?zmir 11. A??r Ceza Mahkemesi, 30 Ekim 2020'de meydana gelen depremde y?k?lan binalara ili?kin ilk yerel mahkeme karar? olma özelli?i ta??yan karar?n?n gerekçesini aç?klad?.
Mahkeme, gerekçeli karar?nda, soru?turma ve kovu?turma a?amalar?nda haz?rlanan bilirki?i raporlar?na yer verdi. Kararda, soru?turma a?amas?nda in?aat ve jeofizik mühendislerince haz?rlanan raporda, binan?n y?k?lmas?nda fenni mesul Orhan A. ve müteahhit ?erafettin A'n?n kusurlu oldu?unun belirtildi?ine i?aret edildi.
UYGULAMA, ??Ç?L?K, YAPIM HATALARI!
Dokuz Eylül ve ?stanbul Teknik üniversitelerince haz?rlanan raporda ise "beton karot numunelerinin, binan?n projesinde belirtilen beton dayan?m s?n?f?na uymad???, bina statik betonarme hesaplar?nda bodrum kat?n hesaplara dahil edilmedi?inin belirlendi?i" ve "projelendirmedeki eksiklikler, malzeme özelliklerindeki yetersizlikler, uygulama ve i?çilik hatalar?, yap?m denetimindeki yetersizlik nedeniyle binan?n y?k?ld???" görü?üne var?ld???na dikkat çekildi.
Yarg?lama a?amas?nda ifadesine ba?vurulan baz? kat?lan (müdahil) ve tan?klar?n, bina yap?ld?ktan sonra zeminde biriken suya ili?kin ikazlar yapt?klar?n? ancak bunlar?n dikkate al?nmad???n? söyledikleri kararda yer ald?.
Kararda, ?unlar kaydedildi:
"Tüm uyar?lara ra?men, gerek müteahhit gerekse fenni mesul taraf?ndan bu r?zaya kal?c? bir çözüm bulunmad???, dolay?s?yla su birikimi nedeniyle zeminde ciddi anlamda s?k?nt?lar meydana geldi?i, bu ba?lamda müteahhit ?erafettin A. bahçedeki bitkilerin sulanmas? nedeniyle bazen su birikiminin bodrumda meydana geldi?i yönündeki savunmalar?n?n da di?er ifadeler kar??s?nda do?ru olmad??? yönünde kanaat olu?tu."
"Ölümler ve yaralanmalardan san?klar sorumlu"
Gerekçeli karar?n son bölümünde "Apartman?n bodrum kat?n?n dikkate al?nmayarak statik projesinin haz?rlanm?? olmas?, binan?n yap? malzeme özelliklerindeki yetersizliklerin bulunmas?, projede belirtilen k?smi bodrumun yap?lmayarak bodrum kat?n?n tam olarak te?kil edilmesi, bodrum kat ile temel boyut ve ölçülerinin betonarme projedeki boyut ve ölçülerle uyumlu olmamas?, B Blok zemin katta biriken su y???n?na kal?c? çözüm bulunmamas?, san?klar?n mesleklerinin ve kanunun yükledi?i sorumluluklar?n? yerine getirmemi? olmalar? nedeniyle Ya?c?o?lu Apartman?'n?n deprem s?ras?nda y?k?ld???" belirtilerek, "Ölümler ve yaralanmalardan san?klar?n sorumlu olduklar?" ifade edildi.
"Bilinçli taksir kapsam?nda de?erlendirmesinde zorunluluk bulundu"
"Türkiye'nin depremlerin s?kça ya?and??? bir co?rafyaya sahip olmas? ve özellikle daha önceden de birçok depremin meydana gelmesi gibi hususlar?n nazara al?nd???" belirtilen kararda, ?öyle denildi:
"San?klar?n eylemlerini sonuçlar?n? öngördükleri halde kanun ve yönetmelik hükümlerine uygun davranmay?p ve gerekli özeni göstermeyerek, bodrum kat statik durumunun projede dikkate al?nmad???, yap? malzemesinin uygun kalitede ve yeterlilikte kullan?lmad???, binan?n yap?m? s?ras?nda fenni mesul taraf?ndan denetlenmesinde temel boyut ve ölçülerinin aç?kça projeye ayk?r? olmas?na ra?men eksik ve özensiz denetim yap?ld???, binan?n müteahhidi ?erafettin A. taraf?ndan projede ve yönetmelikte belirtilen uygun malzemelerin kullan?lmad???, binan?n k?smi bodrum ile projelendirilmesine ra?men k?smi bodrumun yap?lmayarak, k?smi bodrum kat?n?n tamamen bodruma çevrildi?i, bu nedenlerle san?klar?n eylemlerinin bilinçli taksir kapsam?nda de?erlendirilmesinde zorunluluk bulundu?u buna ba?l? olarak, san?klar hakk?nda hüküm kurulurken, TCK'n?n 22/3 maddesine göre temel cezadan art?? yap?lmas? cihetine gidildi?i, meydana gelen olayda 11 ki?inin ölmü? olmas? ve 7 ki?inin yaralanmas? nedenleriyle san?klarda bilinçli taksir halinin mevcudiyeti dikkate al?narak hapis cezas? uygulan?rken, te?diden (cezada alt s?n?rdan ayr?larak üst hadden ceza verme) uygulama yap?lmas? gerekti?i sonuç ve kanaatine var?lm??t?r."
"San?klar, olas? kasttan 11 kez ayr? ayr? cezaland?r?lmal?yd?"
Ya?c?o?lu Apartman? B Blok'ta annesi, anneannesi, ikiz karde?i ve 2 ye?enini kaybeden mü?teki Melike Bayraktarlar'?n avukat? Nilsu Karaman Aktar?c?, karar? temyize götüreceklerini söyledi.
Do?anlar Apartman? davas?nda savc?n?n "Olas? kastla adam öldürme" suçundan ceza istedi?ine vurgu yapan Aktar?c?, "Burada bilinçli taksirle adam öldürmeden ceza verildi. Asl?nda olas? kastla verilmesi gerekiyor. Vefat eden ki?i say?s? kadar san?klar?n cezaya çarpt?r?lmas? gerekiyor. Burada tek bir ceza veriliyor. Risklerin azalt?lmas? ve ayn? ac?lar?n tekrar ya?anmamas? ile cezalar?n cayd?r?c? olmas? nedeniyle en a??r cezalar?n verilmesi laz?m. Biz karar?n isabetli olmad???n dü?ünüyoruz. ?stinaf hakk?m?z? kullanaca??z. Eyleme uyan daha a??r cezalar?n verilmesi gerekiyor" diye konu?tu.
Dava süreci
?zmir'de 30 Ekim 2020'de meydana gelen depremde y?k?lan Ya?c?o?lu Apartman? B Blok'ta 11 ki?i hayat?n? kaybetmi?, 7 ki?i yaralanm??t?.
?ddianamede, müteahhit ?erafettin A. ile binan?n fenni mesulü Orhan A'n?n "bilinçli taksirle birden fazla ki?inin ölümüne ve yaralanmas?na neden olmak" suçundan cezaland?r?lmalar? istenmi?ti. Binan?n sürveyanl???n? (gözetmen) üstlenen Ahmet A'n?n yakalanamad???, binada yap?lan tadilat?n sürveyan? A.A'n?n ise hayat?n? kaybetti?i de iddianamede belirtilmi?ti.
Yarg?lama sürecinde müteahhit ?erafettin A. ve fenni mesul Orhan A, binalar?n projeye uygun yap?ld???n? iddia etmi?lerdi.
Mahkeme heyeti, yarg?lama sonunda san?klar? önce "taksirle birden fazla ki?inin ölümüne ve yaralanmas?na sebebiyet verme" suçundan 10'ar y?l hapisle cezaland?rm??t?. Suçun "bilinçli taksirle" i?lendi?i kanaatine vard???n? belirten mahkeme, cezalar? yar? oran?nda art?rarak san?klara 15'er y?l hapis cezas? vermi?ti. San?klar?n duru?malardaki tav?rlar?n? dikkate alan mahkeme, cezalarda takdiri indirim uygulam?? ve san?klara ayr? ayr? 12 y?l 6'?ar ay hapis cezas? vermi?ti. Firari Ahmet A'n?n dosyas?n?n ayr?lmas?na hükmedilmi?ti.