Türkiye'de son y?llar?n en kurak yaz? ya?an?rken, ?zmir'deki birçok baraj neredeyse kuruma noktas?na geldi. ?zmir'in içme suyu ihtiyac?n? kar??layan en önemli barajlardan biri olan Tahtal?'da doluluk oran? yüzde 10'un alt?na dü?erken, ilçelerde de planl? su kesintilerine gidildi. ?zmir Ekonomi Üniversitesi ?n?aat Mühendisli?i Bölümü Ö?retim Üyesi ve EKOAYRA Müdürü Prof. Dr. Gökhan K?l?ç, Türkiye'deki suyun yüzde 74'ünün tar?m alanlar?n?n sulanmas?nda harcand???na dikkat çekip, art?k topraks?z tar?ma geçmenin zorunluluk oldu?unu söyledi. Yaln?zca ya??? azl??? de?il, insan kaynakl? etkenlerin de su k?tl???n? olu?turan tabloyu derinle?tirdi?ine dikkati çeken Prof. Dr. Gökhan K?l?ç, "Aç?lan kaçak kuyular, yazl?klardaki havuzlar, kontrolsüz tar?msal sulama ve yer alt? sular?n?n bilinçsizce kullan?lmas?, su varl???n?n ciddi anlamda azalmas?na neden oluyor" dedi.
'TARIMSAL ÇÖKÜ? YA?ANAB?L?R'
Aç?lan kaçak kuyular ve yer alt? sular?n?n plans?zca çekilmesi nedeniyle do?al dengenin bozuldu?unu vurgulayan Prof. Dr. K?l?ç, "K?rsal bölgelerde özellikle çiftçilerin, resmi izin almadan açt??? kaçak sondaj kuyular?, yer alt? su rezervlerinin kontrolsüz ?ekilde azalmas?na yol aç?yor. Bu durum sadece yer alt? su seviyesini dü?ürmekle kalm?yor, ayn? zamanda topra??n çökmesine, hatta baz? bölgelerde minyatür çölle?meye neden oluyor. Her y?l binlerce kaçak kuyu aç?l?yor. Bu gidi?le sadece kurakl?k de?il, tar?msal çökü? de ya?anabilir" diye konu?tu.
'SEÇENEK DE??L, ZORUNLULUK"
Kuruyan barajlar?n, azalan yer alt? sular?n?n ve kontrolsüz su kullan?m?n?n, tar?m? sürdürülemez bir noktaya getirdi?ini belirten Prof. Dr. K?l?ç, ?öyle devam etti: "?zmir ve Türkiye genelinde barajlar?n kurumas?, art?k yaln?zca bir uyar? de?il; acil müdahale gerektiren bir kriz. Tar?m, ülke genelindeki su tüketiminin yakla??k yüzde 74'ünü olu?turuyor. Bu tablo, alternatif tar?m yöntemlerinin art?k bir seçenek de?il, zorunluluk haline geldi?ini gösteriyor. ??te bu noktada topraks?z tar?m ya da di?er ad?yla hidroponik sistemler, gelece?in en önemli çözüm yollar?ndan biri olarak öne ç?k?yor."
'YÜZDE 90 TASARRUF SA?LIYOR'
Topraks?z tar?m?n, su k?tl???na kar?? en etkili çözüm oldu?unu dile getiren Prof. Dr. K?l?ç, "Topraks?z tar?m ile su kullan?m? yüzde 90'a varan oranda azal?yor, verimlilik ve üretim h?z? art?yor, pestisit kullan?m? dü?üyor, herhangi bir tar?m alan? k?s?tlamas? da bulunmuyor. Topraks?z tar?mda su, sistem içinde döngüsel olarak kullan?l?yor. Buharla?ma ya da topra?a s?zma gibi kay?plar minimum düzeyde kal?yor. Bitkiler, besinleri do?rudan ve düzenli ?ekilde ald?klar? için daha h?zl? büyüyor ve daha s?k ürün veriyor. Ayn? alanda daha fazla üretim yap?labiliyor. Kapal? sistemler, bitkilerin zararl?larla temas riskini önemli ölçüde azalt?yor. Bu da hem daha az kimyasal kullan?m?na hem de daha sa?l?kl? ürünlere olanak tan?yor" dedi.
'B?REYSEL DE YAPILAB?L?R'
Topraks?z tar?m?n büyük çapl? yap?labilece?i gibi bireysel imkanlarla da gerçekle?tirilebilece?inin alt?n? çizen Prof. Dr. K?l?ç, "Tar?m arazisi olmayan yerlerde; örne?in çat? katlar?nda, balkonlarda, seralarda ya da ?ehir içinde konteynerlerde üretim yap?labilir. Bu, özellikle kent tar?m? ve g?da tedarik zinciri aç?s?ndan büyük avantaj sa?lar" diye konu?tu.
'3 YILDA AMORT? EDER'
Topraks?z tar?ma geçmek için hidroponik altyap?, LED ???klar, pompalar, sensörler, ayd?nlatma, ?s?tma/so?utma sistemleri ve otomasyon gibi kurulumlar?n gerekli oldu?unu belirten Prof. Dr. K?l?ç, bu sistemin 3 y?l içinde yat?r?m maliyetini amorti etmeye ba?layaca??n? ifade etti. Prof. Dr. K?l?ç, daha az su kullan?m? ile birlikte, ilaç ve gübre giderlerinin dü?mesi sayesinde i?letme karl?l???n?n önemli ölçüde artaca??n? vurgulad?. Topraks?z tar?m?n bir politika haline getirilmesinin ve bu alana yönelik te?viklerin hayata geçirilmesinin ?art oldu?unu dile getiren Prof. Dr. K?l?ç, çiftçilerin ise teorik, uygulamal?, teknolojik ve donan?msal aç?dan kapsaml? bir e?itimden geçirilmesi gerekti?ini ifade etti. Prof. Dr. K?l?ç, bu sistemin uzun vadede sürdürülebilirlik, verimlilik ve yüksek ürün kalitesi sayesinde ekonomik aç?dan karl? bir modele dönü?ebilece?ini sözlerine ekledi.