Yurt içi ve yurtd???nda 50’nin üzerinde AVM’ye proje, konsept geli?tirme, kiralama ve yönetim hizmeti veren KDM Al??veri? Merkezleri Kiralama ve Yönetim Dan??manl?k'?n kurucusu Murat ?zci, Adana’da bir AVM’nin kapand???n? vurgulayarak, buran?n gelecekte üniversite ya da ba?ka bir yap?da yoluna devam edebilece?ini aktard?. Salg?nda birinci dalgan?n daha tam geçmedi?ini, ikinci dalgan?n daha zor olaca??n? vurgulayan ?zci, “Üzerimizden bir tsunami geçti, ?u anda hasar tespiti yap?yoruz. Yeni planlanan AVM’ler kendilerini pandemiye göre adapte etmek zorundalar, mevcutlar da kirac?lar?n? elde tutmak için çabalayacaklar. Perakendeci yeni AVM’ye girmekte, yeni lokasyon açmakta hiç i?tahl? de?il. Çok karamsar tablo çiziyorlar, mevcudu muhafaza etmeye çal???yorlar” diye konu?tu.
Bu dönemin çok para kazanma dönemi olmad???n? aktaran ?zci, “Perakendeci ile AVM yat?r?mc?s?n?n i?birli?i yapma dönemi. AVM yat?r?mc?s? sürekli kötü fabrikatör gibi gösteriliyor. ?u anda ço?u AVM’de kira indirimleri sürüyor ve ço?unda ciro bazl? kiralama var” dedi.
Bu dönemde her markan?n kendi stratejisini geli?tirdi?ini, bir gelecek görmeyen ma?azalar?n kapand???n? anlatan Murat ?zci, “Geçen y?l 50 ma?aza açan bir abi ?u anda 30 kapatt?m diyor” ifadesini kulland?.
TOPARLANMA ZOR
?zledikleri AVM’lerde ?u anda ticaret hacminin geçen y?l?n ayn? dönemine göre yüzde 70’i geçti?ini ifade eden ?zci’ye göre ikinci bir dalga gelmezse y?lsonuna normalle?ir ama gelirse sektörün toparlanmas? zor. Yeni planlanan AVM’ler kendilerini pandemiye göre adapte etmek durumunda. AVM yat?r?mlar?n?n geri dönü?ü pandemi ile birlikte en az yüzde 20 oran?nda ötelendi.
TUR?ST C?ROSU SIFIRLANDI
Sektör için en önemli katk?lardan birinin turist giri?leri oldu?unu, neredeyse yüzde 30 al??veri?in turistten geldi?ini an?msatan ?zci, “Bizim takip etti?imiz bilgilerde 1 turist 10 vatanda??m?z kadar al??veri? yap?yordu. Bu da ortalamada perakendecilerin yüzde 10-15 cirosunun turistlerden geldi?i anlam?na geliyor. ?imdi turist kanal? kesildi. Bugün gerçekle?tiremedi?imiz turist cirosunu hariç tutarsan?z ve salg?n kontrol alt?na al?n?rsa geçen y?l?n cirolar?n? y?l sonunda görebilece?imiz umudunu ta??yorum” diye konu?tu.
520 B?N K???YE ?ST?HDAM
Türkiye'de ?u anda 434 AVM bulundu?unu, bu alana 58 milyar dolar yat?r?m oldu?unu ve 520 bin ki?inin istihdam edildi?ini 65 ilde AVM oldu?unu vurgulayan ?zci AVM'lerle ilgili yapt?klar? ara?t?rma ile ilgili ?u bilgileri payla?t?:
* Toplam AVM kiralanabilir alan 13 milyon m2. Kiralanabilir alan s?ralamas?nda ba?ta ?stanbul var, onu Ankara ve ?zmir takip ediyor. 1000 ki?iye dü?en m2 listesinde ise s?ralama Ankara, ?stanbul, Bolu olarak de?i?iyor.
* ?lçelere bak?ld???nda 1000 ki?iye dü?en kiralanabilir alan?n en yüksek oldu?u yerler ?stanbul Bak?rköy, ?zmir Balçova, ?stanbul ?i?li.
* Pandemi süreci ile birlikte, Havaland?rma sistemleri, aç?k hava alanlar?, hjyen özellikleriyle daha teknik detaylar?n ön plana ç?kaca?? AVM’ler önümüzdeki süreçte bizi bekliyor. AVM'lerde art?k döner kap? olmayacak.
* Türkiye - Avrupa kar??la?t?rmas?nda ise 2019 y?l? verilerine göre 1000 ki?iye dü?en m2 Türkiye’de 155, Avrupa’da 206. Ancak ki?i ba?? milli gelire bak?ld???nda Türkiye 9 bin 346 dolarda kal?rken Avrupa’da bu rakam neredeyse 4 kat?na yani 35 bin 646 dolara yükseliyor.