Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk komutas?nda, 26 Temmuz 1922'de ba?layan ve 30 A?ustos Zaferi ile sonuçlanan Büyük Taarruz ve Ba?komutanl?k Meydan Muharebesi'nde Türk ordusu, tarihin en büyük kahramanl?k destanlar?ndan birini yazd?.
1919'da Birinci Dünya Sava?? sonras? ?tilaf Devletleri, Mondros Ate?kes Antla?mas? hükümlerine dayanarak Türk ordusunun cephanesini elinden ald? ve Anadolu'yu i?gale ba?lad?.
Halide Edip Ad?var'?n "Türk'ün Ate?le ?mtihan?" kitab?nda anlatt??? i?gal günlerinde, itilaf donanmas? ?stanbul'a, Frans?zlar Adana'ya, ?ngilizler Urfa, Mara?, Samsun ve Merzifon'a, ?talyanlar, Antalya ve Anadolu'nun güneybat?s?na yerle?ti.
15 May?s 1919'da ?tilaf Devletlerinin izniyle Yunan Ordusu ?zmir'e ç?karma yapt?.
Bu durum kar??s?nda Türk milleti, tarih boyunca gösterdi?i "millet olma bilinci" ile i?gallere kar?? Kuvay?milliye hareketini ba?latt?. ?ki seçenek vard?, ya i?gal güçlerine teslim olunacak ya da y?k?lan yak?lan bir ülke yeniden aya?a kalkacak ve küllerinden do?acakt?.
1920'de TBMM'nin aç?lmas? üzerine i?gal güçleri tüm bask?c? politikalar?n? Atatürk ve silah arkada?lar? üzerine yo?unla?t?rd?, özellikle Bat? Cephesi'nde hareketlilik ba?lad?. Yunan ordusu 1921'de Polatl?'ya kadar geldi. Polatl?'da tarihin en uzun sürecek meydan muharebesinin haz?rl?klar? yap?l?yordu.
"Hatt? müdafaa yoktur, sath? müdafaa vard?r"
Türk ordusunun Yunan ordusu ile Sakarya boylar?nda yapt??? Sakarya Meydan Muharebesi 23 A?ustos'ta ba?lad?. Bu tarihten itibaren gece gündüz aral?ks?z süren sava?ta, Mustafa Kemal Pa?a, yeni bir sava? stratejisi uygulayarak ordular?na, "Hatt? müdafaa yoktur, sath? müdafaa vard?r. O sat?h, bütün vatand?r. Vatan?n her kar?? topra??, vatanda??n kan?yla ?slanmad?kça terk olunamaz." emrini verdi.
Türk askeri, bu emre uyarak vatan?n? canla ba?la savundu. Bu amans?z mücadele, bütün ?iddetiyle 22 gün 22 gece sürdü. Bütün cephe boyunca sald?r?y? sürdüren Türk ordusu, 13 Eylül 1921'de Sakarya ?rma??n?n do?usundan Yunan kuvvetlerini temizledi.
Sakarya Meydan Muharebesi, Türk milletinin savunma durumundan taarruz durumuna geçti?i dönüm noktalar?ndan biri olarak tarihteki yerini ald?.
Dü?man ordusunu tamamen yurttan atmak amac?yla bir y?l kadar süren haz?rl?k döneminden sonra 26 A?ustos 1922'de Ba?komutan Mustafa Kemal Pa?a, Büyük Taarruz'u ba?latan harekat emrini verdi.
26 A?ustos sabah?
Ba?komutan Mustafa Kemal, 26 A?ustos sabah? Genelkurmay Ba?kan? Fevzi Pa?a (Çakmak), Bat? Cephesi Komutan? ?smet Pa?a (?nönü) ile muharebeyi yönetmek üzere Afyonkarahisar s?n?rlar?nda kalan Kocatepe'de yerini ald?.
Topçu ate?leriyle ?afak vakti ba?layan harekat?n devam?nda Türk askeri, sabah?n ilk ???klar?yla hücuma geçip T?naztepe'yi ele geçirdi ve Belentepe ile Kalecik Sivrisi'nden dü?man? uzakla?t?rd?.
Taarruzun ilk gününde 1. Ordu birlikleri, Büyük Kaleciktepe ile Çi?iltepe aras?ndaki 15 kilometrelik alanda, dü?man?n birinci hat mevzilerini ele geçirdi. 5'inci Süvari Kolordusu, dü?man gerilerindeki ula?t?rma kollar?na ba?ar?l? taarruzlarda bulundu, 2'nci Ordu ise cephede tespit görevini aksatmadan sürdürdü.
Türk ordusu, 27 A?ustos sabah? bütün cephelerde yeniden taarruza geçti ve ayn? gün Afyonkarahisar, 8'inci Tümen taraf?ndan dü?man i?galinden kurtar?ld?. 28 ve 29 A?ustos'ta ba?ar?yla sürdürülen taarruz, dü?man?n 5'inci tümeninin etkisiz k?l?nmas?yla neticelendi.
29 A?ustos gecesi durum de?erlendirmesi yapan komutanlar, hemen harekete geçilip taarruzun k?sa sürede sonuçland?r?lmas?nda hemfikir oldu ve plan?n 30 A?ustos'ta aksamadan uygulanmas? için gerekli önlemler al?nd?.
Ba?komutan Mustafa Kemal Pa?a, Türk ordusunun Kurtulu? Sava??'nda kazand??? en önemli zaferin arifesinde, 30 A?ustos sabah?nda ?imdi belde olan Kütahya'n?n Alt?nta? ilçesine ba?l? Zafertepe Çalköy'de birliklere taarruz emrini verdi.
Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk komutas?ndaki Türk ordusunun, 26 A?ustos'ta ba?layan Meydan Muharebesi'nde Dumlup?nar'da Yunan birliklerini All?ören, Keçiler, K?z?lta? Deresi yolunun iki yan?nda tamamen sar?p imha etmesiyle zafere ula??ld?. K?z?lta? Deresi bölgesinde aç?k kalan alandan baz? Yunan birlikleri, General Trikopis, General Diyenis ve birçok Yunan komutan? kaçt?.
Büyük Zafer'in ertesi günü, 31 A?ustos'ta Zafertepe Çalköy'de bir evin bahçesindeki k?r?k ka?n?n?n üzerine muharebe alanlar?n?n haritas?n? koyan Ba?komutan Mustafa Kemal, Fevzi Pa?a ve ?smet Pa?a ile durum de?erlendirmesi yaparak, Yunanl?lar?n yeniden savunma düzenine geçmesini önlemek ve onlar? ma?lup etmek için ?zmir'e girme görü?ünde birle?ti.
"Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz'dir, ileri!"
Mustafa Kemal Pa?a, Büyük Zafer sonras? 1 Eylül'de Dumlup?nar'da, Bat? Cephesi'ndeki tüm subay ve erlere okunmak üzere yay?mlad??? bildiride, ?u ifadelere yer verdi:
"Türkiye Büyük Millet Meclisi ordular?, Afyonkarahisar-Dumlup?nar Büyük Meydan Muharebesi'nde, zalim ve ma?rur bir ordunun temel varl???n?, inan?lmayacak kadar az bir zamanda yok ettiniz. Büyük ve seçkin ulusumuzun fedakarl?klar?na lay?k oldu?unuzu kan?tlad?n?z. Sahibimiz olan büyük Türk ulusu, gelece?ine güvenmekte hakl?d?r. Sava? alanlar?ndaki ba?ar? ve fedakarl?klar?n?z? yak?ndan görüp izliyorum.
Ulusumuzun size olan övgülerinin iletilmesine arac?l?k etme görevinin arkas?n? b?rakmayacak, sürekli olarak yerine getirece?im. Ödüllendirme için Ba?kumandanl??a öneride bulunulmas?n?, Cephe Kumandanl???na buyurdum. Bütün arkada?lar?m?n, Anadolu'da daha ba?ka meydan muharebeleri de verilece?ini göz önünde bulundurarak ilerlemesini ve herkesin ak?l gücünü ve yurtseverli?inin kaynaklar?n? kullanarak, yar??may? bütün gücüyle sürdürmesini talep ederim. Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz'dir, ileri!"
Bu emir do?rultusunda üç koldan ilerleyen Türk ordusu 1 Eylül'de Gediz ve U?ak'?, 2 Eylül'de Eski?ehir'i, 6 Eylül'de Bal?kesir ve Bilecik'i, 7 Eylül'de Ayd?n'?, 8 Eylül'de Manisa'y? geri ald?. 9 Eylül'de ?zmir'de Yunan ordusunu denize döken Türk ordusu, Mustafa Kemal Pa?a'n?n emrini büyük bir ba?ar?yla yerine getirdi.
"Sözümü yapamam?? oldu?umdan dolay? ya?ayamam"
Büyük Taarruz'dan ak?llarda kalan en önemli olaylardan biri, 57'nci Tümen Komutan? Albay Re?at Bey'in, 27 A?ustos'ta Çi?iltepe'nin al?nmas?n?n yar?m saat gecikmesi üzerine, görevini yerine getirememenin üzüntüsüyle kendisini vurarak intihar etmesiydi.
Mustafa Kemal Pa?a'ya, Çi?iltepe s?rtlar?nda çarp??an 57'nci Tümen Komutanl???n? yeniden telefonla arad???nda Albay Re?at Bey'in intihar etti?i söylendi ve yazd??? "Yar?m saat zarf?nda o mevkiyi almaya size söz verdi?im halde, sözümü yapamam?? oldu?umdan dolay? ya?ayamam." notu okundu.
Çi?iltepe, Albay Re?at Bey'in ölümünün 15 dakika sonras?nda dü?man askerlerinden kurtar?ld?.
"Türk Cumhuriyeti'nin ölümsüz ya?ay??? burada taçland?r?ld?"
Büyük Önder Atatürk, Büyük Zafer'den 2 y?l sonra, 30 A?ustos 1924'te, ?ehit Sancaktar Mehmetçik An?t?'n?n temel atma törenine kat?lmak üzere Zafertepe Çalköy'e geldi.
Törene kat?lanlara iki y?l öncesini hat?rlatan Atatürk, Büyük Zafer'i ?u cümlelerle anlatt?:
"Afyonkarahisar-Dumlup?nar Meydan Sava?? ve onun son parças? olan 30 A?ustos Zaferi, Türk tarihinin en önemli dönüm noktas?d?r. Ulusal tarihimiz çok büyük, çok parlak zaferlerle doludur ama Türk ulusunun burada kazand??? zafer kadar kesin sonuçlu, yaln?z bizim tarihimize de?il, dünya tarihine yeni bir ad?m vermekte kesin etkili bir meydan sava?? hat?rlam?yorum. Besbellidir ki yeni Türk devletinin, genç Türk Cumhuriyeti'nin temeli burada sa?lamla?t?r?ld?, ölümsüz ya?ay??? burada taçland?r?ld?. Bu alanda akan Türk kanlar?, bu göklerde uçu?an ?ehit ruhlar?, devletimizin, Cumhuriyet'imizin ölümsüz koruyucular?d?r. Türk ulusu burada kazand??? zaferle, aç??a vurdu?u gücü ve istemiyle, bu belli gerçe?i bir kere daha tarihin ba?r?na çelik kalemle koymu? bulunuyor."
?lk kez 1926'da Zafer Bayram? olarak kutlanmaya ba?lanan 30 A?ustos, her y?l yurt geneli ve KKTC'de çe?itli etkinliklerle kutlan?yor.