19 May?s’ta Samsun’a ç?kan Mustafa Kemal, Amasya Tamimi ile Kurtulu? Sava??’n?n k?v?lc?m?n? çakt?. Erzurum ve Sivas Kongreleri ile mücadeleye yön verildi. ?stanbul 16 Mart 1920’de ?ngilizler taraf?ndan i?gal edildi. 18 Mart’ta Osmanl? Mebusan Meclisi çal??malar?na ara verdi. 10 Nisan 1920’de Padi?ah Vahdettin meclisi kapatt?. Mustafa Kemal Pa?a da 19 Mart 1920’de yay?nlad??? genelgeyle Ankara’da, ola?anüstü yetkili bir Meclis toplanaca??n? duyurdu. Osmanl? Mebusan Meclisi’nden kaçarak Ankara’ya gelebilenler ilk Meclis’te yerini ald?. Mustafa Kemal 22 Nisan 1920’de Büyük Millet Meclisi’nin aç?l???n? duyurdu?u genelgesinde ise bundan böyle ‘bütün sivil ve askeri makamlar?n ve bütün ulusun emir alaca?? en yüksek kat’?n bu Meclis olaca??n? kaydetti. Ve bir bahar günü, 23 Nisan’da, Hac?bayram Camii’nde Cuma namaz? k?l?n?p, kurbanlar kesildikten sonra ilk TBMM, ?ttihat ve Terakki Kulübü olarak yap?lan binada aç?ld?.
Ulus semtindeki bu binan?n henüz kiremitleri bile yoktu. Ankaral? marangozlar toplant? salonuna kürsü yapt?. Tavana petrol lambas? as?ld?. Milletvekillerinin oturacaklar? s?ralar da Ankara Muallim Mektebi’nden getirildi. O gün, ba??ms?z Türkiye Cumhuriyeti’ne can suyu verildi.
324 VEK?L?N 115’? GELEB?LD?
Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ve Meclis-i Mebusan üyelerinden olu?an 324 milletvekili ile kurulan Meclis’e 115 milletvekili kat?labildi. ?lk Meclis üyeleri aras?nda, 52 asker, 42 idareci, 39 memur, 32 din adam?, 9 müderris, 30 ö?retmen, 16 doktor da vard?. Birinci Meclis 23 Nisan 1920’de ba?lay?p 21 May?s 1927’ye kadar devam etti. TBMM, 24 Nisan 1920 günü yapt??? ikinci toplant?s?nda Mustafa Kemal’i ba?kanl??a seçti. Atatürk bu görevi Cumhurba?kan? seçildi?i 29 Ekim 1923’e kadar sürdürdü. Meclis, en ya?l? üye s?fat?yla Sinop Mebusu ?erif Bey’in konu?mas?yla aç?ld?. ?erif Bey, “Ulusumuzun iç ve d?? tam ba??ms?zl?k içinde sorumlulu?unu do?rudan do?ruya yüklenip kendisini yönetmeye ba?lad???n? bütün cihana duyuruyorum” dedi ve ?öyle devam etti:
“Hilafet ve hükümet merkezinin geçici kayd?yla yabanc? kuvvetler taraf?ndan i?gal edildi?i, ba??ms?zl???n her bak?mdan k?s?tland??? bilinmektedir. Bu vaziyette ba? e?mek, milletimizin kendisine teklif edilen yabanc? esaretini kabul etmesi demektir. Ancak tam ba??ms?zl?k ile ya?amak kararl?l???nda olan ezelden beri hür ve ba??ms?z ya?ayan milletimiz bu esaretini kesin ve kararl? bir biçimde reddetmi? ve derhal vekillerini toplamaya ba?layarak yüce Meclisini vücuda getirmi?tir. Bu yüce Meclisin reisi s?fat?yla ve Allah’?n yard?m?yla milletimizin iç ve d?? tam ba??ms?zl??? dahilinde, gelece?ini bizzat düzenleyerek ve bütün dünyaya ilan ederek Millet Meclisini aç?yorum.”
Ard?ndan Ankara mebusu Mustafa Kemal söz alarak ?unlar? söyledi:
“Yüce Meclisiniz bildi?iniz gibi ola?anüstü yetkilere sahip olarak yeniden seçilmi? sayg?de?er milletvekilleriyle, taarruz ve i?gale u?ram?? saltanat merkezinden canlar?n? kurtararak buraya gelen sayg?de?er milletvekillerinden olu?mu?tur. Kaç?p gelebilecek milletvekilleriyle birlikte bir yüce Meclis’in meydana getirilmesi ancak yeni uygulanan seçim tarz?yla söz konusu olmu?tur. Bu anda Meclisiniz yasal olarak toplanm?? bulunmaktad?r.”
SAYISIZ ?CRAATA ?MZA ATTI
Kurtulu? Sava??, ilk anayasan?n kabulü, ?stiklal Mar??’n?n kabulü, saltanat?n kald?r?lmas?, Lozan Bar?? Antla?mas?, Ankara’n?n ba?kent olu?u, Cumhuriyetin ilan? ile Mustafa Kemal’in Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Cumhurba?kan? seçilmesi bu Meclis’te onaylanarak kabul edildi.
?LK RESM? BAYRAM
Bir milletin kaderinin de?i?ti?i 23 Nisan günü, Türkiye’nin ilk resmi bayram? ilan edildi... Bu tarihi gün, 1922’den itibaren Ulusal Egemenlik Bayram? olarak kutlanmaya ba?land?.
‘ÇOCUK BAYRAMI’NIN TEMEL? 1924’TE ATILDI
Birinci Dünya Sava?? ve Kurtulu? Sava??’n?n ard?ndan geride çok say?da ?ehit çocu?u yetim kalm??t?. Himaye-i Etfal Cemiyeti, 23 Nisan 1924’te “Bugün yavrular?m?z?n bayram?d?r” ba?l?kl? bir duyuru yay?nland? ve yetim çocuklar için ba??? kampanyas? ba?latt?. Cemiyetin ilan etti?i çocuk bayram? ilk kez 1927’te Mustafa Kemal’in himayesinde kutland?. Ulu Önder o gün arabas?n? çocuklara tahsis etti, Cumhurba?kanl??? Bandosu çocuklar için konser verdi, çocuk balosu düzenlendi. ?lk resmi kutlama ise 1933 y?l?nda yap?ld?. 23 Nisan, “Çocuk Bayram?” olarak ilk kez resmi törenlerle 1933 y?l?nda kutland?. Makamlara çocuklar?n oturmas? uygulamas? da ayn? y?l ba?lad?. 1935 y?l?nda ç?kan yasa ile de bayram?n ad? Milli Hakimiyet ve Çocuk Bayram? oldu. UNESCO’nun 1979 y?l?n? Çocuk Y?l? ilan etmesiyle birlikte 23 Nisan, 1980 y?l?ndaki yasal düzenleme ile de ‘Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayram?’ ad?n? ald?.
Atatürk’e göre ulusal egemenlik ve çocuklar
“23 Nisan, Türkiye milli tarihinin ba?lang?c? ve yeni bir dönüm noktas?d?r. Bütün bir dü?manl?k dünyas?na kar?? aya?a kalkan Türkiye halk?n?n, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni meydana getirmek hususunda gösterdi?i harikay? ifade eder.
Egemenlik ulusundur. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden ba?ka hiçbir makam, ulusun al?nyaz?s?nda etkin olamaz. Özgürlü?ün de e?itli?in de adaletin de dayana?? ulusal egemenliktir. Ulusal egemenlik, ulusun namusudur, onurudur, ?erefidir. Ulusal egemenlik öyle bir ???kt?r ki, onun kar??s?nda zincirler erir, taç ve tahtlar batar yok olur.
“????a bo?acaks?n?z"
Bütün cihan bilmelidir ki art?k bu devletin ve bu milletin ba??nda hiçbir kuvvet yoktur, hiçbir makam yoktur. Yaln?z bir kuvvet vard?r. O da milli egemenliktir. Yaln?z bir makam vard?r. O da milletin kalbi, vicdan? ve mevcudiyetidir.
Bugünün küçükleri, yar?n?n büyükleridir. Vatan? korumak, çocuklar? korumakla ba?lar. Egemen olmayan boyun e?mek zorunda kal?r. Küçük han?mlar, küçük beyler! Sizler hepiniz gelece?in bir gülü, y?ld?z? ve ikbal ?????s?n?z. Memleketi as?l ????a bo?acak olan sizsiniz. Kendinizin ne kadar önemli, de?erli oldu?unuzu dü?ünerek ona göre çal???n?z. Sizlerden çok ?ey bekliyoruz.