Gökova Körfezi’nin ortas?nda yükselen Yeniköy ve Kemerköy Termik Santralleri 2014 Aral?k ay?nda özelle?tirildi. Santralleri, AKP döneminde en büyük ihalelere isimlerini yazd?ran iki müteahhit ?çta? ve Limak ortakl??? ald?.
?lk i?lerinden biri bölgede halkla ili?kiler faaliyetlerine ba?lamak oldu. Zira santrallerden ç?kan zehirli gazlar y?llard?r yöre halk?n?n sa?l???n? tehdit ediyordu. Hatta zehir saçt?klar? için bu santraller geçti?imiz y?l kapat?lma noktas?na geldi. ?çta? ve Limak'?n bölgede ba?latt??? sosyal sorumluluk projelerinden biri de Arkeoloji Müzesi binas?yd?.
“Milas Arkeoloji Müzesi Yap?m? ile Gümü?kesen An?t? Çevre Düzenleme ??i” için Kültür Bakanl??? ile Yeniköy-Kemerköy Elektrik Üretim ve Ticaret A.?. (IC Içta? – Limak ortakl???) aras?nda 2016 Aral?k ay?nda protokol imzaland?. 1 y?l süre verildi. ??e ba?land?, kaba in?aat tamamland???nda, uzmanlar?n ifadesiyle yap?lan “büyük yanl??” ortaya ç?kt?.
S?LÜET? YOK OLDU
Kültür Bakanl??? web sitesinde, “Dünyan?n yedi harikas?ndan biri olan Halikarnasos’taki Mausoleum’un, küçük bir kopyas?” olarak nitelendirilen ve 2 bin y?l önceye tarihlenen Gümü?kesen An?t?, betonla çevrelenmi?, silüeti tamamen yok olmu?tu. Müze, an?ta birkaç ad?m mesafede planlanm??t?.
?N?AAT DEVAM EDECEK
IC ?çta? ve Limak in?aat? yar?m b?rakt?. ?n?aat?n durmas? kimilerine göre, “Yap?lan tarih katliam? farkedildi ve yap?m?ndan vazgeçildi” ?eklinde yorumland?. Ancak, Kültür Bakanl???'n?n SÖZCÜ'nün sorusu üzerine verdi?i yaz?l? cevap umutlar? suya dü?ürdü.
Bakanl?k, in?aat?n devam? için 25 Haziran 2020'de ?çta? ve Limak'a talimat gönderdi?ini aç?klad?. Aç?klamada, “Yüzde 40 fiziki gerçekle?me olan müzenin kaba in?aat? bitme a?amas?nda olup, finansal sebeplerden dolay? yüklenici/sponsor firma taraf?ndan i? durdurulmu?tur” denildi.
“BASKI VARSA ?ST?FA ETS?NLER”
??te konuyu en ba??ndan bu yana izleyen uzmanlar?n SÖZCÜ'ye özel de?erlendirmeleri:
Arkeolog Ümit I??n:
* Milas'ta hiç yer mi kalmam??t?r da, Gümü?kesen An?t?'n?n dibine mi yap?l?r betonarme bina. Tarihi eserleri, antik eserleri korumas? gereken kurumlar beton döküp duruyor. Patara'ya kar??lama alanlar?, otoparklar yap?l?yor.
* Göbeklitepe'ye asfalt yol dö?ediler, etraf?na kar??lama alanlar? yapt?lar. Burda da Gümü?kesen An?t?'n?n dibine müze in?aat? yapaca??z diye devasa betonarme binay? dökmü?ler. Asl?nda buna izin veren Koruma Kurullar?'ndaki hocalara sormak laz?m:. “Siz ne dü?ünerek izin verdiniz?”
* Bunlar?n hepsi akademisyen, profesör, arkeolog, ?ehir planlamac?s?, mimar… Bu bir siyasi rant ama buna çanak tutan akademisyenler. E?er bask? varsa o kurullarda bulunmak zorunda de?iller, istifa edebilirler.
* E?er siyasi rantla fikirleri ters dü?üyorsa, bir akademisyene yak??an o kuruldan ayr?lmak olur. Bu an?t orada tek ba??na durmuyordur tabi, mutlaka tescilli bir aland?r. Dünyada böyle örnekler görmedim.
“BU KADAR YAKININA YAPILMASI YANLI?”
?zmir Mimarlar Odas? Eski Ba?kan? Hasan Topal:
* Daha uygun çok alan varken, bu kadar yak?n?na in?aat yap?lmas? çok yanl??. Yer seçiminde daha özenli olmak gerekiyor. Karya'n?n bir dönem ba?kenti olan Milas gibi bir yerde müze yap?lacaksa uygun, eri?ilebilir bir yerde kurulabilirdi.
* Gümü?kesen An?t?, kültürel varl?k aç?s?ndan zaten kendisi müze niteli?inde bir yap?. Son derece nitelikli bir yap?yd?. Bu özelli?inin bozuldu?unu dü?ünüyorum.
“ESK? HAL?NE NASIL DÖNÜ?TÜRECE??M?Z? KONU?MALIYIZ”
Mimar Laçin Karaöz:
* Bina buraya yak??mayacak, bu konuda herkes hemfikir art?k. ?n?aat?n durmas?n? bir f?rsat olarak de?erlendirmeliyiz.
* ?imdi, bu an?t mezara zarar vermeden, yap?lan imalatlar? nas?l geri alabiliriz ve tepe nas?l eski haline dönü?türülür bunu konu?mal?y?z. Hatta ulusal birmimari proje yar??mas? düzenlenmeli.
* An?t, biti?ik nizam bir 18.yy yap?s? de?il. M.S. 2.yy'a ait bir eser. Antik ça?lardan kalan eserler konumland?klar? arazinin topografyas? ile içinde bulunduklar? do?a ile bütünle?en eserler. Burada koruma kurulu bir an?t esere bu kadar yakla??lmas?na nas?l izin vermi? ?a??rt?c?.
“BÜYÜK TEPK? ÇEK?YOR”
Kültürel ve Do?al Miras? ?zleme Platformu yöneticilerinden Nezih Ba?gelen:
* Anadolu’nun en iyi korunmu? ve en fazla belgelenmi? antik mezar an?tlar?ndan birisidir. An?t?n yer ald??? alandaki in?aat son zamanlarda büyük tepki çekiyor.
* Proje yap?m a?amas?nda yar?m kal?nca ortaya mezbelelik bir görüntü ç?kt?. Bu de?erli antik mezar an?t da in?aat ?antiye alan? içinde kald?
“HUKUK? SIKINTI VAR”
Mu?la Milletvekili Suat Özcan:
* Kültür ve Turizm Bakan? ile bir y?l önce görü?tüm. “Firmayla s?k?nt?m?z var. Bu s?k?nt?y? hukuki olarak a?t?ktan sonra bir de?erlendirme yapaca??z” dedi.
* Bunun üzerine, Binay? ba?ka bir yere ta??malar? konusunda öneride bulundum. Ama geldi?imiz nokta bu.
ANADOLU'NUN EN ?Y? KORUNMU? ANITLARINDAN B?R?
Milas(Mylasa)’daki Gümü?kesen An?t? Anadolu’nun en iyi korunmu? ve en fazla belgelenmi? antik mezar an?tlar?ndan birisi. Bodrum (Halikarnassos)'daki dünyan?n 7 antik harikas?ndan biri kabul edilen Mausoleum’dan etkilenerek adeta onun küçük bir kopyas? gibi yap?lan eser genel olarak üç bölümden; kare planl? yüksek bir podyum üzerinde sütunlardan olu?an gövde ve piramidal bir çat?dan olu?uyor.
Piramidal çat?s?n?n iç taraf?nda geometrik ve bitkisel motiflerle süslü ta? i?çili?i dikkat çekiyor. Mimari ve süsleme özellikleri dikkate al?narak an?t M.S 2. yy'?n ortalar?na tarihleniyor. (SÖZCÜ)