?KÇÜ Orman Fakültesi Orman Mühendisli?i Bölümü Havza Amenajman? Anabilim Dal? Ba?kan? Dr. Ö?retim Üyesi Ufuk Özkan, 23 Ekim'de Foça, önceki gün de Bergama'da meydana gelen sel ve ta?k?nlar?n ard?ndan aç?klamalarda bulundu. Dr. Özkan, kentin güneyden gelen s?cak hava ile Balkanlar üzerinden inen so?uk hava dalgalar?n?n kesi?im hatt?nda kalmas? nedeniyle kuvvetli ya???lar?n y?l?n her döneminde görülebilece?ini söyledi. Dr. Özkan, kurakl?k tehlikesinin ya???l? sezonda dahi ortadan kalkmad???n?, kentle?me ve arazi kullan?m? de?i?imleri nedeniyle sel ve ta?k?n riskinin her y?l ya?anabilece?ini vurgulayarak, “Bilimsel bir gerçek sonucunda biliyoruz ki kurakl?k, suyu tutamama ve yönlendirememe problemi. Dolay?s?yla suyla ilgili problemlerimiz yaz?n oldu?u gibi k???n da devam edecek. ?zmir'in daha yüksek kesimleri olan Kuzey ilçelerinde, kentsel anlamda büyüyen ve arazi kullan?m?n?n h?zl? de?i?ti?i alanlarda, yeni yol yap?mlar?n?n oldu?u, yeni mahallelerinin aç?ld???, maden çal??malar?n?n ya da arazi örtüsünü ortadan kald?racak büyük projelerin gerçekle?tirildi?i alanlarda ?iddetli ya???lar sel ta?k?n? olu?turma riski ta??yor. ?zmir'de sel ve kurakl?k ayn? anda ya?anabilir" dedi.
ERKEN UYARI S?STEMLER?
?zmir'in hatta Türkiye'nin yeni düzeninde ani ve ?iddetli ya???lar?n 'yeni normal' haline geldi?ini söyleyen Dr. Özkan, "Art?k mevsim geçi?lerinde özellikle Ege ve Akdeniz bölgelerinde uzun süren kurak sezonlar?ndan sonra ?iddetli ve ani ya???lar?n bast?raca??n?, sel ve ta?k?n riskini artt?raca??n? da biliyoruz. Asl?nda her derenin üst havzas?ndaki kanalda moloz birikiminden dolay? sel ve bunun da sonucunda alt havzada ta?k?n meydana gelir. Bunlar birbirini takip eden olaylard?r. Dolay?s?yla bu riski takip edebiliyor, ölçebiliyor ve erken uyar? sistemleriyle önleme çal??malar? gerçekle?tirebiliyor olmam?z laz?m. Yap?lacak haz?rl?klar aras?nda mevcut dere yataklar?n?n molozlardan temizlenmesi, beton kesitlerin do?al kesite geçirilmesi, ya?mur suyu tahliye kanallar?n?n art?k üst düzeydeki ya???lar? kald?rabilir kapasiteye ta??nmas?, yapay sulak alanlar?n desteklenmesi, sapt?rma kanallar?n?n yap?lmas?, kentlerdeki geçirimli yüzey miktarlar? dedi?imiz do?al arazi örtüsünün ye?il alanlar?n artt?r?lmas? en büyük elimizdeki çözümler aras?nda" ifadelerini kulland?.
Genellikle sonbahar?n ve ilkbahar?n ilk aylar?nda ani hava de?i?imleri görüldü?ünü dile getiren Dr. Özkan, bu aylarda s?cak ve so?uk hava ak?mlar?n?n Türkiye üzerinde kesi?meye ba?lad???n? vurgulayarak ?öyle konu?tu:
“Ancak iklim de?i?ikli?i nedeniyle her dönem bu ya???lar? görebiliriz. Belli aylarda haz?rl?klar?m?z? yo?unla?t?r?rsak, tüm y?l boyunca bu tip felaketlere kar?? önlem alm?? oluruz. 'Kurakl?k' demek, k???n yeterince su toplayamad???m?z anlam?n? ta??yor. Sel ve ta?k?n ise fazla suyu yönlendiremedi?imiz anlam?na geliyor" dedi.
'SUYU SIZDIRAB?LEN B?R TOPRAK GEREK?R'
Dr. Özkan, aç?klamas?nda ayr?ca ?unlar? söyledi:
"Ya???lara ra?men baraj seviyelerinin dü?üyor olmas? ise gelen ya???lar? toplayamad???m?z? gösterir. Su biriktirmemiz için nem ko?ullar?na sahip olan ve bunun neticesinde suyu s?zd?rabilen bir toprak gerekir. Ancak toprak, biyolojik ve fiziksel yap?s?n? uzun susuzluk dönemleri sonras?nda kaybetmeye ba?l?yor. Bu yetene?i kaybetti?i zaman da suyu ememez hale geliyor ve emilemeyen su da yüzeysel ak??a geçiyor. Kurak dönemlerden sonra gelen ya???lar?n sel ve ta?k?n aç?s?ndan tehlikeli olmas?n?n nedenlerinden biri de budur. Y?ll?k almam?z gereken ya????n bu sene ancak neredeyse yar?s?nda biraz fazlas?n? alabildik. Günlük olarak tüketti?imiz sudan daha fazla ya??? olmad??? sürece ve ya???? biriktiremedi?imiz sürece baraj birikimine bir katk?s? olmayacak." (DHA)