irçok ilde yo?un bak?mlarda yer bulunamad??? konu?ulurken, Sa?l?k Bakanl???’n?n yüzde 71 civar?nda aç?klad??? yo?un bak?m doluluk oranlar? kafa kar???kl???na neden oluyordu. Konuyla ilgili aç?klamalarda bulunan Türk Yo?un Bak?m Derne?i (TYBD) Ba?kan? Prof. Dr. ?smail Cinel, “Yüzde 70-75 doluluk demek, asl?nda yüzde 100’ü dolu demektir” dedi.
Yo?un bak?m ünitelerinin dolu oldu?unu vurgulayan Prof. Dr. ?smail Cinel, ?öyle konu?tu;
“T?bbi sa?l?k hizmetini sunarken, sizin servislerinizde 400 hasta yat?yorsa bunlar?n ço?unlu?u zaten yo?un bak?ma girecektir. Çünkü Covid’le ili?kili yatanlar oldu?u kadar Covid d??? hastalar da var. Hastal??? a??r geçirenler yo?un bak?ma giriyor. Orta geçirip hastal??? ilerleyenler de yo?un bak?ma giriyor. Covid d??? hastalar için yo?un bak?m yataklar?n?n yüzde 20’sinin bo? olmas? laz?m. Yo?un bak?m gereksinimi olan hastan?n yo?un bak?ma giri? süresi önemlidir. Servislerden yakla??k 10 dakikada karar verildikten sonra 15 dakikada yo?un bak?m yata??na hastalar çekilebilmelidir. Budur t?bbi kalite. Asl?nda yo?un bak?mlar dolu. Bunu ?u örnekle aç?klayay?m: Bir araba çok h?zl? giderken kaza yapt? dedi?imiz zaman, siz bu araban?n 180 ile gitti?ini dü?ünebilirsiniz. Araban?n kadran? 300 gösteriyor olabilir. Bu demek de?ildir ki tam h?zla gidiyordu, 300’ü gördü. 180-200’dür zaten maksimumu.”
“KIRMIZI ALARM SÖZ KONUSU”
Covid-19 olmayan hastalar?n yo?un bak?mlarda ya?ad??? s?k?nt?lara de?inen Cinel, “Covid olmayan hastalar?n yo?un bak?m ihtiyac?n? da kar??lamak zorunday?z. Trafik kazalar?, beyin kanamalar?, kalp krizleri geçirenler yo?un bak?ma ula?mas? gereken hasta grubudur. Yo?un bak?ma ula?malar? Covid hastalar?n?n fazlal??? nedeniyle e?er süre aç?s?ndan gecikiyorsa, ortada bir k?rm?z? alarm durumu söz konusu. O yüzden herkes bir ad?m geri çekilsin. Hareketlili?i azalt?n. Sosyalle?meyi bir süre ask?ya al?n” diye konu?tu.
“A?IR HASTA SAYIMIZ HER GEÇEN GÜN ARTIYOR”
Covid-19 hastal???n?n t?bbi tedavisinin yan? s?ra organizasyonel tedavisinin önemine vurgu yapan Cinel, “K?s?tlamalar?n zaman?nda, etkin bir ?ekilde al?nmas? bir yana, bu kararlar al?nd?ktan sonra yans?malar?n 15 gün sonra görülece?i bilinmeli, ona göre davran?lmal?d?r. Önümüzdeki 10 günü nas?l geçirece?iz bu çok önemli. A??r hasta say?s? her geçen gün artmaktad?r. Vatanda?lar?n kendi sosyal izolasyonlar?n? gerçekle?tirmeleri gerekir. K?s?tl?l?k varken apartmanda ikinci kattaki ki?inin, be?inci kattaki ki?inin evine ak?am yeme?ine gitmesi hiçbir ?ekilde kabul edilemez bir durum. Hastal?k çok yay?ld? ve asemptomatik ta??y?c?lar, bilmeden bula?t?r?yorlar. Kendileri hafif geçirse de ba?kalar? a??r geçirebilir. Yüzde 10-15 kadar? ?iddetli geçirerek yo?un bak?mlara dü?üyor. A??r hasta say?m?z her geçen gün art?yor” dedi.
“NORMALDE 1 SAATTE YO?UN BAKIMA ULA?ILIYORKEN ??MD? 6 SAATTE ULA?ILIYOR”
“A??r hasta say?s? her geçen gün art?yorsa diken üstünde oldu?umuz günleri ya?amam?z laz?m” uyar?s?nda bulunan Cinel, “Bize bir ?ey oldu?unda, yak?n?m?za bir ?ey oldu?unda yo?un bak?mda yer bulmam?z sorun. Normalde 1 saatte yo?un bak?ma ula??l?yorken ?imdi 6 saatte ula??l?yor. Yo?un bak?ma ula?ma saatleri alt?n saatlerdir. Erken müdahale yo?un bak?mda hayat kurtar?r. Erken müdahale için yo?un bak?ma erken girebilmek laz?m” ifadelerini kulland?.
SA?LIK PERSONEL?NDE ?? GÜCÜ KAYBI
Cinel, yo?un bak?mlardaki en önemli unsurun sa?l?k personeli oldu?unu belirtti. Yo?un bak?m hem?iresinin uzun y?llarda yeti?ti?ini, tecrübenin çok önemli oldu?unu, herhangi bir sa?l?k personelinin sorumluluk alamayaca??n?, sadece yeti?tirilmi? personelin hizmet verebilece?ini kaydederek, tecrübeli personellerin de karantinaya al?nmalar? nedeniyle her geçen gün say?lar?n?n azald???n? söyledi. Cinel, ?öyle devam etti:
“Ünitede 6 ki?i görevliyken 3-4 ki?i gidiyor. Sa?l?k personeli de hastalanabiliyor. Onlar? korusan?z bile e?leri çocuklar? hastalan?nca karantinaya giriyorlar. ?? gücü kayb?, sa?l?k personellerinde olmamas? gerekiyor. Pandemi çok yay?ld??? için sa?l?k personelindeki i? gücü kayb?, geride kalan sa?l?k personelinin üzerine yük bindiriyor.
Yeti?mi? insan gücü çok önemli. Bu farkl? bir ?ey. Bir cildiye, göz doktoru pandemi süresince farkl? yerlerde çal??abilir. Filyasyon ekibinde, servislerde çal??abilir. Ama bu hekimlerin yo?un bak?mda çal???p ta??n alt?na elini koyma ?anslar? yoktur. Yo?un bak?m sa?l?k çal??anlar?n?n üstüne ekstra bir yük getirebilirler. Buradaki hastalara uygulanan tedavide yanl??a yer yoktur. Ta??n alt?na elini koyacak sa?l?k personelinin verece?i destek maalesef yo?un bak?m d??? alanlard?r. ?stedi?iniz kadar yo?un bak?m yata??n? art?r?n, eleman? yeti?tirme ?ans?n?z yok. Bu yüzden yo?un bak?mlardaki sorun ancak sahada çözülebilir.”
“BU YÜKÜ A?A?I ÇEKMEM?Z LAZIM”
Yo?un bak?mlarda yatak say?s? art?r?lsa bile k?s?tlamalar ile pandemiyle sahada mücadele edilmedi?i sürece sa?l?k personelinin üstündeki yükün devam edece?i vurgusunda bulunan Cinel, “Yo?un bak?m personelinin üstüne anormal yük binmi? durumda. Bu yük yukar?da bir yerde. A?a?? çekmemiz laz?m” dedi.
Cinel, yo?un bak?mlar?n büyük bir k?sm?n?n ?u an için Covid-19 hastalar?na ayr?ld???n?, kalan k?sm?n?n ise Covid-19 olmayan yo?un bak?m hastalar?na ayr?ld???n? ifade etti. “Covid olmayan yo?un bak?m hastas?n?, Covid hastalar?n?n bo?altt??? yo?un bak?mlara yat?ramazs?n?z” diyerek, vaka say?lar?ndaki art??la di?er hastalara yo?un bak?mlar?n yetmeme olas?l???n?n çok yüksek oldu?unu söyledi. (SÖZCÜ)