TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odas? ?zmir ?ube Ba?kan? Koray Çetin Onalan, 1999 Körfez depreminin yer bilimleri ve diri fay ara?t?rmalar? aç?s?ndan önemli bir tarih oldu?una dikkat çekerek, k?ta içi diri faylar aç?s?ndan Türkiye'nin dünyan?n en önemli yerlerinden biri oldu?unu söyledi. Diri faylar?n Türkiye'ye ç?kard??? çok ciddi bir fatura oldu?unu ifade eden Onalan, 6 ?ubat'ta binlerce insan?n ya?am?n? yitirdi?ini hat?rlatt?. Onalan, "Türkiye'deki kamu kurumlar? ve üniversitedeki bilim insanlar?n?n yapt??? çal??malara göre, ülkemizde ?u anda 500'e yak?n deprem üretme potansiyeli olan fay var. 24 il ve yüzlerce ilçemiz bu faylar?n üzerinde yer al?yor. Ülkemiz ya faylar?n üzerine ya da en çok zarar?n oldu?u alüvyon ovalar?n üzerine yerle?ti. Sonuçta bir yüzy?l içerisinde neredeyse 200 bine yak?n insan?m?z? kaybettik. Bu bir kader de?ildir" dedi.
'30 EK?M B?R UYARIYDI, ?ZM?R'DE HENÜZ DEPREM OLMADI'
Yerle?im alanlar?n?n planlan?rken jeolojik ko?ullar?n göz önünde bulundurulmas? gerekti?ini hat?rlatan Onalan, ?stanbul'dan ba?lay?p ?zmir, Çanakkale, Mu?la, Ayd?n ve Antalya'ya kadar bir yay çizildi?inde 30 milyon vatanda??n metropolde ya?ad???n? kaydetti. Onalan, yakla?an yerel seçimler öncesinde deprem dirençli kentleri olu?turacak ve bununla ilgili ciddi irade ortaya koyacak yerel yöneticilere ihtiyaç duyuldu?unu belirtip, "30 Ekim 2020'de bir ak?l tutulmas? ya?ad?k. 70 kilometre uzakl?ktaki bir fay geldi, Bayrakl?'da 117 yurtta??m?z?n can?n? ald?. Bu bize bir uyar?yd?, ?zmir'de bir deprem olmad?. ?zmir'de deprem üretecek faylar henüz k?r?lmad? ama k?r?lmay? bekliyor. Bu faylar k?r?ld???nda ?zmir'in durumu ne olacak, tart???lmas? laz?m. Oda olarak meclise fay yasas? sunduk. Bunun mutlaka alt yap?s?n?n olu?turulup, diri faylar üzerine yerle?en kentlerle ilgili çal??ma yapmal?y?z" diye konu?tu.
'D?R? FAY SAYISI, 200'DEN 500'E ÇIKTI'
Anadolu co?rafyas?n?n çok genç oldu?unu ve hala olu?umunu tamamlamad???n? ifade eden Onalan, faylar?n eskiden beri bulundu?unu söyledi. Onalan, "Depremler geçmi?te vard?, bugün de var, yar?n da olacak. Ama faylar?n belirlenmesi ciddi çal??malar, özel uzmanl?k isteyen konulard?r. 1999'dan sonra bu konuda bilim adamlar? yeti?tiriyoruz. Onlar?n çal??malar?n?n sonuçlar?n? yeni yeni almaya ba?lad?k. Daha 2 sene öncesine kadar Türkiye'de belki 200-250 tane diri faydan söz ederken; diri fay say?s?, ?u anda 500'e ç?kt?. Türkiye'de 2 bin y?ld?r deprem üretmeyen faylar var ama süresini doldurmu?. Bundan daha önce haberimiz yoktu. 'Deprem olmaz' dedi?imiz yerlerde faylar harekete geçti, deprem olmaya ba?lad?. Oraya gidip, ara?t?rma yapt???n?zda bir diri fay?n varl???n? görüyorsunuz. Bu faylar artacak" dedi.
'YARIN DEPREM OLDU?UNDA ?ZM?R'DE HAZIRLI?IMIZ YOK'
Türkiye'nin bir deprem ülkesi oldu?unu hat?rlatan ve 'Bu fay ne zaman k?r?lacak?' sorusunun yersiz oldu?unu ifade eden Onalan, "Deprem riski alt?ndaki ülkemizde, nas?l yurtta?lar?m?z? hayatta tutar?z, bunu dü?ünelim. Afete kar?? güvenli alanlar belirlemek zorundas?n?z. ?stanbul depreminin yakla?t???, ?zmir'de de Tuzla Fay?'n?n süresinin doldu?u söyleniyor. Bilim adamlar?n?n çal??malar?ndan sonra ödev, merkezi ve yerel yöneticilerindir. Afet konusunda ciddi irade koymayacak insanlar? lütfen seçmeyin" diye konu?tu.
?zmir için de uyar?da bulunan Onalan, "?zmir'de mikrobölgeleme çal??mas? devam ediyor. Kentin belli bölümlerinde zemin ara?t?rmalar? ile hem karada hem denizdeki faylar ara?t?r?l?yor. Bunlar?n sonuçlar?n? bekliyoruz. Bilim adamlar? san?yorum 2024 y?l? sonunda neticeler alacak ve ortaya tablo ç?kacak. Ama 2024'ün sonuna kadar deprem olup, olmayaca?? konusunda garantisini veremiyoruz. Yar?n deprem oldu?unda ?zmir'de haz?rl???m?z yok" dedi.