?zmir Büyük?ehir Belediyesi, kentteki tarihi ve kültürel mirasa sahip ç?kan do?ru çal??malar? özendirmek, koruma bilincini yayg?nla?t?rmak ve olumlu örneklerin ço?almas?n? sa?lamak amac?yla Tarihe Sayg? Yerel Koruma Ödülleri’ni bu y?l 20’nci kez düzenledi. Ödül töreninde konu?an ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Dr. Cemil Tugay, kentin tarihi ve kültürel miras?na her zaman oldu?undan daha fazla sahip ç?kacaklar?n?, tarihi yap?lar? yeniden kent ya?am?na kazand?racaklar?n? vurgulad?. Kemeralt?, Basmane ve Kadifekale gibi tarihi alanlar? büyük yat?r?mlarla yeniden düzenlediklerini, Smryna Antik Tiyatrosu’nun kaz? çal??malar?n? h?zland?rd?klar?n? dile getiren Ba?kan Tugay, B?çakç? Han, Y?ld?z Sinemas?, Emniyet Oteli gibi yap?lar? restore ederek kültür ve sanat merkezlerine dönü?türeceklerini kaydetti.
“UNESCO Dünya Miras Listesi için önemli ad?mlar at?yoruz”
?zmir’in UNESCO Dünya Miras? Listesi’ne dâhil edilmesi için önemli ad?mlar att?klar?n? da sözlerine ekleyen Ba?kan Tugay, “Kemeralt? bölgesini, ?zmir Planlama Ajans? bünyesinde kurdu?umuz Kemeralt? Ara?t?rma Grubu ile destekleyerek kal?c? liste için haz?rl?yoruz. Basmane çevresinde sokak sa?l?kla?t?rma çal??malar?n?n yan? s?ra kentimizin tarihi merkezinde envanterini olu?turdu?umuz at?l durumdaki pek çok aç?k alan? da mahallelerin ihtiyaçlar? do?rultusunda yeniden düzenliyoruz. KUDEB Müdürlü?ümüz, basit onar?m ve koruma uygulamalar? ile uygun finansmana eri?im için vatanda?lar?m?za yol gösterecek kapsaml? bir kitapç?k haz?rlad?. Bu kapsamda belediyemizin tarihi yap?larla ilgili yap?m birimleri de bak?m ve onar?m uygulamalar?n? kolayla?t?racak” bilgisini verdi.
“?zmir’i Türkiye’nin en ba?ar?l? ?ehri yapmak istiyoruz”
Kültürel miras?m?z?n de?erinin ?zmir halk? taraf?nca daha fazla anla??lmas?n? sa?laman?n birincil görevlerinden biri oldu?unu söyleyen Ba?kan Tugay, “Bugüne kadar sa?lanan her kayna?? 5’e, 10’a, 20’ye katlayarak çal??maya devam edece?iz. Bu ödülün 20’ncisini düzenlemek, kent için büyük bir onur. Bizim daha fazla inanca, daha fazla birbirimize güvenmeye, daha fazla i? yapma konusunda iste?e, o inanc? tekrar kazanmaya ihtiyac?m?z var. ?zmir’i kültürel, tarihi miras? koruma, geli?tirme, yenileme, restore etme, tekrar kullan?ma açma konusunda Türkiye’nin en ba?ar?l? ?ehri yapmak istiyoruz. Bunun için el vermek isteyen herkes bizim için de?erlidir” dedi.
“?zmir, dünya tarihinin ak???na yön verdi”
?zmir’in birçok medeniyete ev sahipli?i yapan bir ?ehir oldu?unu, dünya tarihinin ak???na yön verdi?ini kaydeden Ba?kan Tugay, “Binlerce y?l önce sanata, bilime, felsefeye, mimariye öncülük eden bir ?ehirdir. ?nsanl???n ortak kültür tarihine zenginlikler katm??t?r. Akdeniz’in en güzel do?al limanlar?ndan birinin k?y?s?nda deniza??r? uygarl?klarla girdi?i ticari ve kültürel al??veri?, ?ehrimizi ?ekillendirmi?tir. ?zmir, herhangi bir konu?man?n s?n?rlar?na s??mayacak kadar çok tarihi de?ere, esere ve mirasa sahip bir ?ehirdir. Pek çok eser, insanl???n ortak miras?d?r. Dünyan?n ya?ayan en eski aç?k hava çar??lar?ndan Kemeralt?, Levanten kö?kleri ile Buca ve Bornova, tarihi Rum evleri ile Alsancak ve pek çok yerle?im alan?m?z, bu kültürlerin adeta bir karmas?d?r. ?zmir’de günlük ya?am, binlerce y?l?n birikimi ile soluk al?p verir” ifadelerini kulland?.
“Ülkemizde bir ba?ka örne?i yok”
Tören, Tire Bandosu e?li?inde sayg? durus?u ve I?stiklal Mars?? ile ba?lad?. Ödül Komitesi ve Seçici Kurul üyelerinin tan?t?ld??? törende Kent Tarihi ve Tan?t?m? Dairesi Bas?kan? Hasibe Velibeyo?lu da bir konu?ma yapt?. Velibeyo?lu, “Ba?kan?m?z?n kültürel varl?klar?n korunmas? ve ya?at?lmas?na verdi?i önemin bir göstergesi olarak yeni kurulan Kent Tarihi ve Tan?t?m? Dairesi Ba?kanl???, tarihi ve kültürel miras alan?ndaki çal??malar?n? inançla, hevesle yap?yor. Bugün ödül kazananlar sadece geçmi?in izini korumakla kalm?yor, ayn? zamanda ?zmir’in kimli?ine de?er kat?yor ve gelecek ku?aklara ilham oluyor” ifadelerini kulland?. 2024 Seçici Kurul Bas?kan? Gülsün Tanyeli ise Tarihe Sayg? Yerel Koruma Ödülleri hakk?nda deg?erlendirmede bulundu. Tanyeli, bu program?n benzersiz bir i?i ba?ard???n? belirterek ödül alanlar? tebrik etti.
62 ba?vuru yap?ld?
Bu y?l ?zmir il s?n?rlar? içerisinden gelen 62 ba?vuru de?erlendirmeye al?nd?. 20. y?la özel olu?turulan “Korumada Süreklilik Ödülü”, program?n ilk 10 y?l?nda Tarihi Yap?da Ya?am kategorisinde ödüle de?er bulunanlar aras?ndan ve ?artnamede belirlenmi? ilke ve kriterlere uygun biçimde korumay? ve ya?atmay? sürdüren 12 ödül sahibine Ödül Komitesi taraf?ndan verildi. Di?er kategoriler için Seçici Kurul incelemesi sonucunda ön elemeyi geçen 36 ba?vuru, Korumada Süreklilik Ödülü ile birlikte 20. y?la özel düzenlenen ödül töreninde sahnede onurland?r?ld?.
Okul projelerine te?ekkür ve te?vik
2024 y?l? itibariyle “Tarihine Sahip Ç?kan Okul Projelerinin Onurland?r?lmas?” ba?l??? da eklendi. Buna göre genç nesillerin kültürel mirasa olan ilgisini art?rmak ve kat?l?mlar?n? te?vik etmek için e?itim projeleri ve bilinçlendirme çal??malar? da te?ekkür ve te?vik belgeleri ile onurland?r?l?yor. Bu kapsamda 20. Tarihe Sayg? Yerel Koruma Ödülleri’nde ?zmir’in miras?na sahip ç?kan birbirinden renkli çal??malar da yer al?yor.
20. Y?l Jüri Özel Ödülleri
Tarihi Mekânda Geleneksel Zanaatlar?n Ya?at?lmas? kategorisinde ?zmir’in tarihine emek ve hüner ile katk? koyan, üretim ve çabalar? ile övgüye de?er bulunan iki usta Feti Pamuko?lu ile Ozan Özdemir Jüri Özel Ödülü’ne lay?k görüldü.
Türkiye’de ilk
?zmir Büyük?ehir Belediyesince düzenlenen Tarihe Sayg? Yerel Koruma Ödülleri; ?zmir’in kültürel mirasa olan ba?l?l???n? ve katk?s?n? belgeliyor. Çe?itli kategorilerde yap?lan ba?vurular, toplumun kültürel miras?na ili?kin duyarl?l???n? art?r?yor ve yeni nesillerin kültür bilincinin geli?imine katk? sa?l?yor. Türkiye’de bir ilk olan ve 20 y?ll?k deneyimi ile ?zmirlilerin kültürel mirasa göstermi? oldu?u duyarl?l???n?n simgesi olan Tarihe Sayg? Yerel Koruma Ödülleri, 2021 y?l?nda Europa Nostra Ödülleri’nden "E?itim, Ö?retim ve Bilinçlendirme” dal?nda jüri özel ödülü alm??t?.
Jürinin yapt??? de?erlendirmeler sonucunda ödüle de?er görülen çal??malar ?öyle:
Korumada Süreklilik Ödülü
Gülsen Ertürk Evi (Yeni Foça)
Mahmut Karnas Evi (Yeni Foça)
Nazmiye Arabac? Evi (Yeni Foça)
Ali R?za Cakubey Evi (Yeni Foça)
Ahmet Can Ta?kan, Köprüba?? F?r?n? (Urla)
Mehmet Erol, Saatçi (Urla)
Çetin ve Sevil Özgül Evi (Urla)
Y?lmaz Eren Terzi (Urla)
Füsun ve Güven Ça?atay Evi (Varyant)
Arife Döner Evi (Birgi)
Ay?e Adalet Süzer Can Evi (Birgi)
Ali Haydar Ayla, Kubbeli Bakkal (Menemen)
Tarihi Yap?da Ya?am Ödülü
Yahya ve Fatma ?ahinkoç, ?ahinkoç aile apartman? (Bergama)
Sermin Demirutku Evi (Tire)
Gülten Yeniyurt, Halil Yeniyurt Sakao?lu F?r?n? (Basmane)
Erdem Tok, Toko?lu F?r?n? (Birgi)
Nuran ve Ayfer Ya?c?er Evi (Birgi)
Tarihi Mekânda Geleneksel Zanaatlar?n Ya?at?lmas? Dal?nda Jüri Özel Ödülü
Feti Pamuko?lu - Saatçi (Kemeralt?)
Ozan Özdemir - Çalg? Yap?m Ustas? (Kemeralt?)
Tarihi Mekânda Geleneksel Zanaatlar?n Ya?at?lmas? Ödülü
Cihangir Dinç, F?ç?c? (Kemeralt?)
Ali Demirci Kalayc? Ustas? (Bergama)
Hulki ??ek (Saz Yap?m Ustas?, TRT Sanatç?s?), Hilkat ?pek (Saz
Yap?m Ustas?), Y?lmaz ?pek Saz Evi
Sak?p Ta?, Tenekeci (Havra Soka??)
Özgün ??levin De?i?tirildi?i Esasl? Onar?m Ödülü
Ziraat Bankas? ?zmir Sanat Müzesi (Gazi Bulvar?,
Konak)
Proje Müellifi: Uluç Pakben
Yap? Sahibi: Ziraat Bankas? A.?.
Yüklenici: Gökalp Proje Mü?avirlik A.?.
Özgün ??levin Korundu?u Esasl? Onar?m Ödülü
Ender Han?m Gülcüo?lu Kona?? (Tire)
Proje Müellifi: Zinet Benal Kabakl?
Yap? Sahibi ve Yüklenici: Ender Ak?n
Balc?o?lu Evi (Foça)
Proje Müellifi: Uluç Pakben
Yap? Sahibi: Kür?at Balc?o?lu
Yüklenici: UMART Mimarl?k Müh. Ltd. ?ti.
Basit Onar?m Ödülü
Nat?rzade Evi (Kemeralt?)
Yap? Sahibi: Serdar Da?istan
Proje Müellifi: Burcu Kaplan
Yüklenici: Umart Mimarl?k Mühendislik Ltd. ?ti.
Tarihi Çevre ve Kültür Varl?klar?n? Koruma Dal?nda Katk? Ödülü
Tire Bandosu; Yüz Y?ll?k Seslerin ?zinde (Belgesel) Yap?mc?
Yönetmen Sevcan Aytaç Sönmez ve payda?lar?
Tarihine Sahip Ç?kan Okul Projelerinin Onurland?r?lmas?
Te?ekkür ve te?vik belgeleri alan okullar ?öyle:
Özel ?zmir Sev ?lkokulu, Liman Kenti ?zmir
?stek ?zmir Okullar? - Çocuklar?n Gözü ile Kültür Miras? ?zmir
UKEB Okullar?, Geçmi?ten Günümüze Bergama Antik Kenti ve
Kültürel Miras?n ?ncisi Par?ömen
Özel ?zmir Amerikan Koleji, Veban?n ?zinde; Kara Ölüm Ve
Seferihisar Veba Mezarl???
Özel Piri Reis Okullar?, Bar???n Simgesi, Urla’n?n Ye?il Hazinesi
TED ?zmir Koleji Ortaokulu, Geçmi?in ?zinde Kamanl? Yerle?kesi
Özel Kent Koleji - Kanatlar?m?n Alt?nda ?zmir'im
Özel Mavi?ehir S?nav Anadolu Lisesi, Bergama’n?n Dünyaya
Arma?an?: Par?ömen Ara?t?rma Projesi
Özel Kar??yaka S?nav Anadolu Lisesi, Ege Bölgesinin Unesco
De?erleri
Bahçe?ehir Koleji ?zmir Kuzey Kampüsü Fen Ve Anadolu Lisesi,
Hiç Kapanmayan Müze, Hiç Uyumayan ?ehir ?zmir
Bilsev Koleji, Ya?ayan Bergama
Bilsev Koleji, Daha Çok Var Ol Teos
?zmir Bahçe?ehir Koleji Güzelbahçe Kampüsü, Küçük Kâ?ifler
?ehrini Tan?yor
?zmir Radikal Okullar? Konak Kampüsü, Mimaride Do?an?n ?zleri
"Art Nouveau" Konulu Dergi Çal??mas?
?zmir Özel Saint Joseph
Frans?z Lisesi, ?zmir 'Kültürel Mirasa Yolculuk' Dergi Çal??mas?
?zmir Özel Türk Koleji Bornova Kampüsü, Evliya Çelebi'nin
?zinde Kemeralt?
Bayrakl? U?ur Okullar?, Bornova Kö?kleri ve Bir
Örnek Gezi Mattheys Kö?kü
?zmir Özel Türk Koleji Konak Bahattin Tat?? Kampüsü, ?zmir’de
Endüstri Miras Alanlar?n?n Korunmas? ve Kentsel Belle?in
Sürdürülebilmesi: Alsancak Liman Ard? Bölgesi Örne?i
Bedriye Gülay Be?ikçi ve Yavuz Çorapç?o?lu’na ödül
Törende Basmane’nin Kültürel Miras?n? Kapsayan Resimleri ile
Bedriye Gülay Be?ikçi’ye ve ?zmir Görsel Koleksiyonu ile Prof.
Dr. Yavuz Çorapç?o?lu’na da ödül verildi.
Seçici Kurulda kimler var?
Asil Seçici Kurul Ba?kanl??? görevini ?stanbul Teknik Üniversitesi, Mimarl?k Bölümü E. Ö?retim Üyesi, ICOMOS Türkiye Milli Komitesi Üyesi Dr. Gülsün Tanyeli yerine getirdi. Asil üyeler aras?nda ise Ankara ?ngiliz Arkeoloji Enstitüsü (BIAA), SARAT (Safe Guarding Archaeological Assets of Turkey) Türkiye’nin Arkeolojik Varl?klar?n?n Korunmas? Projesi Koordinatörü Dr. Gül Pulhan, ?TÜ Mimarl?k Fakültesi ?ehir ve Bölge Planlama Bölümü Ö?retim Üyesi Prof. Dr. Turgay Kerem Koramaz, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü E. Ö?retim Üyesi Dr. Ertan Da?, DEÜ ?ehir ve Bölge Planlama Bölümü Ö?retim Üyesi Doç. Dr. Ay?egül Altonörs Ç?rak, Kavram Meslek Yüksek Okulu Ö?retim Üyesi, Mimar - Restorasyon Uzman? Dr. Umut Devrim Tunca, Uygulamac? Mimar Boygar Özlen yer ald?.
Yedek Seçici Kurul ise Celal Bayar Üniversitesi Güzel Sanatlar, Tasar?m ve Mimarl?k Fakültesi Mimarl?k Bölümü Ö?retim Üyesi Dr. Funda Gençer, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Klasik Arkeoloji Ana Bilim Dal? Ar?. Gör. Dr. Burak Aslan, DEÜ Mimarl?k Fakültesi ?ehir ve Bölge Planlama Bölümü Ar?. Gör. Dr. E. Duygu Kahraman, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Anabilim Dal? Ar?. Gör. Settar Tarman’dan olu?uyor.