?m sorununu çözece?iz. Kamunun 482 yatakl? Ba?ak?ehir Hastanesi olacak.
Bu hastaneler Kovid döneminde ?u dönemde yo?un bak?m ihtiyac?nda kullanmay? hedefledi?imiz daha sonra da yo?un bak?m ihtiyac?m?z? gidermek için devrede olacaklar. Ayr?ca sa?l?k turizmi için de aktif ciddi bir fonksiyon görmü? olacaklar.
TÜRK?YE’DE R DE?ER? 0.72
Corona virüsünün yay?lma h?z?yla ilgili bilgi veren Bakan Koca ?öyle konu?tu:
Yer yer halk sa?l??? hekimlerimiz aras?nda da tart???lagelen ama bu anlamda da önemli oldu?u ifade edilen daha çok burada önemli olan hastal???n yay?l?m h?z?n? gösteren bir katsay?.
Bu kabaca R de?eri olarak. R 0 de?eri, RT de?eri var. Burada kabaca R de?eri olarak söyledi?imizde geçen bir oran vermi?tim. Bugüne kadar ortalamas? olan R de?eriydi. Bugün itibar?yla R 0 veya R de?eri 0,72 oldu?unu söyleyebilirim.
Her geçen gün oran?n dü?tü?ünü, giderek bula??c?l?k h?z?n?n azald???n?, say?lar?n dü?meye devam etti?ini gösteren bir oran.
MASKEYLE SINAV TARTI?MALARI
Bakan Koca YSK ve LGS gibi merkezi s?navlar?n nas?l olaca??n? ili?kin ?unlar? söyledi:
Ö?rencilerimizle ilgili Bilim Kurulu’nda birkaç defa görü?üldü. Bugün de görü?üldü. Bu konuyla ilgili rehber yay?nlanm?? olacak. Bütün ö?rencilerimizin maskeyle s?ras?na oturmas? istenecek.
Yani herkesin maskesiyle imtihana girece?i s?raya oturmas? sa?lanacak. Mesafe korunabiliyor ise o durumda maskesini ç?karmas?n? Bilim Kurulu öneriyor. Özellikle maskeli olacak fakat imtihan an?nda maskenin devam etmesi gerekmiyor, maske ç?kar?labilir.
GÜNLÜK TESTLERDEK? ARTI? VE AZALI?
Günlük test say?s?n?n hafta ba??ndan itibaren dü?mesiyle ilgili soruya Bakan Koca ?öyle yan?t verdi:
Testle ilgili bildi?iniz gibi Bilim Kurulu’nun kimlere test yap?labilirli?inin algoritmas? vard?. Bu süreçte ayr?ca OSB benzeri yerlerde test say?lar?n? giderek artt?r?yoruz. Yak?n zamanda bahsetti?im ?ekliyle havaalanlar?nda yurt d???ndan gelen yolcular?n test yap?lmas? ?eklinde bir çal??mam?z var, gümrük ve s?n?r kap?lar? dahil olmak üzere.
Önümüzdeki dönem bu testleri belli bölgelerde herkese yap?lmas? ?eklinde bir algoritmaya dönmü? oluyor. Toplumun hem PCR de?eri hem antikor çal??mas?yla TÜ?K ve halk sa?l???m?z aras?nda görü?meler yap?larak bir noktaya gelmi? oldu.
Orada da biz toplumdaki yayg?nl???n? görmü? olaca??z. Antikor anlam?nda de?il ?u an OSB’lerde 50 bine yak?n ki?iyi tarad?k. Bu test içinde pozitif ç?kma oran? binde 3,5. Çok dü?ük oldu?unu söylemek istiyorum.
Ama esas ne kadar? geçirmi? durumda onu bilmiyoruz. Onu da belirtti?imiz çal??mayla daha net söyleyebiliyor olaca??z.
65 YA? VE ÜZER?NE ?Z?N
Bakan Koca’dan 65 ya? üstü vatanda?lara da bir müjde geldi.
Bakan Koca ?unlar? söyledi:
65 ya? üzeri büyüklerimiz bu dönemde çok büyük fedakârl?k gösterdiler. Bu dönemde en çok uyum ve hassasiyet gösteren büyüklerimiz oldu. Gençlerimiz de oldu.
83 milyon bu dönemde hassasiyet noktas?nda olmas? gerekeni yapt??? kanaatindeyim. 65 ya? üzeri büyüklerimizle ilgili say?n Cumhurba?kan?m?zla da görü?tüm. 65 ya? üzeri büyüklerimize küçük bir müjdemiz olacak.
Say?n Cumhurba?kan?m?z?n talimatlar?yla Bilim Kurulu’nda görü?mü? olduk. 65 ya? üzeri büyüklerimiz e?er memleketlerine gitme noktas?nda sabit bir yere gitti?inden emin ise, sa?l?k durumlar? aile hekimleri aç?s?ndan bir sorunlar? yoksa ilgili Kaymakaml?ktan yanlar?nda zorunlu gerekti?inde bir veya iki ki?i olmak suretiyle 1 ayl?k bir zaman zarf?nda dönmemek üzere bir izin durumu yar?ndan itibaren söz konusu olacak.
Bunu söylemek istiyorum. Bununla ilgili duyuru ayr?ca ?çi?leri Bakanl???m?z taraf?ndan yap?lm?? olur. Bu hareketlili?i sa?layan bir unsura dönmemeli.
Gidildi?i yerin sabit olmas? aile hekimli?i taraf?ndan takip edilmesi ve gitti?i yerde evden d??ar? ç?kmayacaklar?ndan emin olmal?y?z. Bu hareketlili?in yo?un olmamas?n? önemsiyoruz. Daha kontrollü ve uygun mekan söz konusu ise buraya geçi?i sa?lamak için ?artlar? sa?lam?? olaca??z.
A?LE HEK?MLER? 65 YA? VE ÜZER?N? TAK?P EDECEK
Bakan Koca 65 ya? üstü vatanda?lara gelen seyahat izniyle ilgili ayr?ca ?unlar? söyledi:
65 ya? üzeri büyüklerimizle ilgili özellikle gitti?i yerde sabit olan ve orada ya?ayabilece?i bir yerse o durumda izin veriliyor olacak. Ama aile hekimleri daha çok seyahat edebilir, herhangi bir semptomunun olmad???n? belirten bir düzenleme yapm?? olacak.
Herkesin kendi aile hekiminin takip ediyor olmas? gerekecek. Yanlar?nda bir en fazla iki ki?inin gidebilece?i ?ekilde kaymakaml?ktan izin al?nm?? olacak. Gidece?i yer noktas?nda bir sorun yoksa, gitti?i yerden 1 ay önceden geri dönmemek üzere kaymakaml?k tespit etmi? olacak.
KORONA VE TUR?ZM
Turizm aç?s?ndan Rusya gibi koronavirüs görülme oran? yüksek olan ülkelerden gelen ki?iler için de HES gibi bir uygulama kullan?labilir mi sorusuna Bakan Koca ?u yan?t? verdi:
Bu konu tart???l?yor. Turizmle ilgili Turizm Bakan?m?zla da görü?üyoruz s?k s?k. Burada geçi?i, sezonu kontrollü yapmak istiyoruz. Haziran için daha önceki dönemlere göre turist say?s?n?n yüzde 20’yi geçebilece?ini dü?ünmüyoruz.
Riskli ülkelerden geli?lerle ilgili zamana yay?larak o bölgedeki salg?n? da de?erlendirerek dinamik süreç içerisinde planlan?yor olacak. Ülkedeki salg?n durumu göz önüne al?narak planlanm?? olacak.
Gelenlerin hem testleri yap?l?yor olacak hem bulunduklar? ortamda hangi kurallara uyulmas? gerekiyorsa bunlara çal???ld?. Bu çerçevede de devam?nda hasta gelen turiste nas?l davran?lmas? gerekti?i, hangi hastanede tedavi edilmesi gerekti?i gibi bütün detaylar?n çal???ld???n? bilelim.
SALGININ ETK?S? AZALIYOR
Sa?l?k Bakan? Koca, Türkiye’deki corona virüsü salg?n?n?n etkisini kaybetmeye ba?lad???n? belirterek ?unlar? söyledi:
Türkiye’de farkl? bir tedavi algoritmas? uygulad?k. Bunu dünya da DSÖ de biliyor. ?kinci haftadan itibaren tedavi algoritmas?n?n hemen de?i?tirildi?i dönem oldu.
Türkiye’deki tedavi algoritmas?n?n farkl?l??? ile hastane, yo?un bak?m ve entübe hastalar?m?z?n azald???n? gördük. Erken ilaç ba?lama durumu, Çin’den getirilen ilac?n ne zaman hangi hastal??a uygulanmas? algoritmas?nda farkl?l?k yapt?k.
Çin daha çok entübe olan hastalarda kulland? biz daha erken dönemde faydas?n? gördük. Yay?n yapma anlam?nda ciddi çal??malar var. Önümüzdeki 2-3 hafta içinde epey yol alaca??m?z? bu verileri dünyaya sunaca??m?z? ?imdiden söyleyebilirim. Tedavideki yakla??m, geç entübe, yüksek ak?m oksijen dahil olmak üzere bu dönemde olan tabloya, erken dönemde kan suland?r?c? ilaçlar?n veriliyor olmas? çok erken dönemde ba?lad???m?z uygulamalard?.
Bütün bunlar farkl?l???m?z? ortaya koydu. Hastalar?n hastanede yat???, yo?un bak?mda kal??? ve entübe edilme durumlar?n?n giderek azalmas?na sebep oldu. Esas Türkiye’deki azal???n bu oldu?unu söylemek istiyorum. Algoritma farkl?l???m?z hastanedeki yükümüzü azaltan bir unsur oldu.
160 binlerde olan vaka say?m?za ra?men hastane yükümüz, yatak doluluk oran?m?z yüzde 30-32’leri, yo?un bak?m yüzde 62’leri geçmedi.
?K?NC? DALGA OLACAK MI?
Corona salg?n?nda ikinci dalga riski olup olmad??? konusunda da bilgi veren Bakan Koca, ?öyle konu?tu:
?kinci dalga riski ?u dönemde dü?ünmüyoruz. Özellikle soka?a ç?kma yasa??n?n oldu?u günler sonras? bir yo?unlu?un olu?mu? olmas?n? etkisini biz bir hafta 10 gün sonra zaten görüyoruz.
Geçen hafta Pazartesi günü 1.100 rakamlar?na kadar dü?tü sonra 1.600-2.200’lere kadar yükselme bir önceki haftan?n sal?dan itibaren hareketlili?in getirdi?i bir sonuçtu. ?imdi tekrar a?a?? dü?ü? söz konusu.
Bugün ve yar?n daha a?a?? dü?ece?ini görüyoruz. Bu hareketlili?in kontrollü olmas? gerekiyor. Maskeli ve de mesafeye hassasiyet gösterirsek kontrollü olman?n bize ciddi katk?s? olacak. Önümüzdeki dönemde ikinci bir dalga beklemiyoruz e?er kurallara uyarsak. Kontrollü sosyal hayat?n gereklerini yapma konusunda çaba gösterirsek.
Bütün dünya Eylül-Ekim gibi benzer bir durumun olup olmayaca?? noktas?nda gündem içinde. Bu anlamda Bilim Kurulumuz zaten aktif devrede. Olabilecek tedbirleri alma noktas?nda tecrübeli oldu?umuzu, endi?e etmemiz gerekti?ini sadece uyar?lar?m?z noktas?nda gereken hassasiyetlerin gere?i yap?lmas?n? istiyoruz. Birlikte ba?araca??m?z? inan?yoruz.
SOKA?A ÇIKMA YASAKLARI DEVAM EDECEK M??
Bakan Koca, soka?a ç?kma yasaklar?n?n Haziran ay?nda da devam edip etmeyece?iyle ilgili soruya ?u yan?t? verdi:
Bilim Kurulumuz taraf?ndan de?erlendiriliyor. Daha da gev?etilmi? olacak. Yeni dönemde özellikle üzerinde durdu?umuz riskli gördü?ümüz hasta, ya?l?, kronik hasta grubumuzu daha kontrol etmek istiyoruz.
Onlar? ve büyüklerimizi bu anlamda biraz güvene almak istiyoruz. O nedenle o ya? grubuna ve kronik hasta grubuna biraz daha k?s?tlamalar devam edebilir. Bu Bilim Kurulunun önerisi, Bakanlar Kurulu’nda gündeme gelmi? olacak. Soka?a ç?kma anlam?nda kronik ve de büyüklerimizle ilgili k?smen olabilir.