Dünyada binlerce ölüme neden olan Covid-19 salg?n?yla mücadele ülkemizde ba?ar?yla sürdürülürken, ?zmir Kent Hastanesi’nde görevli Uzman Klinik Psikolog Avc?, normalle?me yönünde ad?mlar at?lmaya ba?land???n? ve bunun sevindirici oldu?unu söyledi. 65 ya? ve üzeri ki?ilerin yan? s?ra 20 ya? alt?na da süreli soka?a ç?kma izni verildi?ini hat?rlatan Avc? bu iznin “yürüme mesafesinde, sosyal mesafe kural?na uyarak ve maske takarak” kullan?labilece?ini söyledi. Çocuk ve gençlerin bu izni kulland?ktan sonra yeni bir izne kadar yine evde kalaca??n?vurgulayan Avc?, ?unlar? söyledi:
PS?KOLOJ?K DESTEK GEREKEB?L?R
“?çinde bulundu?umuz korona virüs salg?n dönemine ba?l? olarak hepimiz zor günlerden geçiyoruz. Bir yandan kendimizi ve ailemizi korumak ad?na önlemler almaya çal???rken di?er yandan yapt?klar?m?z?n yeterli ve do?ru olup olmad???yla ilgili gündemi takip etmeye çal???yoruz. Bu durum, psikolojik aç?dan ya?ad???m?z süreçte pek çok farkl? duyguduruma neden olabilir ve bunlar? yo?un ?ekilde de ya?ayabiliriz. Salg?n bir kriz dönemi olup, insanlar üzerinde güvensizlik, endi?e, panik, çaresizlik, tükenmi?lik, korku gibi duygular?n ya?anmas?na yol açabilir. Bu olumsuz duygular?n yo?un ya?anmas? insanlar?n uyum mekanizmalar?n? bozabilir ve yap?lmas? gerekenleri uygulayabilme i?levlerine engel olabilir. Herkes bu dönemde kendi sürecini, salg?n?n etkileri çerçevesinde ya?ar. Zorluk, herkes için ayn? de?ildir. Özellikle çocuk ve gençlerin oldu?u ailelerde anne ve babalar, kendi süreçlerinin yan?s?ra çocuklar?n?n sürecini de yürütmek zorundad?r. Bilindi?i gibi bir süredir yirmi ya? alt?ndaki çocuk ve gençlerin d??ar? ç?kmalar? salg?n?n yay?lma sürecini kontrol etme amac?yla yasaklanm??t?r. ?imdi yeni normalle?me dedi?imiz bir süreç ba?l?yor. Geçici olarak soka?a ç?kma yasa?? getirilen 65 ya? üstü ve 20 ya? alt? için de?i?ik günlerde soka?a ç?kma izni getiriliyor. Burada anne babalara dü?en görev soka?a ç?kman?n k?s?tlanmas?ndaki hayati gerekçelerin önemini anlatt?klar? gibi bu sokak izninin de önlemleri al?p kurallara uyarak kullan?lmas? gerekti?ini anlatmak ve uymalar?n? sa?lamak olacakt?r. Bu k?s?tlama ve izinlerin hepimizin sa?l??? için oldu?u anlat?lmal?, çocuklar ve gençler de aç?k havadan yararlanmal?, oyun oynay?p tad?n? ç?karmal?.”
Avc?’dan öneriler
Öte yandan salg?n?n kontrol alt?na al?nabilmesi için uygulanan k?s?tlamalar nedeniyle evde kalan birçok çocuk, ergen, genç ve ailelerinin, psikolojik olarak bu durumla nas?l ba?a ç?kmalar? gerekti?i konusunda deste?e ihtiyaç duydu?unu kaydeden Avc?, “Sa?l?kl? uyumun sa?lanmas?, olumlu duygudurumun olu?turulmas? ve i?levselli?in devam ettirilmesi bu konuda esas olan üç temel kurald?r” dedi.
Kent Hastanesi Klinik Psikolo?u Avc? bu temel kurallar çerçevesinde psikolojik aç?dan, 20 ya? alt? evde kalmak durumunda olan çocuk ve gençlerin nas?l desteklenebilece?ine ili?kin önerilerini ?öyle s?ralad?;
1- Bilgi payla??m? ve dürüstlük: Neler oldu?uyla ilgili her ya??n anlayabilece?i ?ekilde bildiklerimizi payla?mak. Bu payla??m s?ras?nda gerçekleri, bildi?imiz kadar?yla ve dürüstçe anlatmak.
2 -Felaket senaryolar?, bilgi kirlili?i konusunda dikkatli olmak, bunlar hakk?nda konu?mak. Bilimsel gündemi takip etmek ve payla?mak.
3 -Evde kalma sürecinin bilimsel aç?dan salg?n?n yay?lmas? üzerindeki etkileri ve gereklili?i üzerinde konu?mak. Bu dönemin bir gereklilikten do?du?unu ve evde kalarak yay?lman?n engellenmesini sa?lad?klar? aktarmak.
4 -Evde kalma sürecinde her ya? grubunun kendisini nas?l oyalayabildi?i ve sürecini nas?l yürüttü?üyle ilgili gözlemler yapmak. Müdahaleden kaç?nmak.
5 -Kendi sürecimizi i?levsel ?ekilde yürüterek rol model olmak. Ö?renmeye ve geli?meye devam etti?inizi göstermek.
6- Çocu?un veya gencin, kendi sürecini planlama konusunda deste?e ihtiyac? oldu?unda yard?m için haz?r oldu?unuzu bildirmek ve hissettirmek.
7 -Okul döneminde olan çocuk ve gençlerin online sistemden e?itimlerine devam etmeyle ilgili üzerimize dü?en sorumluluklar? yerine getirmek. Örn. ?nternet, bilgisayar, çal??ma ortam? vb. sa?lamak.
8 -Üretkenliklerini ve yeteneklerini ortaya koyabilecekleri yeni becerilere aç?k olmalar?n? sa?lamak.
9 -Evdeki i?lerin yürütülmesi, artan i? yükünün ailenin bir veya iki üyesinin üzerinde kalmamas? konusunda önerilere ve deste?e ihtiyac?n?z?n oldu?unu bildirmek. ??bölümü planlamas? yapmak.
10 -Salg?nla ilgili ya?ad???m?z duygular? payla?arak çocuk ve gencin de bu süreçte ya?amakta oldu?u duygular? payla?mas? konusunda te?vik edici olmak.
11 -Gelecekte ne olaca??ndan daha çok An’da kalman?n önemi üzerinde durmak, “?imdi ve Burada” elimizde olan “iyilerle” bu süreci sab?rla geçiriyor olmay? vurgulamak. Örn. Sa?l?kl? olmak, sevdiklerimizle bir arada olmak gibi.
12 -Olumsuz duyguduruma neden olabilecek söylem ve davran??lar yerine empatik ve destekleyici olanlar? tercih etmek. Örn. “Hiç ders çal??m?yorsun” yerine “ Dersine ba?lama konusunda zorluk ya?ad???n? görüyorum. Bu zorlu?un da üstesinden gelece?ine inan?yorum” ?eklinde ifade etmek.
13- Ailecek zaman geçirebilece?imiz ve çocuklar?n ya?lar?na uygun oyunlara ya?ant?m?zda yer açmak.
14- Aile üyelerinin, birbirleriyle geribildirim yetene?ini geli?tirmek